Radny nie może zaskarżyć odmowy udostępnienia informacji przez wójta

Odmowa udostępnienia informacji przez wójta radnemu spotkała się z odmową sądów administracyjnych, które uznały, że sprawa nie mieści się w zakresie kognicji. Skarga radnego na decyzję w tej sprawie została odrzucona przez WSA w Kielcach. Zapadłe orzeczenie podkreśla, że sądy administracyjne nie są właściwe do rozpatrywania takich spraw.

Tematyka: odmowa udostępnienia informacji, skarga radnego, sądy administracyjne, zakres kognicji, WSA w Kielcach

Odmowa udostępnienia żądanych przez radnych informacji nie została poddana kognicji sądów
administracyjnych – sprawy te nie zostały bowiem wymienione w art. 3 ustawy z 30.8.2002 r. Prawo
o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2325; dalej: PostAdmU).
Stan faktyczny
Pismem skierowanym do radnego Rady Miejskiej A.B., na skutek rozpoznania jego wniosku, Burmistrz Miasta
i Gminy podtrzymał swoje stanowisko, wyrażone uprzednio w pismach co do odmowy wydania kopii operatów
szacunkowych sporządzonych w celu zamiany nieruchomości z udziałem Gminy.
A.B. wniósł skargę na ww. pismo organu, wskazując na naruszenie:
• art. 24 ust. 2 u stawy z 8.3.1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 713; dalej: SamGminU)
poprzez uznanie, że nie ma interesu prawnego w żądaniu sporządzenia kopii operatów szacunkowych;
• art. 156a § 1 ustawy z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1990; dalej:
GospNierU) poprzez odmowę sporządzenia odpisu (kserokopii) operatu szacunkowego sporządzonego na potrzeby
jednostki sektora finansów publicznych,
• art. 1 ust. 1 ustawy z 6.9.2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2176; dalej: DostInfU)
poprzez odmowę sporządzenia odpisu (kserokopii) operatu szacunkowego nieruchomości będącej przedmiotem
wymiany z Gminą.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej odrzucenie, ewentualnie oddalenie, podkreślając że o ww. dokumenty
A.B. wystąpił jako radny Rady Miejskiej, powołując się na przepis art. 24 ust. 2 SamGminU. Natomiast zaskarżone
pismo Burmistrza Miasta i Gminy o odmowie udzielenia radnemu kopii operatów szacunkowych nie mieści się
w katalogu aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej, na które przysługuje skarga do sądu
administracyjnego. Czynności realizowane przez podmioty zobowiązane do udostępnienia radnym informacji
i materiałów, na podstawie art. 24 ust. 2 SamGminU nie podlegają bowiem kognicji sądów administracyjnych.
Ponadto czynność będąca przedmiotem złożonej skargi w żaden sposób nie kształtuje sytuacji prawnej skarżącego.
Stanowisko WSA
WSA w Kielcach na posiedzeniu niejawnym rozpoznał sprawę ze skargi A.B. na pismo Burmistrza Miasta i Gminy
w przedmiocie odmowy wydania kopii operatów szacunkowych i postanowił odrzucić skargę.
Sąd uznał, że skarga podlegała odrzuceniu.
WSA wskazał, że zgodnie z art. 58 § 1 pkt 1 PostAdmU sąd odrzuca skargę, jeżeli sprawa nie należy do właściwości
sądu administracyjnego.
Zakres kontroli działalności administracji publicznej, wykonywanej przez sądy administracyjne wyznacza art. 3 § 2
PostAdmU, zgodnie z którym sądy administracyjne są właściwe do orzekania w sprawach skarg na:
1. decyzje administracyjne;
2. postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące
postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty;
3. postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie,
z wyłączeniem postanowień wierzyciela o niedopuszczalności zgłoszonego zarzutu oraz postanowień,
przedmiotem których jest stanowisko wierzyciela w sprawie zgłoszonego zarzutu;
4. inne niż określone w pkt 1 - 3 akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub
obowiązków wynikających z przepisów prawa, z wyłączeniem aktów lub czynności podjętych w ramach
postępowania administracyjnego określonego w KPA, postępowań określonych w działach IV, V i VI OrdPU,
postępowań, o których mowa w dziale V w rozdziale 1 ustawy z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji
Skarbowej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 505), oraz postępowań, do których mają zastosowanie przepisy powołanych
ustaw; 4a) pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane w indywidualnych sprawach, opinie

zabezpieczające i odmowy wydania opinii zabezpieczających;akty prawa miejscowego organów jednostek
samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej;
5. akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, inne niż określone w pkt 5, podejmowane
w sprawach z zakresu administracji publicznej;
6. akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego;
7. bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadkach określonych w pkt 1 - 4 lub przewlekłe
prowadzenie postępowania w przypadku określonym w pkt 4a;
8. bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w sprawach dotyczących innych niż określone w pkt 1 -
3 aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających
z przepisów prawa podjętych w ramach postępowania administracyjnego określonego w KPA oraz postępowań
określonych w działach IV, V i VI OrdPU oraz postępowań, do których mają zastosowanie przepisy powołanych
ustaw.
W przypadku wniesienia skargi na akt lub czynności nieobjęte zakresem właściwości sądów administracyjnych Sąd
odrzuca skargę na podstawie art. 58 § 1 pkt 1 PostAdmU.
Przedmiotem skargi w niniejszym przypadku jest pismo Burmistrza Miasta i Gminy, w którym organ ten podtrzymał
swoje stanowisko, wyrażone uprzednio w pismach, co do odmowy wydania kopii operatów szacunkowych
dotyczących nieruchomości będących przedmiotem wymiany. Pisma te były efektem wniosku skarżącego,
zawierającego prośbę o wydanie kopii operatów. Należy podkreślić, że w kolejnych pismach skarżący wyraźnie
sprecyzował podstawę prawną swojego żądania, wskazując na przepis art. 24 ust. 2 SamGminU.
Zgodnie z tym przepisem w wykonywaniu mandatu radnego radny ma prawo, jeżeli nie narusza to dóbr osobistych
innych osób, do uzyskiwania informacji i materiałów, wstępu do pomieszczeń, w których znajdują się te informacje
i materiały, oraz wglądu w działalność urzędu gminy, a także spółek z udziałem gminy, spółek handlowych
z udziałem gminnych osób prawnych, gminnych osób prawnych, oraz zakładów, przedsiębiorstw i innych gminnych
jednostek organizacyjnych, z zachowaniem przepisów o tajemnicy prawnie chronionej.
Określony powyżej przedmiot wniesionej w niniejszej sprawie skargi nie jest objęty kognicją sądu administracyjnego,
gdyż nie mieści się w katalogu czynności i aktów, który zawiera art. 3 § 2 PostAdmU. Jeśli chodzi o powołany
w złożonym wniosku art. 24 ust. 2 SamGminU, to przepis ten reguluje uprawnienia radnego przysługujące mu
w związku z związku z wykonywaniem mandatu radnego. Przepis ten wyposaża radnych m.in. w kompetencje
żądania informacji związanych z działalnością urzędu gminy oraz gminnych spółek handlowych lub spółek z udziałem
gminy, a także gminnych osób prawnych, zakładów i przedsiębiorstw i innych gminnych jednostek organizacyjnych.
Dalsze ustępy określają także termin i formę udzielenia odpowiedzi na zgłoszone zapytania lub interpelacje. Zgodnie
z art. 24 ust. 4 wójt powinien to uczynić na piśmie w terminie 14 dni od dnia otrzymania zapytania lub interpelacji od
przewodniczącego rady. Omawiana regulacja nie wskazuje jednak sankcji w przypadku, gdyby wójt powyższy termin
naruszył, bądź też bezpodstawnie odmówił udzielenia informacji. Ujemnych konsekwencji na skutek zaniechania ze
strony wójta poszukiwać należałoby w możliwości podjęcia działań dyscyplinujących przez organ nadzoru stosownie
do art. 96 ust. 2 SamGminU, działania wójta mogą być także negatywnie oceniane w procedurze udzielania mu
wotum zaufania na podstawie art. 28a SamGminU. Niemniej jednak odmowa udostępnienia żądanych przez radnych
informacji nie została poddana kognicji sądów administracyjnych – sprawy te nie zostały bowiem wymienione w art. 3
PostAdmU (por. postanowienie WSA w Kielcach z 30.4.2020 r., II SA/Ke 423/20,
, postanowienia WSA
w Krakowie z 15.4.2019 r., II SA/Kr 293/19,
oraz z 12.6.2019 r., III SA/Kr 278/19,
).
Odnośnie „wykonywania mandatu radnego”, o jakim mowa w art. 24 ust. 2 SamGminU, to wskazać należy, że po obu
stronach występują organy władzy publicznej. W rezultacie, jeżeli nie ma wyraźnego przepisu co do rozstrzygania
sporów w tym zakresie (jak jest np. w przypadku sporów kompetencyjnych), nie można domniemywać właściwości
sądu administracyjnego. Trzeba zauważyć, że skarżący w niniejszym przypadku nie występował we własnej,
indywidualnej sprawie, lecz działał jako radny – realizując funkcje publiczne.
Pomimo podniesionego w skardze zarzutu naruszenia przez organ art. 1 ust. 1 DostInfPubU i wniosku
o zobowiązanie organu do udostępnienia operatów szacunkowych należy podkreślić, że po pierwsze – jak
wyjaśniono – skarżący w złożonym do organu wniosku sprecyzował podstawę swojego żądania jako art. 24 ust. 2
SamGminU, nie zaś przepisy DostInfPubU, a po drugie jako przedmiot skargi wniesionej do Sądu określił czynność
Burmistrza Miasta i Gminy stwierdzoną pismem tego organu, wskazując na przepis art. 3 § 2 pkt 4 PostAdmU.
Niezależnie od tego trzeba jednak zauważyć, że skoro sądy administracyjne nie są uprawnione do kontroli legalności
działań podejmowanych przez organy samorządu gminy w trybie art. 24 ust. 2 SamGminU, to nie należą do
właściwości sądów administracyjnych również skargi na bezczynność w tym zakresie.

Komentarz
Problem kwalifikowania danego aktu lub czynności jako podlegającego kognicji sądów administracyjnych jest

doniosły z punktu widzenia ochrony praw jednostki. Okazuje się jednakże, że nie każde działanie z zakresu władzy
publicznej może być poddane kontroli sądu administracyjnego. Takim działaniem jest właśnie działania związane
z wnioskiem radnego o dostęp do określonych dokumentów – pod warunkiem, że to właśnie przepis dotyczący
uprawnień radnego jest podstawą żądania informacji.
WSA wyraźnie także wskazał, że kognicji sądów administracyjnych nie można domniemywać.
Na tle omawianego orzeczenia dostrzec można pewien dualizm rozstrzygania, zależny nie tyle od treści żądanej
informacji, co od trybu żądania informacji. Gdyby tożsamy wniosek złożony był w trybie przepisów DostInfPubU, to
droga sądowa byłaby dopuszczalna – oczywiście także wówczas, gdyby wniosek złożył radny.

Postanowienie WSA w Kielcach z 29.1.2021 r., II SA/Ke 1068/20,

Sądy administracyjne nie zajmują się odmową udostępnienia informacji przez wójta radnemu, gdyż nie mieści się to w ich kompetencjach. Wniosek radnego oparty na przepisach o samorządzie nie podlega kontroli sądowej. Ta decyzja ukazuje ograniczenia w zakresie działania sądów administracyjnych w tego typu sprawach.