Wykazanie opieki naprzemiennej w celu uzyskania świadczenia 500+
Stwierdzenie istnienia opieki naprzemiennej dla celów przyznania świadczenia wychowawczego na dziecko tzw. 500+ musi wynikać z orzeczenia sądu, którego nie może zastąpić oświadczenie rodziców o wspólnym sprawowaniu opieki nad dzieckiem – stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny. Prezydent Miasta B. odmówił przyznania W.G. świadczenia wychowawczego na dziecko. Wnioskodawca twierdził, że córka zamieszkuje z nim i pozostaje na jego utrzymaniu. Po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego ustalono jednak, że W.G. pozostaje w formalnej separacji z żoną, ma zasądzone alimenty na rzecz córki, których nie płaci ze względu na brak środków finansowych, jednak podejmuje wspólnie z żoną istotne decyzje w zakresie wychowania córki. Organ stwierdził, że dziecko pozostaje na utrzymaniu matki, zaś wnioskodawca nie sprawuje nad nim faktycznej opieki.
Tematyka: opieka naprzemienna, świadczenie 500+, Naczelny Sąd Administracyjny, świadczenie wychowawcze, rodzice, dziecko, sąd, orzeczenie
Stwierdzenie istnienia opieki naprzemiennej dla celów przyznania świadczenia wychowawczego na dziecko tzw. 500+ musi wynikać z orzeczenia sądu, którego nie może zastąpić oświadczenie rodziców o wspólnym sprawowaniu opieki nad dzieckiem – stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny. Prezydent Miasta B. odmówił przyznania W.G. świadczenia wychowawczego na dziecko. Wnioskodawca twierdził, że córka zamieszkuje z nim i pozostaje na jego utrzymaniu. Po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego ustalono jednak, że W.G. pozostaje w formalnej separacji z żoną, ma zasądzone alimenty na rzecz córki, których nie płaci ze względu na brak środków finansowych, jednak podejmuje wspólnie z żoną istotne decyzje w zakresie wychowania córki. Organ stwierdził, że dziecko pozostaje na utrzymaniu matki, zaś wnioskodawca nie sprawuje nad nim faktycznej opieki.
Stwierdzenie istnienia opieki naprzemiennej dla celów przyznania świadczenia wychowawczego na dziecko tzw. 500+ musi wynikać z orzeczenia sądu, którego nie może zastąpić oświadczenie rodziców o wspólnym sprawowaniu opieki nad dzieckiem – stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny. Prezydent Miasta B. odmówił przyznania W.G. świadczenia wychowawczego na dziecko. Wnioskodawca twierdził, że córka zamieszkuje z nim i pozostaje na jego utrzymaniu. Po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego ustalono jednak, że W.G. pozostaje w formalnej separacji z żoną, ma zasądzone alimenty na rzecz córki, których nie płaci ze względu na brak środków finansowych, jednak podejmuje wspólnie z żoną istotne decyzje w zakresie wychowania córki. Organ stwierdził, że dziecko pozostaje na utrzymaniu matki, zaś wnioskodawca nie sprawuje nad nim faktycznej opieki. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. utrzymało zaskarżoną decyzję w mocy. Zdaniem organu, nie jest możliwe przyznanie świadczenia wychowawczego w sytuacji, gdy wnioskodawca nie sprawuje w sposób ciągły opieki nad córką, a opieka naprzemienna nie została ustalona orzeczeniem sądu. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie oddalił skargę. Jak wyjaśniono, ani ustawa z 11.2.2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 2407; dalej: PomWychDzU), ani Kodeks rodzinny i opiekuńczy czy jakikolwiek inny akt prawny nie zawierają definicji pojęcia „opieka naprzemienna". Zgodnie z wolą ustawodawcy wyrażoną w PomWychDzU, stwierdzenie istnienia takiego rodzaju opieki musi wynikać z orzeczenia sądu, przy czym nawet zgodny sposób faktycznej realizacji przez skarżącego i matkę dziecka kontaktów z córką nie może zastępować orzeczenia sądu. Sąd wyjaśnił, że rozstrzygnięcie o opiece naprzemiennej wymaga uwzględnienia wielu okoliczności związanych ze wspólnym, przemiennym i cyklicznym zamieszkiwaniem dziecka z rodzicami, którzy żyją w rozłączeniu. Z uwagi na te okoliczności, rozstrzygnięcia w sprawach opieki naprzemiennej muszą być podejmowane przez sąd wyspecjalizowany w sprawach rodzinnych, uwzględniający przy określaniu warunków opieki okoliczności indywidualnej sprawy i z uwzględnieniem dobra dziecka jako wartości dominującej. Z tych względów samodzielne rozstrzyganie o opiece naprzemiennej przez organ administracji właściwy w sprawie świadczenia wychowawczego jest nieuprawnione (zob. wyrok NSA z 17.1.2018 r., I OSK 1674/17, orzeczenia.nsa.gov.pl). Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną W.G. podkreślając, że skarżący nie dysponował orzeczeniem sądu określającym sposób sprawowania opieki naprzemiennej nad dzieckiem. Z wyroku orzekającego separację wynika, że miejscem zamieszkania dziecka jest miejsce zamieszkania matki, a skarżący ma ustalony obowiązek alimentacyjny względem córki, ma prawo widywać i zabierać córkę do siebie zgodnie z harmonogramem ustalonym z jej matką. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, ustanowienie opieki naprzemiennie należy do kompetencji sądu powszechnego, zatem w razie braku orzeczenia sądowego, istnienia tego rodzaju opieki nie można w toku postępowania o przyznanie prawa do świadczenia wychowawczego domniemywać, bowiem organy administracji publicznej, realizujące zadania w zakresie świadczenia wychowawczego, nie są uprawnione do badania, w jaki sposób w danym przypadku jest faktycznie sprawowana opieka nad dzieckiem przez jego rodziców (zob. wyrok NSA z 24.05.2018 r., I OSK 2997/17). Zagadnienia związane ze sprawowaniem opieki nad małoletnimi dziećmi i uregulowaniem kontaktów pomiędzy rodzicami i dziećmi są sprawami cywilnymi, rozpatrywanymi w oparciu o przepisy prawa rodzinnego i opiekuńczego, zaś ich rozpatrywanie należy do właściwości sądu powszechnego. Wyrok NSA z 24.4.2020 r., I OSK 1227/19
Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, ustanowienie opieki naprzemiennie należy do kompetencji sądu powszechnego, zatem w razie braku orzeczenia sądowego, istnienia tego rodzaju opieki nie można w toku postępowania o przyznanie prawa do świadczenia wychowawczego domniemywać, bowiem organy administracji publicznej, realizujące zadania w zakresie świadczenia wychowawczego, nie są uprawnione do badania, w jaki sposób w danym przypadku jest faktycznie sprawowana opieka nad dzieckiem przez jego rodziców (zob. wyrok NSA z 24.05.2018 r., I OSK 2997/17). Zagadnienia związane ze sprawowaniem opieki nad małoletnimi dziećmi i uregulowaniem kontaktów pomiędzy rodzicami i dziećmi są sprawami cywilnymi, rozpatrywanymi w oparciu o przepisy prawa rodzinnego i opiekuńczego, zaś ich rozpatrywanie należy do właściwości sądu powszechnego.