Wysokość wynagrodzenia osoby pełniącej funkcję publiczną informacją publiczną
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku stwierdził, że nauczyciele szkół podstawowych są osobami publicznymi i informacja o ich wynagrodzeniu podlega ustawie o dostępie do informacji publicznej. Skarga Stowarzyszenia dotyczyła odmowy udostępnienia danych osobowych nauczycieli. Sąd uznał, że informacja o wynagrodzeniu osoby pełniącej funkcję publiczną ma związek z pełnieniem funkcji publicznej i powinna zostać udostępniona w trybie informacji publicznej.
Tematyka: Wojewódzki Sąd Administracyjny, Gdańsk, nauczyciele, informacja publiczna, wynagrodzenie, funkcja publiczna, dostęp do informacji, ochrona danych osobowych, Sąd administracyjny, decyzja, skarga
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku stwierdził, że nauczyciele szkół podstawowych są osobami publicznymi i informacja o ich wynagrodzeniu podlega ustawie o dostępie do informacji publicznej. Skarga Stowarzyszenia dotyczyła odmowy udostępnienia danych osobowych nauczycieli. Sąd uznał, że informacja o wynagrodzeniu osoby pełniącej funkcję publiczną ma związek z pełnieniem funkcji publicznej i powinna zostać udostępniona w trybie informacji publicznej.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku stwierdził, że nauczyciele wszystkich szczebli nauczania, w tym również nauczyciele szkół podstawowych, są osobami publicznymi. W konsekwencji powyższego informacja o wynagrodzeniu zasadniczym nauczyciela jako osoby pełniącej funkcję publiczną, a także informacja o sposobie ustalenia tego wynagrodzenia ma związek z pełnieniem powyższej funkcji i podlega udostępnieniu w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej. Stan faktyczny Przedmiotem kontroli w niniejszej sprawie była decyzja administracyjna Prezydenta Miasta (organ odwoławczy) utrzymująca w mocy decyzję Dyrektora Szkoły (organ pierwszej instancji) odmawiającą Skarżącemu udostępnienia informacji w zakresie imion i nazwisk oraz wysokości wypłaconego wynagrodzenia jakie otrzymali nauczyciele szkoły w marcu 2019 r. z podziałem na przedmiot nauczania/ staż pracy/ wymiar godzin pracy z uwagi na prywatność osoby fizycznej. Ograniczenia prawa do informacji publicznej W ocenie organów obu instancji wniosek Skarżącego nie zasługiwał na uwzględnienie w zakresie udostępnienia imion i nazwisk oraz wysokości wypłaconego wynagrodzenia jakie otrzymali nauczyciele szkoły w marcu 2019 r. z uwagi na prywatność osób fizycznych, o której mowa w art. 5 ust. 2 ustawy z 6.9.2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j.: Dz.U. z 2019 r. poz. 1429 ze zm., dalej: DostInfPubU). W uzasadnieniu podjętych decyzji administracyjnych organy podkreśliły w pierwszej kolejności, że prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniom. Następnie organy przyjęły, że - wobec m.in. braku definicji legalnej pojęcia „funkcjonariusz publiczny” - nie ma podstaw do jednoznacznego zakwalifikowania nauczycieli jako funkcjonariuszy publicznych, a tym samym brak jest podstaw do udostępniania ich danych osobowych w trybie dostępu do informacji publicznej. Organy obu instancji odniosły się także do kwestii takich jak: konstytucyjna ochrona prawa do prywatności (art. 47 Konstytucji RP), cywilnoprawna ochrona prawa do prywatności jako dobra osobistego należącego do katalogu dóbr ustalonego w art. 23 ustawy z 23.4.1964 r. Kodeks cywilny (t.j.: Dz.U. z 2019 r. poz. 1145 ze zm.), ochrona danych o wynagrodzeniu konkretnej osoby fizycznej oznaczonej z imienia i nazwiska na gruncie ochrony danych osobowych na zasadach określonych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27.4.2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych; Dz.U. UE L z 2016 r., nr 119, s.1; dalej: RODO). Prezydent Miasta odnosząc się do stanowiska Skarżącego przedstawionego we wniesionym odwołaniu zauważył ponadto, że prawo do prywatności ma charakter szczególny w systemie praw i wolności konstytucyjnych. Organ odwoławczy za zasadne uznał zwrócenie się przez Dyrektora do poszczególnych nauczycieli z zapytaniem o udzielenie zgody na ujawnienie ich wynagrodzenia za marzec 2019 r. na złożony wniosek. Uznano, że udostępnienie ww. informacji bez zgody zainteresowanych mogłoby stanowić naruszenie ich dóbr osobistych w rozumieniu Kodeksu cywilnego. Prezydent podkreślił także, że pracodawca ma obowiązek zachowania w tajemnicy wynagrodzenia pracowników. Skarga do WSA w Gdańsku Na powyższą decyzję Stowarzyszenie (Skarżący) złożyło skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku wnosząc o jej uchylenie, jak i uchylenie poprzedzającej ją decyzji organu pierwszej instancji oraz zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych. Skarżący zarzucił organowi naruszenie art. 61 ust. 3 Konst, art. 5 ust. 2 w zw. z art. 16 ust. 1-2 DostInfPubU w zw. z art. 4 pkt 1, art. 86 RODO poprzez błędną wykładnię prowadzącą do przekonania, że wnioskowana informacja podlega ochronie danych osobowych, co uzasadnia zastosowanie przesłanki ochrony prywatności osoby fizycznej. Uzasadniając zajęte stanowisko Skarżący wskazał, że organy orzekające w sprawie zignorowały wyroki sądów administracyjnych, przywoływane w toku postępowania poprzedzającego wydanie zaskarżonej decyzji, z których jasno wynika, że nauczyciel jest traktowany jako osoba pełniąca funkcję publiczną. W ocenie Skarżącego samo oświadczenie nauczycieli, zgodnie z którym chcą oni korzystać z ochrony prywatności, nie może decydować o braku udostępnienia wnioskowanej informacji publicznej, ponieważ w sprawie nie znajduje zastosowania art. 5 ust. 2 DostInfPubU. Dane nauczycieli mogą więc podlegać identyfikacji. Ponadto Skarżący podniósł, że na udostępnienie informacji publicznej nie wpływają również przepisy RODO, do czego szeroko odnosił się Skarżący na poprzednich etapach postępowania, a organy pominęły tę część argumentacji milczeniem. W odpowiedzi na powyższą skargę organ wniósł o jej oddalenie w całości, podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji wraz z argumentacją w niej zawartą. Istota rozpatrywanego sporu W rozpatrywanej sprawie bezsporne pozostaje, że (1) Dyrektor Szkoły jest organem władzy publicznej, a tym samym jest obowiązany do udostępnienia informacji publicznej na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 1 DostInfPubU; (2) Prezydent Miasta jest organem właściwym do rozpatrzenia odwołania od decyzji Dyrektora Szkoły wydanej na podstawie art. 16 ust. 1 DostInfPubU; (3) informacja o wynagrodzeniu nauczycieli szkoły podstawowej stanowi przejaw gospodarowania środkami publicznymi, w konsekwencji należy uznać ją za informację o majątku publicznym, która zgodnie z art. 1 ust. 1 w zw. zw. z art. 6 ust. 1 pkt 5 lit. c DostInfPubU jest informacją publiczną. Istota sporu w rozpatrywanej sprawie sprowadza się natomiast do tego, c zy istniały podstawy do ograniczenia udostępnienia tej informacji z powołaniem się na art. 5 ust. 2 DostInfPubU, który stanowi, iż prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy, a ograniczenie to nie dotyczy informacji o osobach pełniących funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji, w tym o warunkach powierzenia i wykonywania funkcji, oraz przypadku, gdy osoba fizyczna lub przedsiębiorca rezygnują z przysługującego im prawa. Nauczyciel jest osobą pełniącą funkcję publiczną Sądy administracyjnie konsekwentnie wskazują, że nauczyciel jest osobą pełniącą funkcję publiczną w rozumieniu art. 5 ust. 2 zd. 2 DostInfPubU, przy czym odnoszą to do nauczycieli wszystkich szczebli nauczania, w tym również nauczycieli szkół podstawowych, niezależnie od tego, iż tylko niektórzy z nich są zobowiązani do składania oświadczeń majątkowych (wyrok NSA z 19.4.2011 r., I OSK 125/11, ). Informacja o wynagrodzeniu osoby pełniącej funkcję publiczną W konsekwencji powyższego konieczne jest - w ocenie WSA w Gdańsku - rozważenie, czy informacja o wynagrodzeniu osoby pełniącej funkcję publiczną, niezależnie od tego, że dotyka także prywatności osoby, ma związek z pełnieniem tej funkcji publicznej. Z pewnością takiego związku nie ma w odniesieniu do niektórych składników wynagrodzenia, wynikających ze statusu rodzinnego lub socjalnego pracownika (wyrok NSA z 18.2.2015 r., sygn. akt I OSK 695/14, ). Taki związek zachodzi natomiast w odniesieniu do wynagrodzenia zasadniczego osoby pełniącej funkcję publiczną oraz w odniesieniu do sposobu ustalenia tego wynagrodzenia. Wynagrodzenie to jest przecież rekompensatą za wykonywanie przez osobę pełniącą funkcję publiczną jej obowiązków służbowych. Wykonywanie obowiązków służbowych stanowi zaś pełnienie funkcji publicznej. Wyrok WSA w Gdańsku WSA w Gdańsku uznał, iż powyższe potwierdza wprost możliwość udostępnienia danych osobowych zawartych w dokumentach urzędowych w trybie dostępu do informacji publicznej. Dlatego też przyjął, iż przy ponownym rozpoznaniu sprawy, Dyrektor uwzględni ocenę prawną zawartą w niniejszym orzeczeniu i w sytuacji niestwierdzenia innych przeszkód prawnych, niż wskazane w zaskarżonej decyzji, udzieli Skarżącemu informacji publicznej w zakresie wynagrodzenia wraz z dodatkami za miesiąc marzec 2019 r., każdego nauczyciela (z podaniem imienia i nazwiska) zatrudnionego w szkole z podziałem na przedmiot nauczania/ staż pracy/ wymiar godzin pracy. W konsekwencji powyższego Sąd rozstrzygający sprawę uznał, iż organy z naruszeniem art. 5 ust. 2 zd. 2 DostInfPubU odmówiły Skarżącemu udostępnienia informacji zawartych w jego wniosku, co uzasadniło - na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i art. 135 ustawy z 30.8.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j.: Dz.U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm., dalej: PostAdmU) - uchylenie zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji organu pierwszej instancji. Komentarz W komentowanym wyroku WSA w Gdańsku skupił się na obowiązku organu, jakim jest ustalenie wpływu udostępnienia wnioskowanej informacji publicznej na prywatność osoby fizycznej. Sąd rozstrzygający stanął na stanowisku, prezentowanym uprzednio w orzecznictwie NSA (wyrok z 25.9.2019 r., I OSK 613/19), zgodnie z którym udostępnienie informacji publicznej w zakresie imienia i nazwiska osoby fizycznej wymaga ustalenia, czy żądane dane osobowe dotyczą osoby pełniącej funkcje publiczne i czy mają związek z pełnieniem tych funkcji. Jeśli organ ustali istnienie tego ścisłego związku (między informacją odnoszącą się do osoby pełniącej funkcję publiczną i jej funkcjonowaniem w sferze publicznej), to jest obowiązany udostępnić żądane informacje, zaś w przeciwnym wypadku - jest obowiązany do odmowy ujawnienia danych osobowych w postaci imion i nazwisk osób fizycznych. wyrok WSA w Gdańsku z 26.2.2020 r. II SA/Gd 554/19
WSA w Gdańsku orzekł, że organy administracyjne naruszyły przepisy dotyczące dostępu do informacji publicznej odmawiając udzielenia informacji o wynagrodzeniu nauczycieli. Sąd uchylił decyzję organu pierwszej instancji i zobowiązał do udostępnienia danych. Wyrok ten podkreślił konieczność związku między informacją publiczną a funkcją publiczną.