Odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych po zmianach
Zmiany w prawie budowlanym wprowadzone w 2020 roku ograniczyły odstępstwa od przepisów techniczno-budowlanych do etapu przed uzyskaniem pozwolenia na budowę. Nowe przepisy mają na celu zapobieżenie samowoli budowlanej oraz zwiększenie bezpieczeństwa budowli i osób korzystających z nich.
Tematyka: prawo budowlane, zmiany w przepisach, odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych, bezpieczeństwo budowli, zgoda na odstępstwo, warunki zamiennne
Zmiany w prawie budowlanym wprowadzone w 2020 roku ograniczyły odstępstwa od przepisów techniczno-budowlanych do etapu przed uzyskaniem pozwolenia na budowę. Nowe przepisy mają na celu zapobieżenie samowoli budowlanej oraz zwiększenie bezpieczeństwa budowli i osób korzystających z nich.
Zmiany w prawie budowlanym, które weszły w życie z dniem 19.9.2020 r. wprowadzone przez ustawę z 13.2.2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r. poz. 471) przede wszystkim ułatwią i uproszczą proces budowlany. Jedną ze zmian jest ograniczenie odstępstw od przepisów techniczno-budowlanych do etapu przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę lub zmiany decyzji o pozwoleniu na budowę. Odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych po zmianach Nowelizacja Prawa budowlanego wyłącza możliwość uzyskania zgody na odstępstwo od przepisów techniczno- budowlanych już po uzyskaniu pozwolenia na budowę. Nowe przepisy mają zlikwidować dotychczasowe praktyki uzyskiwania zgody na odstępstwo w celu uniknięcia kar za samowole budowlaną. Aktualnie inwestorzy, którzy nie wystąpili do 18.9.2020 r. o wyrażenie zgody na odstępstwo od przepisów techniczno-budowalnych, mogą złożyć taki wniosek jedynie przed uzyskaniem pozwolenia na budowę. Zgoda na odstępstwo od przepisów techniczno- budowlanych będzie udzielana jedynie przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę lub o jej zmianie. Odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych Przepisy techniczno-budowalne to regulacje dotyczące obiektów budowlanych. Każdy budowany obiekt budowlany, czy to na podstawie zgłoszenia, czy pozwolenia powinien być zaprojektowany i budowany zgodnie z przepisami techniczno-budowlanymi. Przepisy te zawarte są w rozporządzeniach wydawanych na podstawie art. 7 ust. 2 i 3 PrBud. Realizacja obiektu budowlanego w sposób niezgodny z przepisami techniczno-budowalnymi wymaga uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę oraz uzyskania zgodę na odstępstwo od przepisów techniczno- budowlanych. Zgoda jest wydawana przez organ administracji architektoniczno-budowlanej po uzyskaniu przez urząd upoważnienia do udzielenia zgody na odstępstwo od ministra, który ustanowił odpowiednie przepisy Inwestor składa wniosek o udzielenie zgody na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych do organu administracji architektoniczno-budowlanej. Następnie urząd składa do ministra, wniosek w sprawie upoważnienia do udzielenia zgody na odstępstwo. Zgoda na odstępstwo jest wydawana jest tylko w szczególnie uzasadnionych przypadkach, po spełnieniu określonych warunków zamiennych. Mają one ograniczyć niekorzystne skutki odstępstwa. Zgodnie z nowymi przepisami zgoda powinna być udzielona przed wydaniem pozwolenia na budowę. Jednak nawet, gdy gdy minister wyda upoważnienie, to urząd może odmówić zgody na odstępstwo. Kluczowe znaczenie ma zapewnienie, aby odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych nie powodowało zagrożenia życia ludzi lub bezpieczeństwa mienia oraz ograniczenia dostępu osób niepełnosprawnych i starszych do obiektów użyteczności publicznej oraz obiektów budownictwa mieszkalnego wielorodzinnego. Odstępstwo nie powinno też powodować pogorszenia warunków zdrowotno-sanitarnych, użytkowych oraz stanu środowiska. Warunki odstępstwa od przepisów techniczno-budowlanych Udzielenie zgody na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych jest dopuszczalne po spełnieniu określonych warunków zamiennych oraz w wyniku udzielenia odstępstwa nie może dojść do: zagrożenia życia ludzi lub bezpieczeństwa mienia; pogorszenia warunków zdrowotno-sanitarnych i użytkowych, pogorszenia stanu środowiska; w stosunku do obiektów użyteczności publicznej i mieszkaniowego budownictwa wielorodzinnego - ograniczenia dostępności dla potrzeb osób ze szczególnymi potrzebami, o których mowa w ustawie z 19.7.2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. Przebieg postępowania w sprawie udzielenia zgody na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych Udzielenie odstępstwa od przepisów techniczno-budowlanych wymaga złożenia przez inwestora wniosku o wyrażenie zgody na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych. Jego złożenie wszczyna procedurę w sprawie udzielenia zgody na odstępstwo od przepisów techniczno-budowalnych. Bowiem dopiero po otrzymaniu od inwestora wniosku organ administracji architektoniczno-budowlanej składa wniosek do właściwego ministra, który ustanowił przepisy techniczno-budowlane, o upoważnienie do udzielenia zgody na odstępstwo. Wniosek do właściwego ministra o udzielenie zgody na odstępstwo musi spełniać określone wymogi formalne. Po nowelizacji to organ administracji (wnioskujący) przedstawia opinię wraz ze szczegółowym uzasadnieniem o konieczności wprowadzenia odstępstwa. Dotychczas było to „szczegółowe uzasadnienie konieczności wprowadzenia odstępstwa”. W zależności od przepisów, których dotyczy odstępstwo konieczne jest załączenie opinii innych zainteresowanych organów i podmiotów (wojewódzkiego konserwatora zabytków, rzeczoznawcy do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej, wojewódzkiego inspektora sanitarnego (art. 9 ust. 3 pkt 1-6 PrBud). Minister właściwy ocenia czy możliwe jest udzielenie zgody na odstępstwo. Jednak w tym zakresie jedynie upoważnia organ administracji architektoniczno-budowlanej do udzielenia zgody na odstępstwo. Natomiast to organ udziela bądź odmawia udzielenia zgody na odstępstwo. Moment wyrażenia zgody na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych W świetle nowych rozwiązań zgoda na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych może być udzielona przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę albo decyzji o zmianie pozwolenia na budowę. Wcześniejsze przepisy ustawy PrBud umożliwiały uzyskanie zgody na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych dla obiektów będących w budowie lub zrealizowanych z naruszeniem ustawy Prawa budowlanego. Aktualnie art. 9 ust. 2 PrBud stanowi, że zgody na odstępstwo udziela się przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę albo decyzji o zmianie pozwolenia na budowę. Zgody udziela albo odmawia udzielenia, w drodze postanowienia, organ administracji architektoniczno-budowlanej, przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę albo decyzji o zmianie pozwolenia na budowę. Zakaz udzielenia zgody na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych Artykuł 9 ust. 5 PrBud wprowadza zakaz udzielenia zgody na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych w postępowaniach w sprawie rozpoczęcia i prowadzenia robót budowlanych w sytuacji naruszenia przez inwestora przepisów PrBud. Oznacza to, że zgoda na odstępstwo będzie udzielana jedynie przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę lub decyzji o jej zmianie. Inwestorzy, którzy chcieliby uzyskać odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych w odniesieniu do obiektów budowlanych już wybudowanych po 19.9.2020 r. nie mogą składać takich wniosków. Bowiem w odniesieniu do wniosków o udzielenie odstępstwa od przepisów techniczno- budowlanych, które zostały złożone przed 19.9.2020 r. stosuje się przepisy PrBud po nowelizacji.
Udzielenie zgody na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych wymaga spełnienia określonych warunków zamiennych i nie może zagrażać życiu ludzi, bezpieczeństwu mienia oraz warunkom zdrowotnym i środowiskowym. Zgoda musi być udzielona przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę.