Przegląd zmian planowanych w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
Ministerstwo Klimatu i Środowiska planuje znaczną nowelizację przepisów dotyczących czystości i porządku w gminach, mając na celu obniżenie kosztów funkcjonowania systemów gospodarowania odpadami oraz ułatwienie działalności gospodarczej w tej dziedzinie. Nowe przepisy poszerzają zakres podmiotowy obowiązywania przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, wprowadzają oznakowanie worków na odpady, oraz nakładają obowiązek selektywnej zbiórki odpadów komunalnych na wszystkich mieszkańców nieruchomości. Ponadto, planowane są zmiany w naliczaniu opłat za gospodarowanie odpadami, uwzględniające powierzchnię lokalu i liczbę osób w gospodarstwie domowym.
Tematyka: nowelizacja, ustawa, czystość, porządek, gminy, odpady, segregacja, bioodpady, opłaty, nieruchomości, selektywna zbiórka, oznakowanie, podmioty, mieszkańcy, plany, Ministerstwo Klimatu i Środowiska
Ministerstwo Klimatu i Środowiska planuje znaczną nowelizację przepisów dotyczących czystości i porządku w gminach, mając na celu obniżenie kosztów funkcjonowania systemów gospodarowania odpadami oraz ułatwienie działalności gospodarczej w tej dziedzinie. Nowe przepisy poszerzają zakres podmiotowy obowiązywania przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, wprowadzają oznakowanie worków na odpady, oraz nakładają obowiązek selektywnej zbiórki odpadów komunalnych na wszystkich mieszkańców nieruchomości. Ponadto, planowane są zmiany w naliczaniu opłat za gospodarowanie odpadami, uwzględniające powierzchnię lokalu i liczbę osób w gospodarstwie domowym.
Ministerstwo Klimatu i Środowiska zdecydowało się na sporą nowelizację przepisów dotyczących czystości i porządku w gminach. Zmiany obejmą m.in. ustawę z 13.9.1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1439 ze zm., dalej: CzystGmU). Celem zmian jest obniżenie kosztów funkcjonowania gminnych systemów gospodarowania odpadami oraz ułatwienie gminom prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie gospodarki odpadami. • Nowelizacja CzystGmU poszerza zakres podmiotowy obowiązywania przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. • Ważną zmianą jest odejście od odpowiedzialności grupowej za brak segregacji odpadów. • Przewidziano możliwość rezygnacji z odbioru bioodpadów zagospodarowanych we własnym zakresie. • Nowela wprowadzi też możliwość znakowania worków przeznaczonych do zbierania odpadów komunalnych. Wytwórcy odpadów będą podlegali pod przepisy CzystGmU Aktualnie wszelkie obowiązki związane z gospodarowaniem odpadami komunalnymi ciążą na właścicielach nieruchomości. Dzięki planowanym zmianom obowiązki określone w CzystGmU będą dotyczyły wszystkich podmiotów wytwarzających odpady, niezależnie od tego, czy są właścicielami danej nieruchomości czy też nie. Nowela, w nowym rozdziale 2a CzystGmU, rozszerzy krąg podmiotów objętych obowiązkami o właścicieli lokali w budynkach wielolokalowych, w których ustanowiono odrębną własność lokali, lub osoby faktycznie zamieszkujące lub użytkujące ten lokal, jak również o osoby, którym służy spółdzielcze prawo do lokalu, lub osoby faktycznie zamieszkujące lub użytkujące lokale należące do spółdzielni mieszkaniowej. Rezygnacja z grupowej odpowiedzialności za brak segregacji odpadów Podwyższone opłaty za brak segregacji odpadów przewidziane są obecnie dla wszystkich mieszkańców budynków wielolokalowych, w sytuacji, gdy choć jeden z nich tych odpadów nie segreguje. Jest to forma odpowiedzialności grupowej, która miała zachęcać do segregacji odpadów. Okazała się jednak nieskuteczna, dlatego też planuje się umożliwienie gminom odchodzenia od stosowania odpowiedzialności zbiorowej w zabudowie wielolokalowej poprzez wprowadzenie rozliczania z obowiązku selektywnego zbierania odpadów mieszkańców wytwarzających odpady w poszczególnych lokalach. Planowany art. 2a CzystGmU zakłada, że po zapewnieniu technicznych możliwości identyfikacji odpadów wytwarzanych w poszczególnych lokalach, rada gminy będzie umożliwić składanie deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz o ponoszeniu tej opłaty. Do podmiotów, które będą mogły złożyć taką deklarację zaliczać się będą właściciele lokalu w budynku wielolokalowym, w którym ustanowiono odrębną własność lokalu, lub osoby faktycznie zamieszkującą lub użytkującą ten lokal oraz osoby, którym służy spółdzielcze prawo do lokalu, lub osoby faktycznie zamieszkujące lub użytkujące lokal należący do spółdzielni mieszkaniowej. Rezygnacja z odbioru i opłat za kompostowane odpady biodegradowalne Nowela umożliwi też gminom rezygnację z pobierania opłaty za odbiór bioodpadów kompostowanych we własnym zakresie i rezygnację z ich odbioru. Z rozwiązania tego będzie mógł skorzystać właściciel nieruchomości, który zadeklaruje kompostowanie wytworzonych przez siebie bioodpadów. Oznakowanie worków i pojemników na odpady Planowane jest także wprowadzenie możliwości oznakowania worków i pojemników do zbierania odpadów komunalnych w celu identyfikacji poszczególnych gospodarstw domowych oraz sposobu wypełniania przez nie obowiązków w zakresie selektywnej zbiórki odpadów. Rozszerzenie obowiązku selektywnej zbiórki odpadów Wytwórcy odpadów komunalnych zostaną zobowiązani do zbierania wytworzonych przez siebie odpadów komunalnych w sposób selektywny. Oznacza to, że obowiązek selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ciążyć będzie już nie tylko na spółdzielni czy wspólnocie mieszkaniowej, ale także na wszystkich mieszkańcach zamieszkujących daną nieruchomość. Odbiór odpadów z nieruchomości niezamieszkałych Jeśli chodzi o nieruchomości niezamieszkałe, to właściciel takiej nieruchomości będzie mógł wyłączyć się lub włączyć do systemu odbierania odpadów komunalnych z nieruchomości niezamieszkałych, zorganizowanego przez gminę. Zmiany w sposobie naliczania opłat za gospodarowanie odpadami Planowana nowelizacja CzystGmU przewiduje także szereg zmian dotyczących opłat za gospodarowanie odpadami. Po pierwsze, doprecyzowane zostaną przepisy dotyczące ustalania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w zależności od powierzchni lokalu mieszkalnego. Doprecyzowane zostanie, że chodzi w tym przypadku o powierzchnię użytkową. Ponadto będzie możliwość różnicowania stawki opłat w zależności od liczby osób w gospodarstwie domowym. Doprecyzowana zostanie także podstawa naliczania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi dla nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy. Dodany zostanie dodatkowy czynnik, jakim jest liczba opróżnień danego pojemnika w ciągu miesiąca. Planowane jest również podniesienie maksymalnej stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi stosowanej w przypadku nieruchomości niezamieszkanych. Opłata ta nie będzie mogła przekroczyć 1,3 proc. przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego na 1 osobę ogółem za pojemnik lub worek, o pojemności 120 litrów, przeznaczone do zbierania odpadów komunalnych na terenie nieruchomości. Oczywiście, opłaty za pojemniki lub worki o mniejszej lub większej pojemności stawki opłat ustalane byłyby proporcjonalnie do ich pojemności. Z kolei w sytuacji, gdy nieruchomość, na której znajduje się domek letniskowy lub inna nieruchomości wykorzystywana na cele rekreacyjno-wypoczynkowe, objęta zostanie gminnym systemem gospodarowania odpadami komunalnymi, opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi powinna być naliczana za rok od każdego domku letniskowego na nieruchomości albo od innej nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjno- wypoczynkowe. Przy czym opłatę trzeba będzie naliczać proporcjonalnie do okrsu korzystania z nieruchomości i zgodnie z ogólnymi zasadami przewidzianymi dla nieruchomości niezamieszkałych. Właściciel tego typu nieruchomości będzie mógł złożyć deklarację zawierającą wskazanie okresów korzystania z nieruchomości. Wówczas opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi powinna być naliczona za wskazany w deklaracji okres.
Nowelizacja CzystGmU przynosi istotne zmiany w zakresie obowiązków dotyczących gospodarowania odpadami komunalnymi. Obejmuje m.in. rozszerzenie kręgu podmiotów objętych obowiązkami oraz wprowadzenie możliwości rezygnacji z odbioru bioodpadów kompostowanych we własnym zakresie. Ponadto, planowane jest oznakowanie worków i pojemników na odpady oraz podniesienie maksymalnej stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi dla nieruchomości niezamieszkanych.