Administracja publiczna pracuje zdalnie
Rozporządzenie Rady Ministrów z 2.11.2020 r. wprowadza pracę zdalną w administracji publicznej do 4.12.2020 r. na polecenie kierowników. Zasady pracy zdalnej wynikają z KoronawirusU, a wyjątki od niej mogą być dopuszczalne w przypadkach niezbędnych do zapewnienia pomocy obywatelom lub zgodnie z przepisami prawa. Warto zauważyć, że definicje podmiotów objętych rozporządzeniem są kluczowe dla jego właściwego zastosowania.
Tematyka: praca zdalna, administracja publiczna, rozporządzenie, KoronawirusU, definicje podmiotów, wyjątki od pracy zdalnej, organizacja pracy
Rozporządzenie Rady Ministrów z 2.11.2020 r. wprowadza pracę zdalną w administracji publicznej do 4.12.2020 r. na polecenie kierowników. Zasady pracy zdalnej wynikają z KoronawirusU, a wyjątki od niej mogą być dopuszczalne w przypadkach niezbędnych do zapewnienia pomocy obywatelom lub zgodnie z przepisami prawa. Warto zauważyć, że definicje podmiotów objętych rozporządzeniem są kluczowe dla jego właściwego zastosowania.
W godzinach późnowieczornych 2.11.2020 r. opublikowano w Dzienniku Ustaw rozporządzenie Rady
Ministrów zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów
w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. z 2020 r. poz. 1931). Wprowadzony § 24a zawiera regulacje
dotyczące pracy zdalnej w administracji publicznej.
Przepis wszedł w życie 3.11.2020 r., a zatem niespełna 2 godziny od chwili publikacji rozporządzenia, przy czym
treść zapowiadanej regulacji prawnej znana była już od 30.10.2020 r. z wypowiedzi medialnych Prezesa Rady
Ministrów.
Zgodnie z § 1 punkt 6 rozporządzenia z 2.11.2020 r. po § 24 rozporządzenia Rady Ministrów z 9.10.2020 r.
w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii
(Dz.U. z 2020 r. poz. 1758, 1797, 1829, 1871 i 1917) wprowadza się § 24a w następującym brzmieniu:
„1. Do 4.12.2020 r. w urzędach administracji publicznej lub jednostkach organizacyjnych wykonujących zadania
o charakterze publicznym kierownicy urzędów administracji publicznej, dyrektorzy generalni urzędów lub kierujący
jednostką organizacyjną polecają pracownikom wykonywanie pracy zdalnej, z wyjątkiem jednostek organizacyjnych
sądów i prokuratury. Do warunków świadczenia pracy zdalnej stosuje się przepisy art. 3 ust. 3-8 KoronawirusU.
2.Kierownik urzędu administracji publicznej, dyrektor generalny urzędu lub kierujący jednostką organizacyjną
wykonującą zadania o charakterze publicznym może wyłączyć z zakresu pracy zdalnej pracowników realizujących
zadania niezbędne do zapewnienia pomocy obywatelom lub inne zadania niezbędne ze względu na przepisy prawa
lub potrzeby urzędu lub jednostki, jeżeli nie jest możliwe ich wykonywanie w ramach pracy zdalnej”.
Z powyższego przepisu wynika zatem, że:
1. Praca zdalna w administracji do 4.12.2020 r. jest zasadą, przy czym realizacja pracy w tej formie następuje
na polecenie pracodawcy, tj. kierownika urzędu administracji publicznej, dyrektora generalnego urzędu lub
kierującego jednostką organizacyjną wykonującą zadania o charakterze publicznym.
2. Zasady wykonywania pracy zdalnej wynikają z KoronawirusU.
3. Przepis dotyczy:
- urzędów administracji publicznej
- urzędów (kierowanych przez dyrektorów generalnych)
- jednostek organizacyjnych wykonujących zadania o charakterze publicznym
przy czym wobec takiego wskazania podmiotu, do którego adresowana jest norma, bez jego zdefiniowania czy
odesłania do właściwej ustawy mogą powstać wątpliwości jakich konkretnie „urzędów” to dotyczy.
1. Urzędy kierowane przez dyrektorów generalnych to zgodnie z art. 25 ust. 1 SłużbaCywilU: Kancelaria Prezesa
Rady Ministrów, urząd ministra, urząd przewodniczącego komitetu wchodzącego w skład Rady Ministrów, urząd
centralny organu administracji rządowej oraz urząd wojewódzki.
2. Zgodnie z art. 5 ust. 2 pkt 3 KPA przez „organy administracji publicznej” rozumie się: ministrów, centralne organy
administracji rządowej, wojewodów, działające w ich lub we własnym imieniu inne terenowe organy administracji
rządowej (zespolonej i niezespolonej), organy jednostek samorządu terytorialnego oraz organy i podmioty
wymienione w art. 1 pkt 2 KPA, to jest: inne organy państwowe oraz inne podmioty, gdy są one powołane
z mocy prawa lub na podstawie porozumień do prowadzenia postępowań w sprawach indywidualnych
rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych albo załatwianych milcząco.
3. Kategoria „jednostek organizacyjnych” to m.in. szkoły, przedszkola, bursy, biblioteki, domy pomocy społecznej,
miejskie ośrodki pomocy rodzinie.
4. Przepis nie wprowadza zakazu prowadzenia działalności przez podmioty w nim wskazane, ale nawet
wprost wskazuje na konieczność zapewnienia ciągłości działania urzędów (jednostek organizacyjnych). Praca
zdalna może być wyłączona w przypadkach gdy dla zapewnienia pomocy obywatelom lub realizacji innych
zadań niezbędnych ze względu na przepisy prawa lub potrzeby urzędu lub jednostki nie jest możliwe ich
wykonywanie w ramach pracy zdalnej.
Ustalenie czy zachodzi podstawa do wprowadzenia wyjątku od pracy zdalnej wymaga zdroworozsądkowego
podejścia osób uprawnionych do decyzji w tym zakresie (inaczej: dopuszczalne jest przyjęcie wykładni rozszerzającej
przepisu z uwagi na cel, który przyświecał wprowadzeniu regulacji), przy czym pamiętać należy, że system pracy
zdalnej dla administracji jest już obowiązkiem prawnym, a nie jedynie możliwą formą prawną wykonywania
pracy.
Realizacja zapisów rozporządzenia powinna być potwierdzona stosownym dokumentem wewnętrznym odnoszącym
się do organizacji pracy w jednostce, przy czym wskazać należy, że ta forma stosowana jest w praktyce od momentu
wprowadzenia pracy zdalnej na podstawie przepisu art. 3 KoronawirusU.
Rozporządzenie z 2.11.2020 r. nakłada obowiązek pracy zdalnej w administracji publicznej do 4.12.2020 r. na podstawie KoronawirusU. Wyjątki od tej zasady są dopuszczalne w sytuacjach niezbędnych ze względu na przepisy prawa lub potrzeby urzędu. Wdrożenie przepisów wymaga rozsądnego podejścia osób decyzyjnych i dokumentowania organizacji pracy w jednostce.