Interes spółki nie uzasadnia zmiany przebiegu drogi publicznej

Podmiot realizujący inwestycję drogową działa w interesie publicznym, co ma priorytet nad interesem prawnym jednostki. Brak dostępu do mediów przez spółkę kapitałową nie uprawnia do zmiany przebiegu drogi publicznej. Sądy administracyjne potwierdzają, że inwestor działa zgodnie z przepisami prawa i decyzje o zezwoleniu na inwestycję są uzasadnione.

Tematyka: inwestycja drogowa, interes publiczny, decyzja administracyjna, droga publiczna, sąd administracyjny, roszczenia cywilne, bezpieczeństwo ruchu drogowego

Podmiot realizujący inwestycję drogową na podstawie ustawy z 10.4.2003 r. o szczególnych zasadach
przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t. jedn.: Dz.U. z 2020 r., poz. 1363, dalej:
InwDrogPublU) działa w interesie publicznym, który ma prymat nad interesem prawnym jednostki, dlatego
utrudnienia w prowadzeniu przez spółkę kapitałową działalności gospodarczej i dostępie do wody, energii
elektrycznej, gazu i sieci ciepłowniczej, nie stanowią podstawy do zmiany przebiegu budowanej drogi
publicznej. Ewentualne szkody, które podmiot ten poniesie w trakcie realizacji inwestycji mogą być
przedmiotem roszczeń cywilnych, o których rozstrzyga sąd powszechny – wynika z wyroku Naczelnego Sądu
Administracyjnego.
W 2017 r. Prezydent Miasta T. wydał decyzję o zezwoleniu na rozbudowę ulicy w celu umożliwienia dojazdu do
szkół, przedszkola oraz budynków mieszkalnych. „M.” sp. z o.o. wniosła odwołanie zarzucając m.in.: brak możliwości
prowadzenia działalności gospodarczej oraz bezprawne pozbawienie jej prawa dostępu do wody, energii
elektrycznej, gazu i sieci ciepłowniczej. Wskazywała, że na skutek braku ogrodzenia inwestycji, na teren jej
nieruchomości mogą mieć wstęp osoby nieuprawnione. Ponadto plan miejscowy jest sprzeczny ze studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, które przewiduje na tym obszarze działalność
produkcyjną, nie wyjaśniono też, dlatego ustalono, że nie zostały spełnione przesłanki obligujące do
przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Odwołująca się dowodziła, że doszło do
naruszenia art. 17 ust. 1 ustawy z 10.4.2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji
w zakresie dróg publicznych (t.j: Dz.U. z 2020 r., poz. 1363 ze zm., dalej: InwDrogPublU) poprzez nadanie decyzji
rygoru natychmiastowej wykonalności.
Wojewoda utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję wskazując, że inwestycja stanowi element podstawowego układ
komunikacyjnego osiedla, a więc przejście do natychmiastowego wykonania tej inwestycji jest w pełni uzasadnione.
W miejsce likwidowanych sieci mają być zaprojektowane nowe instalacje, a więc „M.” sp. z o.o. nie zostanie
narażona na straty, a jednocześnie zapewnione będą dostawy mediów. Wojewoda stwierdził, że studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego ma być aktem elastycznym, który stwarzając
nieprzekraczalne ramy dla swobody planowania miejscowego, pozwala na maksymalne uwzględnienie warunków
i potrzeb lokalnych przy tworzeniu regulacji planów miejscowych. W uzasadnieniu decyzji wskazano też, że
inwestycja dotyczy rozbudowy drogi gminnej o długości około 400 m, zatem nie zalicza się do przedsięwzięć
wymagających przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko i uzyskania decyzji o środowiskowych
uwarunkowaniach.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy oddalił skargę „M.” sp. z o.o. wyjaśniając, że celem InwDrogPublU
było stworzenie podstaw prawnych do sprawnej realizacji inwestycji drogowych, odmienność zawartych w niej
uregulowań polega na skróceniu i uproszczeniu procedury planistycznej, podziałowej, jak i procedury nabywania
nieruchomości lub ich części pod inwestycję drogową. Poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego, jak też
usprawnienie transportu drogowego uzasadniają nadanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej
rygoru natychmiastowej wykonalności. Z mocy art. 11i ust. 2 InwDrogPublU wyłączone zostało stosowanie do
postępowań w sprawach dotyczących realizacji dróg przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
W ocenie Sądu, przeprowadzenia w toku postępowania oceny oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na
środowisko nie było wymagane, bowiem sporna inwestycja nie stanowi żadnego z przedsięwzięć opisanych
w rozporządzeniu Rady Ministrów z 9.11.2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na
środowisko (t.j.: Dz.U. z 2016 r., poz. 71 ze zm.), długość drogi nie przekracza 1 km.
Sąd zaznaczył, że decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zawiera w sobie nie tylko rozstrzygnięcia
kilku różnych kwestii administracyjnych i odnosi skutek w stosunku do licznej grupy podmiotów, ale - jeżeli chodzi
o skutki cywilnoprawne - rodzi je w odniesieniu do wielu nieruchomości, przez które ma przebiegać droga. Organ
orzekający w przedmiocie zezwolenia na realizację inwestycji drogowej w trybie InwDrogPublU nie posiada
kompetencji do wyznaczania i korygowania trasy inwestycji, przebiegu drogi, czy też do zmiany proponowanych
rozwiązań, co do jej przebiegu, musi również uwzględnić, że inwestor działa w interesie publicznym, który ma prymat
nad interesem prawnym jednostki, o ile nie narusza go w sposób niezgodny z prawem. Wojewódzki Sąd
Administracyjny w Bydgoszczy podkreślił, że wszelkie uciążliwości związane z bezpośrednim sąsiedztwem inwestycji
np. nadmierny hałas, kurz, ruch pojazdów, czy ewentualne szkody, która przedsiębiorca poniesie w trakcie realizacji
inwestycji, mogą być przedmiotem roszczeń cywilnych.
Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną „M.” sp. z o.o. podzielając stanowisko Sądu
I instancji. W uzasadnieniu wyroku podkreślono, że InwDrogPublU drogowa służy realizacji celu publicznego
jakim jest budowa dróg publicznych. Wprowadzenie odrębnego trybu administracyjnego w sprawie realizacji

inwestycji drogowych w zakresie nadawania decyzji o zezwoleniu na jej realizację m.in. rygoru
natychmiastowej wykonalności na wniosek właściwego zarządcy drogi, uzasadniony interesem społecznym
lub gospodarczym, służy realizacji celu w postaci poprawy bezpieczeństwa układu komunikacyjnego
i transportowego, a jednocześnie skutki z tym związane są rekompensowane w formie odszkodowania.
Sprzeciw jednego przedsiębiorcy nie może blokować budowy drogi, która jest realizowana w interesie
publicznym.
Wyrok NSA z 8.7.2020 r., II OSK 1824/19

Wyroki sądów administracyjnych stanowią, że decyzje o zezwoleniu na inwestycje drogowe są zgodne z interesem publicznym. Utrudnienia w prowadzeniu działalności gospodarczej mogą być rozstrzygane przez sąd cywilny. Inwestycje drogowe mają na celu poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego i transportowego, a ewentualne szkody mogą być podstawą roszczeń cywilnych.