Państwowa Inspekcja Sanitarna ma obowiązek sprawdzić, czy lokator gromadzący śmieci powoduje zagrożenie zdrowia innych mieszkańców bloku
Państwowa Inspekcja Sanitarna ma obowiązek sprawdzić, czy właściciel lokalu gromadzący odpady powodujące fetor i pojawienie się insektów w bloku nie stanowi zagrożenia zdrowia mieszkańców. Spółdzielnia wystąpiła z wnioskiem o kontrolę stanu sanitarnego, jednak organ odmówił. Sprawa trafiła do sądów administracyjnych, które w końcu uchyliły decyzje organów kontroli sanitarno-higienicznej.
Tematyka: Państwowa Inspekcja Sanitarna, zagrożenie zdrowia, stan sanitarny, kontrole, sąd administracyjny, decyzje, inspektor sanitarny, higiena środowiska, zdrowie publiczne, wyrok NSA
Państwowa Inspekcja Sanitarna ma obowiązek sprawdzić, czy właściciel lokalu gromadzący odpady powodujące fetor i pojawienie się insektów w bloku nie stanowi zagrożenia zdrowia mieszkańców. Spółdzielnia wystąpiła z wnioskiem o kontrolę stanu sanitarnego, jednak organ odmówił. Sprawa trafiła do sądów administracyjnych, które w końcu uchyliły decyzje organów kontroli sanitarno-higienicznej.
Jeśli właściciel mieszkania w budynku wielorodzinnym gromadzi w swoim lokalu odpady powodujące fetor oraz pojawienie się insektów i szkodników w całym bloku, Państwowa Inspekcja Sanitarna na wniosek spółdzielni mieszkaniowej ma obowiązek sprawdzić, czy jego postępowanie nie prowadzi do zagrożenia zdrowia czynnikami środowiskowym w ramach postępowania w sprawie kontroli stanu sanitarno- higienicznego lokalu - wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego. Stan faktyczny Spółdzielnia Mieszkaniowa „J.” wystąpiła do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w W. z wnioskiem o wszczęcie kontroli stanu sanitarno-higienicznego jednego z lokali w budynku wielorodzinnym. We wniosku wskazano, że A.B. – właściciel lokalu od dłuższego czasu gromadzi duże ilości odpadów co powoduje fetor na klatce schodowej i zagnieżdżenie się różnych gatunków owadów w budynku. Organ odmówił wszczęcia postępowania twierdząc, że do kompetencji Państwowej Inspekcji Sanitarnej nie należy sprawdzenie stanu sanitarnego nieruchomości, w tym lokali mieszkalnych na skutek niewłaściwego ich eksploatowania przez użytkowników tych lokali. Zgodnie z art. 26 ustawy z 14.3.1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (t.j.: Dz.U. z 2019 r. poz. 59 ze zm.; dalej jako: PISU) inspektor sanitarny ma prawo wstępu do mieszkań w razie podejrzenia lub stwierdzenia choroby zakaźnej, zagrożenia zdrowia czynnikami środowiskowymi, a także jeżeli w mieszkaniu jest lub ma być prowadzona działalność produkcyjna lub usługowa. Do urzędu nie wpłynęło zaś żadne zgłoszenie, dotyczące zachorowań wśród mieszkańców budynku. Organ II instancji utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie wskazując, że do zadań inspekcji sanitarnej nie należy nadzór nad utrzymywaniem porządku przez właścicieli prywatnych mieszkań. Zdaniem organu, w sytuacji gdy lokator wykracza w sposób rażący lub uporczywy przeciwko porządkowi domowemu, czyniąc uciążliwym korzystanie z innych lokali w budynku, jedyne rozwiązanie to wytoczenie powództwa o rozwiązanie przez sąd stosunku prawnego uprawniającego do używania lokalu i nakazanie jego opróżnienia. Spółdzielnia Mieszkaniowa „J.” wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku dowodząc, że stan mieszkania A.B. zagraża zdrowiu mieszkańców i wiąże się z ryzykiem wystąpienia choroby zakaźnej. Tego rodzaju okoliczność powinna stanowić podstawę do podjęcia działań przez inspektorów sanitarnych. Stanowiska WSA i NSA Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku uchylił postanowienia organów obu instancji. Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z 5.12.2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (t.j.: Dz.U. z 2019 r. poz. 1239 ze zm.) właściciel, posiadacz lub zarządzający nieruchomością są obowiązani utrzymywać ją w należytym stanie higieniczno - sanitarnym w celu zapobiegania zakażeniom i chorobom zakaźnym, w szczególności prowadzić prawidłową gospodarkę odpadami i ściekami, zwalczać gryzonie, insekty i szkodniki. Zadaniem Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest sprawowanie bieżącego nadzoru sanitarnego, w tym kontrola przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne, dotyczących m.in. higieny środowiska i czystości powietrza w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi w zakresie ustalonym w odrębnych przepisach czy też utrzymania należytego stanu higienicznego nieruchomości. Dlatego organy inspekcji sanitarnej, po uzyskaniu informacji, że A.B. nieprawidłowo gospodaruje odpadami komunalnymi gromadząc je w dużych ilościach w miejscu do tego nieprzeznaczonym, winny były ustalić, czy nie stanowi to zagrożenia sanitarno-epidemiologicznego. Należało zatem ustalić, jaki jest stan sanitarno-higieniczny tego mieszkania i czy nie stanowi on zagrożenie dla zdrowia mieszkańców lokali sąsiadujących. Śmieci są miejscem rozwoju drobnoustrojów i niektórych grzybów. Składowane odpady mogą więc stać się wylęgarnią chorób. Zagrożenie to jest potęgowane przez obecność funkcjonujących dzięki resztkom żywności gryzoni i insektów, które są roznosicielami groźnych chorób. Zdaniem Sądu, okoliczności wynikające z akt sprawy, dawały zatem podstawy do stwierdzenia, że zachodzi podejrzenie zagrożenia zdrowia czynnikami środowiskowymi w rozumieniu art. 26 ust. 1 PISU. Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną organu wyjaśniając, że przepisy PISU nie dają podstaw do ograniczenia kompetencji Państwowej Inspekcji Sanitarnej do występowania tylko w razie naruszenia warunków zdrowia publicznego w aspekcie powszechnym, z wyłączeniem zagrożeń zdrowia spowodowanych indywidualnymi działaniami podmiotów prywatnych. Artykuł 26 ust. 1 PISU wyznacza zakres prawa wstępu do mieszkań, stanowiąc, że prawo to przysługuje nie tylko w razie podejrzenia lub stwierdzenia choroby zakaźnej, ale również w razie zagrożenia zdrowia czynnikami środowiskowymi. Natomiast art. 27 ust. 1 PISU daje podstawy prawne do ustalenia sprawy indywidualnej nakazu usunięcia naruszeń wymagań higienicznych w drodze decyzji. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, to właśnie Państwowy Inspektor Sanitarny jest właściwy do kontroli czy właściciel mieszkania utrzymuje ten lokal w stanie wykluczającym stan zagrożenia chorobami zakaźnymi. Wyrok NSA z 25.7.2019 r., II OSK 1940/18
Naczelny Sąd Administracyjny podtrzymał decyzję, że Państwowa Inspekcja Sanitarna ma prawo kontrolować stan mieszkań w przypadku zagrożenia zdrowia środowiskowego. Wyrok NSA potwierdził, że inspektor sanitarny może nakazać usunięcie naruszeń higienicznych w lokalu.