„Remont” w rozumieniu przepisu art. 124b GospNierU

Zastosowanie art. 124b GospNierU reguluje udostępnianie nieruchomości w celu wykonywania prac konserwacyjnych, remontowych i usuwania awarii. W kontekście wyroku WSA w Gdańsku z 30.9.2020 r. (II SA/Gd 394/20) analizowane są działania Spółki w zakresie prac remontowych na elektroenergetycznej linii napowietrznej.

Tematyka: art. 124b GospNierU, prace remontowe, elektroenergetyczna linia napowietrzna, udostępnienie nieruchomości, decyzja Wojewody, wyrok WSA, konserwacja, usuwanie awarii, definicja remontu, praktyka decyzyjna

Zastosowanie art. 124b GospNierU reguluje udostępnianie nieruchomości w celu wykonywania prac konserwacyjnych, remontowych i usuwania awarii. W kontekście wyroku WSA w Gdańsku z 30.9.2020 r. (II SA/Gd 394/20) analizowane są działania Spółki w zakresie prac remontowych na elektroenergetycznej linii napowietrznej.

Zastosowanie art. 124b GospNierU jest uwarunkowane zamierzeniem realizacji prac mieszczących się
w pojęciach konserwacji, remontu czy usuwania awarii ciągów, przewodów i urządzeń, przy czym nie chodzi
o ścisłe rozumienie tych pojęć, w tym ścisłe rozumienie remontu przez pryzmat art. 3 pkt 8 PrBud. Przez
konserwację i remonty ciągów, przewodów i urządzeń należy bowiem rozumieć działania dotyczące ciągów,
przewodów i urządzeń już istniejących i eksploatowanych, które nie zmieniają ich zasadniczych parametrów,
a zarazem służą realizacji zadań określonych w PrEnerg - tak przyjął WSA w Gdańsku w wyroku z 30.9.2020 r.
(II SA/Gd 394/20, 
).
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w trybie uproszczonym na posiedzeniu niejawnym 30.9.2020 r.
rozpoznał sprawę ze skargi Spółki na decyzję Wojewody w przedmiocie udostępnienia nieruchomości w celu
wykonania czynności związanych z pracami remontowymi na elektroenergetycznej linii napowietrznej
i uchylił zaskarżoną decyzję.
Stan faktyczny
Skarżąca Spółka wystąpiła do Starosty o wydanie decyzji zobowiązującej właściciela nieruchomości do
udostępnienia, w trybie art. 124b GospNierU części działki, wskazując, że udostępnienie nieruchomości związane
jest z planowanym przeprowadzeniem czynności remontowych elektroenergetycznej linii napowietrznej
i nieudzieleniem przez właściciela działki zgody na udostępnienie części nieruchomości w celu wykonania prac.
Starosta wydał decyzję korzystną dla Spółki, zobowiązując właściciela nieruchomości do udostępnienia części
działki. W decyzji określono także zakres prac.
Właściciel nieruchomości złożył odwołanie od decyzji Starosty, domagając się jej uchylenia. W odwołaniu
podkreślono, że właściciel nie wyraża zgody na udostępnienie własność nieruchomości w celu ustawienia na niej
słupa wirowanego.
Wojewoda uchylił decyzję Starosty w całości i orzekł o odmowie udzielenia zezwolenia na udostępnienie skarżącej
Spółce nieruchomości w celu wykonania czynności związanych z pracami remontowymi na elektroenergetycznej linii
napowietrznej. W ocenie Wojewody Starosta niezasadnie przyjął, że prace wskazane przez inwestora stanowią
remont, o którym mowa w art. 124b GospNierU.
Wojewoda wskazał, że w uzasadnieniu wniosku skarżąca Spółka wskazała, że udostępnienie przedmiotowej
nieruchomości potrzebne jest jej „w celu przeprowadzenia remontu istniejącej sieci napowietrznej (...) polegającego
na wymianie istniejących przewodów typu (...) na projektowane (...) (...) o długości trasowej (...) m wraz z wymianą
istniejącego słupa (...) na projektowany słup wirowany typu (...)”. Zgodnie z definicją zawartą PrBud przez „remont”
należy rozumieć wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót polegających na odtworzeniu stanu
pierwotnego a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie innych materiałów niż
użyto w stanie pierwotnym. W rezultacie, aby określone prace można było zakwalifikować jako remont istotne jest
ustalenie, czy ich celem i jednocześnie skutkiem jest odtworzenie stanu pierwotnego danego obiektu budowlanego,
rozumianego jako założenia techniczne danego obiektu istniejące w chwili oddania go do użytku.
Skargę wywiodła Spółka.
Stanowisko WSA
WSA uznał skargę za zasadną. W uzasadnieniu omawianego orzeczenia Sąd dokonał wykładni przepisu art. 124b
GospNierU. Zgodnie z art. 124b GospNierU starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, w drodze
decyzji zobowiązuje właściciela, użytkownika wieczystego lub osobę, której przysługują inne prawa rzeczowe do
nieruchomości do udostępnienia nieruchomości w celu wykonania czynności związanych z konserwacją, remontami
oraz usuwaniem awarii ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń, nienależących do części składowych
nieruchomości, służących do przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów i energii elektrycznej oraz urządzeń
łączności publicznej i sygnalizacji, a także innych podziemnych, naziemnych lub nadziemnych obiektów i urządzeń
niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń, a także usuwaniem z gruntu tych ciągów, przewodów,
urządzeń i obiektów, jeżeli właściciel, użytkownik wieczysty lub osoba, której przysługują inne prawa rzeczowe do
nieruchomości nie wyraża na to zgody.
Celem wydania decyzji, o której mowa w przytoczonym art. 124b GospNierU, jest umożliwienie udostępnienia
nieruchomości pomimo sprzeciwu właścicieli w celu wykonania czynności związanych z konserwacją,



remontami oraz usuwaniem awarii m.in. przewodów i urządzeń służących do przesyłania energii elektrycznej.
Wykładnia art. 124b ust. 1 GospNierU co do zakresu przedmiotowego instytucji zobowiązania do udostępnienia
nieruchomości obejmuje zatem ustalenie jak rozumieć pojęcia: remont, konserwacja, czy usunięcie awarii ciągów,
przewodów i urządzeń służących do przesyłania energii. Istotne w sprawie jest ustalenie, czy planowane przez
inwestora w ramach niniejszej sprawy prace mają charakter remontu, co uzasadniałoby wydanie decyzji
w oparciu o art. 124b GospNierU, czy też mają charakter przebudowy, a zatem nie stanowiąc remontu - prowadzą do
niemożności zastosowania art. 124b GospNierU i konieczności wydania decyzji odmownej.
Jak wynika z praktyki orzeczniczej pojęcie „remont”, o którym mowa w art. 124b GospNierU jest często
interpretowane przez pryzmat definicji legalnej remontu zawartej PrBud. Przepisy PrEnerg nie dają dostatecznych
podstaw do wykładni treści art. 124 i art. 124b GospNierU nieruchomościami z pominięciem przepisów PrBud, gdyż
nie zawierają definicji remontu i konserwacji, ani też definicji zakładania i przeprowadzania przewodów i urządzeń do
przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej, o jakich mowa w tych przepisach. Zgodnie z art. 3 pkt 8 PrBud,
remont oznacza wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na
odtworzeniu stanu pierwotnego a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się
stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym. Natomiast, stosownie do art. 3 pkt 7a
PrBud przebudową jest wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których następuje zmiana parametrów
użytkowych lub technicznych istniejącego obiektu budowlanego, z wyjątkiem charakterystycznych parametrów, jak:
kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość, szerokość bądź liczba kondygnacji. Jak wynika
z orzecznictwa, jednoznaczne ustalenie prawidłowej kwalifikacji prac jako remont bądź nie - może sprawiać
trudności.
WSA dostrzegł rozbieżność w orzecznictwie sądów administracyjnych na gruncie zastosowania art. 124b ust. 1
GospNierU w podobnych stanach faktycznych, sprowadzającą się do wąskiego (przez pryzmat PrBud) rozumienia
pojęcia remontu, bądź też wykładni tego pojęcia uwzględniającej funkcję i zadania przedsiębiorstw energetycznych,
co prowadzi do szerszego rozumienia tego terminu. WSA przychylił się do poglądu wyrażonego m.in. w wyroku NSA
z 14.11.2019 r. (I OSK 3218/18, 
), zgodnie z którym zastosowanie art. 124b GospNierU jest
uwarunkowane zamierzeniem realizacji prac mieszczących się w pojęciach konserwacji, remontu czy
usuwania awarii ciągów, przewodów i urządzeń, przy czym nie chodzi o ścisłe rozumienie tych pojęć, w tym
ścisłe rozumienie remontu przez pryzmat art. 3 pkt 8 PrBud. Przez konserwację i remonty ciągów,
przewodów i urządzeń należy bowiem rozumieć działania dotyczące ciągów, przewodów i urządzeń już
istniejących i eksploatowanych, które nie zmieniają ich zasadniczych parametrów, a zarazem służą realizacji
zadań określonych w PrEnerg.
Sąd uznał, że stosowanie art. 124b GospNierU jest uwarunkowane zamierzeniem realizacji (najczęściej przez
przedsiębiorcę przesyłowego) prac mieszczących się w pojęciach konserwacji, remontu czy usuwania awarii ciągów,
przewodów i urządzeń, jednakże nie chodzi o ścisłe rozumienie tych pojęć, w tym ścisłe rozumienie remontu
w świetle art. 3 ust. 8 PrBud. Przez konserwację i remonty ciągów, przewodów i urządzeń należy rozumieć
działania dotyczące ciągów, przewodów i urządzeń już istniejących i eksploatowanych, które nie zmieniają
ich zasadniczych parametrów, a zarazem służą realizacji zadań określonych w prawie energetycznym takich
jak zagwarantowanie realizacji zaopatrzenia odbiorców w paliwa lub energię w sposób ciągły i niezawodny,
przy zachowaniu obowiązujących wymagań jakościowych (art. 5 ust. 1 PrEnerg), czy zapewnienie
niezawodności systemu elektroenergetycznego (zob. art. 9c ust. 2 pkt 3 PrEnerg oraz wyrok WSA w Poznaniu
z 12.2.2020 r., II SA/Po 966/19, 
).
W orzecznictwie sądów administracyjnych akcentuje się jednocześnie odmienny charakter inwestycji związanej
z realizacją, później utrzymaniem obiektów liniowych, od pozostałych inwestycji budowlanych. Oceny robót
dotyczących obiektu liniowego nie można dokonywać przez odwoływanie się do orzecznictwa dotyczącego
budynków, czy innych obiektów budowlanych (tak: NSA w wyroku z 17.11.2017 r., I OSK 983/17, 
).
W przytoczonym wyroku NSA uznał, że użycie nowych materiałów nie pozostaje w sprzeczności z definicją
remontu zawartą w art. 3 pkt 8 PrBud właśnie z uwagi na racjonalność. NSA podniósł, że chcąc
zakwestionować zakres planowanych prac jako remont, należałoby wykazać, że ulegną zmianie parametry
takie, jak zmiana napięcia, długości linii napowietrznej, zmiana jej przebiegu, zwiększenie mocy lub
zwiększenie pola elektromagnetycznego, ponieważ dopiero jakakolwiek zmiana takich parametrów oznaczać
będzie, że nie jest to remont, lecz np. przebudowa w rozumieniu art. 3 pkt 7a PrBud.
Jak wynika z zakresu prac przedstawionego przez skarżącą Spółkę – ich przeprowadzenie nie doprowadzi do zmiany
jakichkolwiek parametrów, a wiąże się z zastosowaniem bardziej nowoczesnych rozwiązań materiałowych. Sam fakt,
że wymienione będą stare słupy (w dotychczasowym miejscu ich posadowienia), stare przewody nie dowodzi jeszcze
odmiennych parametrów technicznych lub użytkowych danego odcinka, jak również całego obiektu.
Reasumując, zaplanowane przez inwestora czynności, które mają zostać przeprowadzone na istniejącej linii
elektroenergetycznej, w ocenie Sądu, nie wykraczają poza granice pojęcia remontu, o którym mowa w art. 124b
GospNierU.



Komentarz
Obszerne uzasadnienie wyroku WSA stanowi bardzo szczegółową wykładnię przepisu art. 124b GospNierU. Na
gruncie tego przepisu remont nie może polegać na zmianie parametrów linii napowietrznej – bo to stanowiłoby
przebudowę sieci czy jej elementów. Wykładnia Sądu, dokonana za wcześniejszym stanowiskiem NSA, ma szansę
kształtować dobrą praktykę w wydawaniu decyzji dla przedsiębiorców przesyłowych.

Wyrok WSA w Gdańsku z 30.9.2020 r., II SA/Gd 394/20







Wyrok WSA stanowi szczegółową interpretację art. 124b GospNierU, wykluczającą zmianę parametrów linii napowietrznej jako remont. Decyzja Wojewody odrzuca kwalifikację prac inwestora jako remontu, co może wpłynąć na praktykę decyzyjną dla przedsiębiorców przesyłowych.