Wydanie decyzji o kwarantannie

Przepisy dotyczące skierowania na kwarantannę w przypadku uzasadnionego podejrzenia styczności ze źródłem biologicznego czynnika chorobotwórczego budzą wiele wątpliwości interpretacyjnych. Sprawa decyzji o kwarantannie dla T. W. wzbudziła kontrowersje i została rozpatrzona przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie. Sąd uchylił decyzję nakazującą kwarantannę, argumentując brak jednoznacznego stwierdzenia styczności ze źródłem choroby.

Tematyka: kwarantanna, styczność, decyzja, Sąd Administracyjny, biologiczny czynnik chorobotwórczy, uzasadnione podejrzenie, ZapobChoróbU

Przepisy art. 33 ust. 1 i art. 34 ust. 2 ustawy z 5.12.2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób
zakaźnych u ludzi (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1845; dalej: ZapobChoróbU) nie przewidują możliwości skierowania
na kwarantannę osoby, w przypadku której występuje uzasadnione podejrzenie styczności ze źródłem
biologicznego czynnika chorobotwórczego - orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie 26.1.2021 r.,
III SA/Lu 885/20,
.
Opis stanu faktycznego
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w R. nakazał T. W. poddanie się obowiązkowej kwarantannie, w miejscu
zamieszkania. Decyzji nadano rygor natychmiastowej wykonalności. Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny
w L., po rozpatrzeniu odwołania T. W., utrzymał w mocy decyzję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego
w R. w przedmiocie nakazu poddania się obowiązkowej kwarantannie. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie
rozpoznając sprawę ze skargi T. W. na decyzję Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w przedmiocie nakazu
poddania się obowiązkowej kwarantannie, uchylił zaskarżoną decyzję.
Z uzasadnienia Sądu
W zaskarżonej decyzji organ odwoławczy podniósł, że syn skarżącej S. W. zatrudnił osiem osób z Ukrainy przy
zbiorze owoców, o czym poinformował PPIS. Osoby te zostały skierowane na badanie w kierunku SARS-CoV-2.
U pięciu z nich wynik badania potwierdził obecność wirusa, w związku z czym osoby te zostały skierowane na
izolację. Organ wyjaśnił, że do kontaktu z pracownikami z Ukrainy został podany nr telefonu skarżącej, z tego
względu, że zna język ukraiński. Pracownicy mieszkali na tej samej posesji, co skarżąca, zaś z uwagi na znajomość
języka ukraińskiego mogła ona uczestniczyć w rozmowach przy organizacji ich pobytu. W ocenie organu
odwoławczego w niniejszej sprawie wystąpiło uzasadnione podejrzenie styczności ze źródłem biologicznego
czynnika chorobotwórczego, co stanowiło podstawę podjęcia decyzji o skierowaniu na kwarantannę i wykonaniu
badania wykluczającego bądź potwierdzającego zakażenie.
Podejrzenie styczności z wirusem nie wystarczy
Organ wskazuje zatem na wystąpienie uzasadnionego podejrzenia styczności ze źródłem biologicznego czynnika
chorobotwórczego, które przemawiało za wydaniem w stosunku do skarżącej nakazu poddania się obowiązkowej
kwarantannie. Podobną argumentacją organ posługuje się w odpowiedzi na skargę wskazując, że „W ocenie organu
odwoławczego w sytuacji podejrzenia styczności z biologicznym czynnikiem chorobotwórczym istniało ryzyko
transmisji wirusa na osoby, które kontaktowałyby się z Panią T. W. korzystając ze świadczeń zdrowotnych w NZOZ”
W tym miejscu przypomnienia wymaga, że przepisy art. 33 ust. 1 i art. 34 ust. 2 ZapobChoróbU nie przewidują
możliwości skierowania na kwarantannę osoby, w przypadku której występuje uzasadnione podejrzenie styczności ze
źródłem biologicznego czynnika chorobotwórczego. Przepis art. 33 ust. 1 ZapobChoróbU jednoznacznie wskazuje,
że organy sanitarne mogą nałożyć obowiązek poddania się kwarantannie na osobę zakażoną lub chorą na chorobę
zakaźną albo osobę podejrzaną o zakażenie lub chorobę zakaźną, lub co istotne na gruncie rozpoznawanej sprawy,
osobę, która miała styczność ze źródłem biologicznego czynnika chorobotwórczego. O pozostawaniu w styczności ze
źródłem biologicznego czynnika chorobotwórczego mówi również art. 34 ust. 2 ZapobChoróbU, który stanowi
jednocześnie, że osoby te podlegają obowiązkowej kwarantannie przez okres nie dłuższy niż 21 dni, licząc od dnia
następującego po ostatnim dniu odpowiednio narażenia lub styczności. Ustawodawca uzależnia zatem możliwość
poddania obowiązkowej kwarantannie osoby, która miała kontakt ze źródłem biologicznego czynnika
chorobotwórczego od stwierdzenia, że osoba ta rzeczywiście miała styczność ze źródłem czynnika
chorobotwórczego. Do wydania decyzji w tym zakresie nie jest wystarczające wystąpienie podejrzenia styczności ze
źródłem biologicznego czynnika chorobotwórczego. Do wydania decyzji nakazującej poddanie się obowiązkowej
kwarantannie konieczne jest ustalenie w sposób niebudzący wątpliwości, że dana osoba rzeczywiście miała
styczność ze źródłem biologicznego czynnika chorobotwórczego i ustalenie daty, w jakiej ten kontakt nastąpił,
bowiem od dnia następującego po ostatnim dniu odpowiednio narażenia lub styczności liczony jest okres
kwarantanny. Ustaleń takich w rozpoznawanej sprawie, w ocenie sądu, zabrakło, a w szczególności nie wynikają one
ze znajdującego się w sprawie materiału dowodowego oraz uzasadnienia decyzji L. Państwowego Wojewódzkiego
Inspektora Sanitarnego w L. (…)

W świetle art. 75 § 1 ustawy z 14.6.1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 256;
dalej: KPA) notatka służbowa nie powinna i nie jest tego rodzaju dokumentem, który służy wyjaśnieniu
merytorycznemu sprawy.
Konieczność uzupełnienia wątpliwych dowodów
Przypomnieć należy również, że organ odwoławczy rozpatrujący odwołanie może przeprowadzić na żądanie strony
lub z urzędu dodatkowe postępowanie w celu uzupełnienia dowodów i materiałów w sprawie albo zlecić
przeprowadzenie tego postępowania organowi, który wydał decyzję (art. 136 § 1 KPA). W sytuacji zatem, gdy
decyzja nakładająca na skarżącą obowiązek poddania się kwarantannie została oparta wyłącznie na notatce
służbowej, zaś jej ustalenia były podważane przez skarżącą w odwołaniu od decyzji organu I instancji, organ
odwoławczy mógł skorzystać z przysługującego mu uprawnienia w powyższym zakresie. W szczególności organ
odwoławczy mógł przesłuchać stronę skarżącą na okoliczność organizacji pobytu pracowników z Ukrainy i jej
styczności z osobami zakażonymi wirusem. Mógł też przesłuchać w charakterze świadka syna skarżącej, który
zorganizował przyjazd pracowników z Ukrainy, w celu ustalenia jak wyglądała organizacja ich pobytu
w gospodarstwie, kto miał z nimi bezpośredni kontakt, kto oprowadził ich po gospodarstwie, kto wskazał miejsce
pracy, noclegu, spożywania posiłków. Organ nie wykazał, że skorzystanie z tych czy innych środków dowodowych
w postępowaniu odwoławczym było niemożliwe. O ile działanie organu I instancji, mocno ograniczone w zakresie
podejmowanych czynności dowodowych było w okolicznościach sprawy uzasadnione, o tyle już oparcie się przez
organ odwoławczy na tak „ubogim” materiale dowodowym i w żaden sposób nieprzesądzającym relewantnych
prawnie okoliczności faktycznych, bez wykazania niemożności podjęcia dodatkowych działań zmierzających do
dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego, stanowiło naruszenie zasady dwuinstancyjności postępowania o jakiej
mowa w art. 15 KPA. Jak podkreśla się w orzecznictwie do uznania, że zasada dwuinstancyjności postępowania
administracyjnego została zrealizowana, nie wystarcza stwierdzenie, że w sprawie zapadły dwa rozstrzygnięcia
dwóch organów różnych stopni. Konieczne jest też, by rozstrzygnięcia te zostały poprzedzone przeprowadzeniem
przez każdy z organów, który wydał decyzję, postępowania umożliwiającego osiągnięcie celów, dla których
postępowanie to jest prowadzone

Komentarz
W analizowanej sprawie, na polecenie Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w R. osoby chore zostały
odizolowane od osób zdrowych, a następnie przetransportowane do izolatorium. Osoby mieszkające w tym samym
budynku podlegały kwarantannie, natomiast osoby mieszkające w budynku obok zostały najpierw objęte nadzorem
epidemiologicznym, a następnego dnia kwarantanną. Organy inspekcji sanitarnej uznały, że w sytuacji podejrzenia
styczności z biologicznym czynnikiem chorobotwórczym istniało ryzyko transmisji wirusa na osoby, które
kontaktowałyby się ze skarżącą, a więc w zaistniałej sytuacji organy inspekcji sanitarnej uznały, że interes obywateli
był interesem wyższej wagi niż interes skarżącej. Działania organu były jednak sprzeczne z przepisami prawa, co
słusznie podkreślił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie. Sąd orzekł, że art. 33 ust. 1 i art. 34 ust. 2
ZapobChoróbU nie przewidują możliwości skierowania na kwarantannę osoby, w przypadku której występuje
uzasadnione podejrzenie styczności ze źródłem biologicznego czynnika chorobotwórczego. Warto także zwrócić
uwagę, że sam organ odwoławczy uznał, że decyzja o poddaniu się obowiązkowej kwarantannie w ocenie
obowiązanej mogła być działaniem nadmiernym, szczególnie w przypadku uzyskania negatywnego wyniku badania,
które zostało jednak stwierdzone dopiero po przeprowadzeniu badań.
Choć organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej są legitymowane do nałożenia obowiązku kwarantanny, to jednak
może to mieć miejsce w ściśle określonych przypadkach. Skorzystanie z przysługujących organom uprawnień w tym
zakresie wymaga wykazania w sposób niebudzący wątpliwości, że w okolicznościach danej sprawy zaistniała jedna
z sytuacji objętych omawianymi przepisami. W realiach niniejszej sprawy takie okoliczności nie zaistniały. Ponadto
słusznie podkreślił Sąd, że wynik tych ustaleń musi znaleźć odzwierciedlenie zarówno w uzasadnieniu decyzji
nakładającej obowiązek poddania się kwarantannie, jak i przede wszystkim w zgromadzonym materiale dowodowym.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z 26.1.2021 r., III SA/Lu 885/20,

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z 26.1.2021 r. III SA/Lu 885/20 podkreślił konieczność jasnego ustalenia faktycznej styczności z biologicznym czynnikiem chorobotwórczym przed podjęciem decyzji o kwarantannie. Organy inspekcji sanitarnej muszą działać zgodnie z przepisami prawa i dokładnie wyjaśniać stan faktyczny przed nakładaniem środków bezpieczeństwa.