Egzekwowanie obowiązku przyłączenia nieruchomości do sieci kanalizacyjnej

Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że wykonanie innego obowiązku nie umarza postępowania egzekucyjnego, nawet jeśli jest równoważny z pierwotnym. Właściciel nieruchomości został zobligowany do przyłączenia jej do sieci kanalizacyjnej, a po braku wykonania obowiązku groziła mu grzywna. Pomimo interwencji organów administracyjnych, obowiązek nie został spełniony, co skutkowało koniecznością egzekucji.

Tematyka: Naczelny Sąd Administracyjny, Wojewódzki Sąd Administracyjny, egzekucja administracyjna, sieć kanalizacyjna, obowiązek prawny, postępowanie egzekucyjne, grzywna, organ administracyjny

Wykonanie innego obowiązku w miejsce tego, który - zgodnie z tytułem wykonawczym - powinien zostać
zrealizowany, nie skutkuje automatycznie koniecznością umorzenia postępowania egzekucyjnego, nawet
gdyby w ocenie zobowiązanego był on równoważny ze spoczywającą na nim powinnością podjęcia
określonego działania – stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny.
W 2015 r. nałożono na P.D. - właściciela nieruchomości, obowiązek przyłączenia jej do istniejącej sieci kanalizacyjnej
oraz zobowiązano go do poinformowania Urzędu Miejskiego w R. o wykonaniu powyższego obowiązku w terminie 7
dni od daty jego wykonania. Ponieważ w ciągu 2 lat nieruchomość nie została podłączona do sieci kanalizacji
miejskiej, właściciela nieruchomości wezwano zobowiązanego do wykonania obowiązku wynikającego z decyzji
z 2015 r. pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego w administracji. Mimo upomnienia
obowiązek nadal nie został wykonany, zaś po wystawieniu tytułu wykonawczego P.D. poinformował, że podjął już
działania w celu wykonania obowiązku, lecz nie wskazał jakie to są działania ani też nie podał daty ich wykonania.
Gdy Prezydent Miasta R. nałożył na właściciela nieruchomości grzywnę w celu przymuszenia do wykonania
obowiązku przyłączenia nieruchomości do sieci sanitarnej, P.D. zaskarżył to postanowienie twierdząc, że po wydaniu
postanowienia zwrócił się do Wodociągów Miejskich w R. o określenie warunków na jakich może nastąpić
przyłączenie do sieci. Po otrzymaniu odpowiedzi udał się na urlop, po powrocie z którego zamierza złożyć stosowny
wniosek. Organ powinien się więc wstrzymać z nakładaniem kar celem przymuszenia wykonania decyzji ponieważ
proces inwestycyjny wymaga czasu.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w R. utrzymało w mocy zaskarżone postanowienie. W uzasadnieniu organ
wskazał, że ciążący na P.D. obowiązek wynika z ostatecznej decyzji administracyjnej, której prawidłowość nie była
kwestionowana w postępowaniu odwoławczym. Okoliczność, że P.D. złożył wniosek o wydanie warunków
technicznych odbioru ścieków już po wydaniu postanowienia o nałożeniu grzywny nie powoduje, że nie powinno ono
być wydane. Ponieważ właściciel nieruchomości przez okres dwóch lat nie wykonał obowiązku wynikającego
z decyzji z 2015 r. przyłączenia nieruchomości do sieci kanalizacji sanitarnej, organ miał obowiązek
wyegzekwowania tego obowiązku.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę podkreślając, że poza granicami sprawy pozostają
kwestie związane z zasadnością zobowiązania skarżącego do przyłączenia się do sieci kanalizacyjnej, czy
technicznymi warunkami wykonania tego przyłączenia, to stanowiło bowiem przedmiot decyzji z 2015 r., której
skarżący nie zaskarżył. Zgodnie z art. 15 § 1 ustawy z 17.6.1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j.
Dz.U. z 2020 r. poz. 1427, dalej: EgzAdmU), egzekucja administracyjna może być wszczęta, jeżeli wierzyciel, po
upływie terminu do wykonania przez zobowiązanego obowiązku, przesłał mu pisemne upomnienie, zawierające
wezwanie do wykonania obowiązku z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego,
chyba że przepisy szczególne inaczej stanowią. Prezydent Miasta R. przed wystawieniem tytułu wykonawczego
i wydaniem zaskarżonego postanowienia sprawdził, czy obowiązek został wykonany i dopiero ustalenie, że skarżący
nie zastosował się do upomnienia stało się podstawą nałożenia grzywny w celu przymuszenia. W ocenie Sądu,
wbrew twierdzeniom skarżącego, organ nie miał obowiązku prowadzić postępowania dowodowego w zakresie tego,
czy P.D. podjął czynności bezpośrednio zmierzające do wykonania obowiązku. Organ prawidłowo zastosował
przesłanki nałożenia grzywny w celu przymuszenia do wykonania obowiązku, o którym mowa w art. 119 EgzAdmU.
Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną. W rozpoznawanej sprawie pozostawało poza sporem, że
skarżący nie wykonał obowiązku ustalonego w decyzji z 2015 r., polegającego na przyłączeniu nieruchomości do
miejskiej sieci kanalizacji sanitarnej. Z tego powodu na Prezydencie Miasta R., będącym w ramach toczącego się
postępowania zarówno organem egzekucyjnym, jak i wierzycielem, spoczywał prawny obowiązek, wynikający z art. 6
EgzAdmU, podjęcia wszelkich działań zmierzających do realizacji tego zobowiązania, które z uwagi na opór stawiany
przez P.D. przybrało charakter przymusowy. Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że skarżący kasacyjnie nie
rozróżnia celu postępowania egzekucyjnego od oceny samej zasadności nałożonego na niego obowiązku.
Jak podkreślono, obowiązek ten pomimo upływu kilku lat od jego ustalenia nadal nie został zrealizowany.
Samo twierdzenie, że skarżący rzekomo w inny sposób realizuje obowiązek odprowadzania ścieków, dla
oceny zaskarżonego wyroku, nie miało znaczenia. Obowiązek ustalony w decyzji z 2015 r. nadal istnieje
w obrocie prawnym, a powinnością zobowiązanego jest jego wykonanie a nie podejmowanie działań
alternatywnych, które – wedle jego oceny – doprowadzą do tego samego rezultatu. Jeżeli natomiast takie
czynności chciał podjąć, to powinien swoją uwagę skupić na treści decyzji, z której obowiązek wynika, a nie na etapie
wykonawczym, w ramach którego nie dochodzi do badania zasadności obowiązku objętego tytułem wykonawczym.
Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, że gdyby zobowiązani mieli na etapie egzekucji prawo wyboru obowiązku,

który chcą wykonać, sens postępowania egzekucyjnego byłby iluzoryczny. Skarżący powinien był wykonać dokładnie
ten obowiązek, który został na niego nałożony.
Wyrok NSA z 15.12.2020 r., II OSK 1845/18

Naczelny Sąd Administracyjny i Wojewódzki Sąd Administracyjny oddaliły skargi dotyczące obowiązku przyłączenia nieruchomości do sieci kanalizacyjnej. Organ wstrzymał się z nakładaniem kary celem przymuszenia, uwzględniając proces inwestycyjny. Skarżący nie zrealizował obowiązku mimo upływu lat.