Brak wskazania numeru PESEL w skardze nie zawsze stanowi jej brak formalny

Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że wskazanie numeru PESEL w załączniku do skargi jest istotne dla identyfikacji strony postępowania. Brak formalny skargi może być uzupełniony na podstawie innych danych identyfikacyjnych. Postanowienie sądu I instancji wskazało na konieczność uzupełnienia braku formalnego skargi, co doprowadziło do odrzucenia pisma. W zażaleniu Skarżący zarzucił naruszenie procedur doręczenia wezwania, co skutkowało przeprowadzeniem procedury reklamacyjnej przez Pocztę Polską. Naczelny Sąd Administracyjny uchylił postanowienie sądu I instancji, uwzględniając argumenty Skarżącego dotyczące braku formalnego doręczenia pisma. NSA podkreślił, że wskazanie numeru PESEL w załączniku do skargi spełnia wymogi formalne postępowania administracyjnego.

Tematyka: Naczelny Sąd Administracyjny, numer PESEL, brak formalny, skarga, doręczenie, Poczta Polska, zażalenie, identyfikacja strony, postępowanie administracyjne, wymogi formalne

Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z 12.2.2020 r. (I FZ 19/20) stwierdził, że wobec wskazania
numeru PESEL w jednym z załączników do skargi, możliwa była identyfikacja Skarżącego jako strony
postępowania sądowoadministracyjnego. W związku z tym - z uwagi na spełnienie celu wymogu
wynikającego z art. 46 § 2 pkt 1 lit. b PostAdmU - brak było podstaw do wzywania Skarżącego do
uzupełnienia braku formalnego skargi przez podanie jego numeru PESEL pod rygorem odrzucenia pisma.
Postanowienie sądu I instancji
Przedmiotem kontroli Naczelnego Sądu Administracyjnego było postanowienie sądu I instancji - Wojewódzkiego
Sądu Administracyjnego w Opolu z 12.11.2019 r., (I SA/Op 310/19,
) o odrzuceniu skargi Skarżącego na
decyzję Naczelnika Urzędu Celno-Skarbowego z 10.5.2019 r. w przedmiocie podatku od towarów i usług za miesiące
od stycznia do kwietnia 2016 r.
W uzasadnieniu powyższego postanowienia sąd I instancji wskazał, że w zarządzeniu z 24.7.2019 r. Przewodniczący
Wydziału wezwał pełnomocnika Skarżącego do usunięcia braków formalnych skargi przez podanie numeru PESEL
Skarżącego, w terminie 7 dni od doręczenia wezwania pod rygorem odrzucenia skargi. Przesyłka zawierająca
wezwanie została doręczona pełnomocnikowi Skarżącego 12.8.2019 r., jednak w wyznaczonym terminie brak
formalny skargi nie został uzupełniony. W związku z tym sąd I instancji uznał, że zaszła podstawa do odrzucenia
skargi wskazana w art. 58 § 1 pkt 3 PostAdmU.
Zażalenie na postanowienie WSA
W zażaleniu na powyższe postanowienie Skarżący wniósł o jego uchylenie w całości, zarzucając wydanie tego
postanowienia z naruszeniem art. 82 w zw. z art. 77 § 1 PostAdmU w zw. z art. 142 § 3 KPC przez uznanie, że
doszło do doręczenia wezwania z 24.7.2019 r. pełnomocnikowi Skarżącego, podczas gdy w aktach sprawy brak jest
dowodu doręczenia wezwania opatrzonego podpisem pełnomocnika, wobec czego nieprawidłowe jest przyjęcie, że
pełnomocnik uchybił terminowi, gdyż termin ten nie rozpoczął biegu z uwagi na brak doręczenia.
W uzasadnieniu zażalenia Skarżący podniósł, że na znajdującym się w aktach sądowych potwierdzeniu odbioru
spornej przesyłki brak jest własnoręcznego podpisu pełnomocnika Skarżącego. W związku z tym, w ocenie
Skarżącego, nie doszło do skutecznego doręczenia pisma, co w konsekwencji oznacza, że termin do uzupełnienia
braku formalnego skargi nie rozpoczął biegu. Pełnomocnik Skarżącego podniósł ponadto, że w aktach prowadzonych
przez jego kancelarię brak jest adnotacji o odbiorze pisma. W ocenie pełnomocnika Skarżącego sąd winien ponownie
przesłać wezwanie.
Skuteczne doręczenie a Poczta Polska S.A.
Po otrzymaniu powyższego zażalenia sąd I instancji wszczął procedurę reklamacyjną w Poczcie Polskiej S.A.
w odniesieniu do spornej przesyłki. Wskutek czego Poczta uwzględniła reklamację, wskazując, że doszło do
nieprawidłowego wypełnienia przez operatora pocztowego dokumentu potwierdzającego odbiór przesyłki
rejestrowanej przez adresata. Równocześnie Poczta poinformowała, że reklamowana przesyłka została wydana
adresatowi 13.8.2019 r. Duplikat potwierdzenia odbioru dokumentujący powyższe okoliczności został przysłany do
sądu z placówki doręczającej.
Stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego
NSA przyjął, że zaskarżone postanowienie należy uchylić, choć z innych przyczyn niż podane w zażaleniu.
NSA zauważył w pierwszej kolejności, że znajdujący się w aktach sprawy duplikat potwierdzenia odbioru przesyłki
wskazuje, iż wezwanie do uzupełnienia braku formalnego skargi zostało pełnomocnikowi Skarżącego doręczone,
zgodnie z twierdzeniem Poczty Polskiej S.A., 13.8.2019 r. W ocenie NSA zaznaczenia wymaga, że duplikat taki
wystawiany jest na podstawie posiadanych przez urząd pocztowy dokumentów potwierdzających dokonanie
doręczenia przesyłki, w tym karty doręczeń. Ponadto, w postępowaniu reklamacyjnym duplikat zwrotnego
potwierdzenia odbioru przesyłki ma charakter dokumentu urzędowego, bowiem stanowi wynik rozpatrzenia
reklamacji pocztowej w sposób przewidziany prawem i w zakresie działania podmiotu, który udzielił wyjaśnień,
poświadczając tym samym zaistnienie określonych faktów. W związku z tym dokument ten stanowi dowód
stwierdzający w sposób wystarczający i jednoznaczny doręczenie przesyłki adresatowi w konkretnym dniu.
W orzecznictwie sądów administracyjnych utrwalony jest pogląd, że duplikat zwrotnego potwierdzenia odbioru jest

dokumentem urzędowym potwierdzającym z urzędu doręczenie przesyłki (wyrok NSA z 29.11.2011 r., II GSK
1223/10,
). Nie sposób też domniemywać, jak podkreślił NSA, że Poczta Polska podaje nieprawdę
odpowiadając na złożoną przez organ interwencję, gdyż odpowiedź ta została sporządzona na podstawie
posiadanych przez Pocztę Polską dokumentów, w tym bez wątpienia na podstawie karty doręczeń.
W świetle powyższego NSA uznał, iż argumenty podniesione przez pełnomocnika Skarżącego w zażaleniu nie
świadczą o jego zasadności, a sformułowane w nim zarzuty nie mogą zostać uwzględnione.
Wymóg wskazania numeru PESEL
NSA uznał natomiast, że zaskarżone postanowienie należy uchylić, gdyż skierowane do pełnomocnika Skarżącego
wezwanie do usunięcia braku formalnego skargi przez „podanie do akt sądowych numeru PESEL strony skarżącej”
było zbędne. NSA podkreślił, że choć istotnie w samej skardze numer PESEL Skarżącego nie został podany,
niemniej jednak numer ten został wskazany w złożonym wraz ze skargą dokumencie pełnomocnictwa,
w którym Skarżący zidentyfikowany został przez takie dane jak: imię, nazwisko, adres i nr PESEL. W tym
kontekście NSA podkreślił, iż wymóg wynikający z art. 46 § 2 pkt 1 lit. b PostAdmU wskazania numeru PESEL ma na
celu zapewnienie lepszej identyfikacji stron lub innych uczestników postępowania sądowoadministracyjnego. NSA
powołał się przy tym na uzasadnienie projektu ustawy z 12.4.2019 r. o zmianie ustawy - Prawo o postępowaniu przed
sądami administracyjnymi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 934).
Rozstrzygnięcie NSA
Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy, NSA stanął na stanowisku, zgodnie z którym identyfikacja
Skarżącego jako strony postępowania w okolicznościach niniejszej sprawy niewątpliwie była możliwa
i mogła nastąpić na podstawie skargi i jej załączników. Stąd - w ocenie NSA - brak było podstaw do
kierowania do Skarżącego wezwania o uzupełnienie braku formalnego skargi w omawianym zakresie.
W konsekwencji prowadzi to do wniosku, iż niewypełnienie powyższego wezwania nie mogło być podstawą do
odrzucenia skargi w oparciu o art. 58 § 1 pkt 3 PostAdmU.
Ze wskazanych przyczyn, działając na podstawie art. 185 § 2 w zw. z art. 197 § 2 PostAdmU, NSA uchylił
zaskarżone postanowienie w całości.

Komentarz
Wymóg wskazania w każdym pierwszym piśmie strony w sprawie numeru PESEL strony wnoszącej pismo, będącej
osobą fizyczną, oraz numer PESEL jej przedstawiciela ustawowego, jeżeli są obowiązani do jego posiadania albo
posiadają go, nie mając takiego obowiązku wynika z art. 46 § 2 pkt 1 lit. b PostAdmU w brzmieniu nadanym ustawą
z 12.4.2019 r. o zmianie ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz niektórych innych
ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 934), która weszła w życie 31.5.2019 r.
W analizowanym rozstrzygnięciu NSA stanął na stanowisku, zgodnie z którym w sytuacji gdy numer PESEL strony
postępowania wynika z treści akt sprawy (tu: z treści pełnomocnictwa stanowiącego załącznik do skargi)
przyjmuje się, że powyższy wymóg formalny został spełniony.
Wyżej zaprezentowane stanowisko NSA zyskuje aprobatę także w innych rozstrzygnięciach podejmowanych przez
ten sąd, w których odchodzi się od automatyzmu stosowania wymogu wynikającego z art. 46 PostAdmU, a nacisk
kładzie się na analizę okoliczność konkretnej sprawy, a także akt sprawy sądowej i administracyjnej. Również
w postanowieniu z 27.11.2019 r. (I GZ 366/19,
) NSA podkreślił, iż gdy w aktach administracyjnych
znajduje się numer PESEL strony wnoszącej skargę, nie można uznać, że niepodanie tego numeru
w skardze, będące naruszeniem art. 46 § 2 pkt 1 lit. b PostAdmU, stanowi brak formalny uniemożliwiający
nadanie skardze prawidłowego biegu. W takiej sytuacji, stosownie do art. 49 § 1 PostAdmU, niezasadne jest
wzywanie do uzupełnienia braków formalnych skargi w omawianym zakresie pod rygorem jej odrzucenia.

Postanowienie NSA z 12.2.2020 r., I FZ 19/20

Naczelny Sąd Administracyjny uchylił postanowienie sądu I instancji z uwagi na zbędność wezwania do uzupełnienia braku numeru PESEL w skardze. NSA uznał, że identyfikacja strony postępowania była możliwa na podstawie innych danych identyfikacyjnych zawartych w załączniku do skargi. Wymóg wskazania numeru PESEL w pierwszym piśmie strony postępowania nie zawsze musi być spełniony, jeśli strona jest identyfikowalna przez inne dane. NSA podkreślił konieczność indywidualnej analizy okoliczności sprawy i aktów postępowania administracyjnego.