Nowe możliwości realizacji obowiązku dotyczącego efektywności energetycznej i poszerzenie grona podmiotów objętych systemem świadectw efektywności energetycznej
Sejm przyjął ustawę o zmianie ustawy o efektywności energetycznej, dostosowując przepisy do norm unijnych. Nowe rozwiązania obejmują programy dofinansowań wymiany urządzeń grzewczych oraz poszerzenie katalogu podmiotów objętych systemem świadectw efektywności energetycznej.
Tematyka: efektywność energetyczna, świadectwa efektywności energetycznej, oszczędności energii, programy dofinansowań, efektywEnergU
Sejm przyjął ustawę o zmianie ustawy o efektywności energetycznej, dostosowując przepisy do norm unijnych. Nowe rozwiązania obejmują programy dofinansowań wymiany urządzeń grzewczych oraz poszerzenie katalogu podmiotów objętych systemem świadectw efektywności energetycznej.
Sejm przyjął ustawę o zmianie ustawy o efektywności energetycznej oraz niektórych innych ustaw, której celem jest dostosowania przepisów związanych z efektywnością energetyczną do rozwiązań obowiązujących w Unii Europejskiej. Chodzi w szczególności o usprawnienie procesu wydawania świadectw efektywności energetycznej i wprowadzenie możliwości realizacji obowiązku dotyczącego efektywności energetycznej w formie programów dofinansowań wymiany urządzeń grzewczych u odbiorców końcowych. • Zmiany dotyczą w dużej mierze ustawy z 20.5.2016 r. o efektywności energetycznej (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 468 ze zm., dalej: EfektywEnergU), do której zaimplementowano przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2002 z 11.12.2018 r. zmieniającej dyrektywę 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej (Dz.Urz. UE L z 2018 r. Nr 328, s. 210, dalej: dyrektywa 2018/2002/UE). • Celem EfektywEnergU jest stworzenie podstaw w polskim porządku prawnym dla nowych rozwiązań przewidzianych w dyrektywie 2018/2002/UE, które zmierzają do osiągnięcia krajowego celu oszczędności energii finalnej na koniec 2030 r. w wysokości 5580 toe. Oszczędność energii w UE Wymagająca implementacji do polskiego porządku prawnego dyrektywa 2018/2002/UE wyznacza cel oszczędności energii dla Unii Europejskiej w wysokości 32,5 proc. w stosunku do tzw. scenariusza referencyjnego (PRIMES 2007), który następnie przekłada się na maksymalne możliwe zużycie energii pierwotnej wynoszące 1 273 Mtoe oraz finalnej 956 Mtoe w roku 2030 w całej Unii Europejskiej. Wspomniana dyrektywa nakłada na państwa członkowskie obowiązek osiągnięcia w latach 2021–2030 łącznych oszczędności zużycia energii finalnej w wysokości 0,8 proc. średniorocznego zużycia energii finalnej z lat 2016–2018. Powyższe oszczędności w zużyciu energii są realizowane różnie w różnych państwach członkowskich Unii Europejskiej. W Polsce funkcjonował dotychczas system certyfikatów efektywności energetycznej. Nie stosowano natomiast szerzej innych narzędzi alternatywnego osiągnięcia postępu w efektywności użytkowania energii. Stąd konieczność dokonania zmian we wspomnianej EfektywEnergU. Chodzi zwłaszcza o rozszerzenie przepisów w zakresie umów o poprawę efektywności energetycznej i wprowadzenie dodatkowych środków służących realizacji wyznaczonego przepisami unijnymi celu redukcji zużycia energii, takich jak programy i instrumenty służące poprawie efektywności energetycznej, finansowane m. in. z budżetu państwa, budżetu Unii Europejskiej oraz środków z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu EFTA. Zmiany obejmują również inne ustawy, w tym ustawę z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1426 ze zm.), ustawę z 10.4.1997 r. Prawo energetyczne (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 833 ze zm., dalej: PrEnerg), ustawę z 19.12.2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 711 ze zm.) i ustawę z 27.4.2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1219 ze zm.). Programy bezzwrotnych dofinansowań Aktualnie na rynku giełdowym obserwowany jest znaczny deficyt tzw. białych certyfikatów. Dlatego też ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie do EfektywEnergU możliwości realizacji obowiązku w zakresie efektywności energetycznej w formie programów bezzwrotnych dofinansowań. Mają one polegać na realizacji przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej u odbiorców końcowych. W szczególności chodzi tutaj o wymianę urządzeń lub instalacji służących do celów ogrzewania lub przygotowania ciepłej wody użytkowej na urządzenia lub instalacje służące do celów ogrzewania lub przygotowania ciepłej wody użytkowej charakteryzujące się wyższą klasą efektywności energetycznej, bądź przyłączenie do sieci ciepłowniczej. Szerszy katalog podmiotów objętych systemem świadectw efektywności energetycznej Omawiana nowelizacja EfektywEnergU przewiduje także rozszerzenie katalogu podmiotów objętych systemem świadectw efektywności energetycznej o przedsiębiorstwa paliwowe wprowadzające paliwa ciekłe do obrotu. Przy czym w art. 2 ust. 13 pkt 16 EfektywEnergU zdefiniowano podmioty paliwowe jako podmioty, w tym mające siedzibę lub miejsce zamieszkania poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dokonujące, samodzielnie lub za pośrednictwem innego podmiotu, wytwarzania, importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego paliw ciekłych. Objęcie systemem świadectw efektywności energetycznej nowej kategorii podmiotów jest efektem niedostatecznego wypełnienia celu dotyczącego redukcji zużycia energii. Co istotne, podmioty paliwowe mogą realizować przedsięwzięcia służące poprawie efektywności energetycznej zarówno w obszarze transportu, jak również w innych obszarach końcowego zużycia energii. Centralny rejestr oszczędności energii finalnej Dzięki omawianej nowelizacji EfektywEnergU powołany zostanie specjalny rejestr oszczędności energii finalnej, prowadzony przez Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy w celu gromadzenia danych dotyczących zrealizowanych projektów efektywności energetycznej za pomocą środków alternatywnych. W rejestrze tym przechowywane będą m.in. informacje na temat konkretnych projektów, podmiotów realizujących te projekty, formy i kwoty dofinansowania, a także wysokości uzyskanych średniorocznych oszczędności energii i sposobu ich potwierdzenia, okresu uzyskiwania oszczędności energii oraz informacje o skumulowanej ilości oszczędności energii finalnej do 2030 r. Nowe obowiązki właścicieli lub zarządców budynków wielolokalowych Warto też wspomnieć, że omawiana nowelizacja wprowadzi do PrEnerg nowe obowiązki dla właścicieli lub zarządców budynków wielolokalowych. Chodzi o obowiązek wyposażenia istniejących w tych budynkach ciepłomierzy i wodomierzy w funkcję umożliwiającą zdalny odczyt. Czas na realizację tego obowiązku upływa 1.1.2027 r. Ponadto nowelizacja nakłada na dostawców gazu i ciepła obowiązek informowania odbiorcy o ilości gazu i ciepła zużytego przez tego odbiorcę w poprzednim roku, analogicznie do obowiązków dostawców energii elektrycznej.
Nowelizacja wprowadza m.in. programy bezzwrotnych dofinansowań dla poprawy efektywności energetycznej i zobowiązuje właścicieli budynków wielolokalowych do wyposażenia w ciepłomierze i wodomierze zdalnego odczytu.