Przedłużenie terminu na wniesienie skargi nadzwyczajnej do Sądu Najwyższego

Sejm przyjął ustawę o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym, wprowadzającą usprawnienia w organizacji sądu oraz przedłużająca termin na wniesienie skargi nadzwyczajnej. Nowelizacja przewiduje wydłużenie terminu o dwa lata, reagując na ilość spraw i trudności związane z pandemią COVID-19. Skarga nadzwyczajna ma na celu korygowanie prawomocnych orzeczeń sądowych, a jej przesłanki są określone w art. 89 SNU.

Tematyka: Sąd Najwyższy, skarga nadzwyczajna, termin wniesienia, nowelizacja, art. 115 § 1 SNU, przesłanki, podmioty uprawnione, Prokurator Generalny, Rzecznik Praw Obywatelskich, wydłużenie terminu, pandemia COVID-19

Sejm przyjął ustawę o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym. Wprowadza ona zmiany w ustawie z 8.12.2017 r.
o Sądzie Najwyższym (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 154 ze zm., dalej: SNU) dotyczące wprowadzenia usprawnień
w organizacji Sądu Najwyższego oraz przedłużenia terminu na wniesienie skargi nadzwyczajnej.
• Nowelizacja SNU przewiduje wydłużenie terminu na wniesienie skargi nadzwyczajnej w trybie art. 115 § 1 SNU
o dwa lata, do 3.4.2023 r.
• Zmiany dotyczące wnoszenia skargi nadzwyczajnej wejdą w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia
ustawy zmieniającej.
Najnowsza nowelizacja przepisów SNU dotyczy między innymi przepisów regulujących wnoszenie skargi
nadzwyczajnej do Sądu Najwyższego, zawartych w art. 115 § 1 SNU. Warto przypomnieć, że celem skargi
nadzwyczajnej jest korygowanie prawomocnych orzeczeń sądowych. „Skarga nadzwyczajna jest zatem
instrumentem szeroko rozumianego wymiaru sprawiedliwości w znaczeniu określonym w art. 175 ust. 1 Konstytucji
RP, a jej celem jest wyeliminowanie z obrotu wadliwych, a jednocześnie naruszających zasady sprawiedliwości
społecznej, orzeczeń sądowych, które dotyczą konkretnych, zindywidualizowanych podmiotów” – wskazał w swoim
postanowieniu z 3.4.2019 r. Sąd Najwyższy, I NSNk 2/19,
.

Przesłanki do wniesienia skargi nadzwyczajnej zawarte są w art. 89 SNU, zgodnie z którym skarga nadzwyczajna
może zostać wniesiona do Sądu Najwyższego od prawomocnego orzeczenia sądu powszechnego lub sądu
wojskowego kończącego postępowanie w sprawie, jeżeli jest to konieczne dla zapewnienia zgodności z zasadą
demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej, o ile orzeczenie
narusza zasady lub wolności i prawa człowieka i obywatela określone w Konstytucji lub orzeczenie w sposób rażący
narusza prawo przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie, lub zachodzi oczywista sprzeczność
istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, przy czym orzeczenie nie może być
uchylone lub zmienione w trybie innych nadzwyczajnych środków zaskarżenia.
Z kolei podmioty uprawnione do wnoszenia skargi nadzwyczajnej do Sądu Najwyższego określone są w przepisach
art. 89 SNU. Zgodnie z tym przepisem skargę nadzwyczajną może wnieść Prokurator Generalny, Rzecznik Praw
Obywatelskich oraz, w zakresie swojej właściwości, Prezes Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej,
Rzecznik Praw Dziecka, Rzecznik Praw Pacjenta, Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego, Rzecznik
Finansowy, Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców i Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Oczywiście skargę nadzwyczajną można wnieść w terminie 5 lat od dnia uprawomocnienia się zaskarżonego
orzeczenia. W sytuacji, gdy od orzeczenia została wniesiona kasacja albo skarga kasacyjna – w terminie roku od
dnia ich rozpoznania (art. 89 § 3 SNU).
W przepisach art. 115 § 1 SNU zawarto ponadto możliwość wniesienia skargi nadzwyczajnej od prawomocnych
orzeczeń kończących postępowania w sprawach, które uprawomocniły się po 17.10.1997 r., a przed wejściem
w życie SNU. W takim przypadku skarga nadzwyczajna może zostać wniesiona jedynie przez Prokuratora
Generalnego lub Rzecznika Praw Obywatelskich, w okresie 3 lat od dnia wejścia w życie SNU. Termin ten upływa
właśnie 3.4.2021 r. i zachodzi potrzeba jego przedłużenia o kolejne dwa lata. Wydłużenie tego terminu jest konieczne
ze względu na ilość i stan spraw dotyczących wniesienia skargi nadzwyczajnej, rozpatrywanych w szczególności
przez Prokuratora Generalnego. Okazuje się bowiem, że do Prokuratora Generalnego stale napływają również
kolejne wnioski w przedmiocie wniesienia skargi nadzwyczajnej do Sądu Najwyższego. Ponadto należy brać pod
uwagę trudności, jakie w tym względzie stwarza panująca wciąż w Polsce pandemia koronawirusa COVID-19.
W związku z powyższym nowelizacja SNU wydłuża termin do wniesienia skargi nadzwyczajnej w trybie art. 115 § 1
SNU o dwa lata, tj. do 3.4.2023 r.

Nowelizacja przepisów SNU wydłuża termin do wniesienia skargi nadzwyczajnej do Sądu Najwyższego o dwa lata, do 3.4.2023 r. Skarga nadzwyczajna może być wniesiona przez określone podmioty, a jej cel to eliminowanie wadliwych orzeczeń sądowych naruszających zasady sprawiedliwości społecznej.