Doręczanie pism na adres korespondencyjny lub adres do doręczeń

Zgodnie ze stanowiskiem Naczelnego Sądu Administracyjnego, Kodeks Postępowania Administracyjnego nie reguluje sposobu doręczenia pism na adres korespondencyjny. Postanowienie WSA w Warszawie odrzuciło skargę z powodu przekroczenia terminu wniesienia. NSA podkreślił, że wskazanie adresu do doręczeń jest wiążące dla organów, co potwierdziło uchylenie postanowienia.

Tematyka: Naczelny Sąd Administracyjny, KPA, adres korespondencyjny, adres do doręczeń, NSA, WSA w Warszawie, uchylenie postanowienia, doręczenie pism, skarga administracyjna

Zgodnie ze stanowiskiem Naczelnego Sądu Administracyjnego, Kodeks Postępowania Administracyjnego nie reguluje sposobu doręczenia pism na adres korespondencyjny. Postanowienie WSA w Warszawie odrzuciło skargę z powodu przekroczenia terminu wniesienia. NSA podkreślił, że wskazanie adresu do doręczeń jest wiążące dla organów, co potwierdziło uchylenie postanowienia.

Zgodnie ze stanowiskiem zaprezentowanym przez Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z 2.3.2021
r., KPA nie reguluje co prawda kwestii dotyczących sposobu doręczenia pism na adres korespondencyjny
lub adres do doręczeń, co jednak nie oznacza, że wskazanie w piśmie procesowym tego rodzaju adresu nie
jest wiążące dla organów.
Z uzasadnienia postanowienia WSA w Warszawie
Postanowieniem z 24.6.2020 r., I SA/Wa 626/20 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odrzucił skargę M.
S. (dalej: Skarżąca) na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie ze stycznia 2020 r.
w przedmiocie odmowy wydania zaświadczenia. W uzasadnieniu Sąd pierwszej instancji wskazał, że zaskarżone
postanowienie SKO w Warszawie zostało skutecznie doręczone Skarżącej 28.1.2020 r. Tym samym termin do
wniesienia skargi upłynął 27.2.2020 r. W ocenie WSA w Warszawie skoro skarga została wniesiona 28.2.2020 r., tj.
jeden dzień po upływie ustawowego terminu do jej wniesienia, to na podstawie art. 58 § 1 pkt 2 ustawy z 30.8.2002 r.
Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2325, dalej: PostAdmU), skargę tę
należało odrzucić.
Zarzuty podniesione w zażaleniu
Zażalenie na powyższe postanowienie wniosła Skarżąca, zarzucając naruszenie art. 58 § 1 pkt 2 PostAdmU poprzez
jego błędne zastosowanie i uznanie, że skarga została wniesiona po ustawowym terminie na jej wniesienie, pomimo
że postanowienie SKO w Warszawie zostało zaadresowane na błędny adres, a skarga została wniesiona
w ustawowym terminie do jej wniesienia, tj. w ciągu 30 dni od kiedy Skarżąca dowiedziała się o treści doręczonego
rozstrzygnięcia w sprawie, a także art. 53 § 1 PostAdmU poprzez błędne uznanie, że Skarżąca przekroczyła
trzydziestodniowy termin do wniesienia skargi, podczas gdy wniesienie skargi zostało wniesione w ustawowym
terminie. Wobec powyższego Skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości oraz
o przeprowadzenie następujących dowodów: (a) z wydruku przedstawiającego status przesyłki (śledzenie przesyłek)
ze strony internetowej Poczty Polskiej; (b) zdjęcia koperty z postanowieniem SKO w Warszawie i (c) wniosku
o zmianę adresu do korespondencji.
Z uzasadnienia NSA
NSA wskazał, że w rozpoznawanej sprawie Sąd pierwszej instancji wadliwie uznał, że skarga Skarżącej została
wniesiona z uchybieniem terminu określonego w art. 53 § 1 PostAdmU, czego następstwem było jej odrzucenie na
podstawie art. 58 § 1 pkt 2 PostAdmU. Jak wynika bowiem z akt sprawy doręczenie zaskarżonego postanowienia
SKO w Warszawie nastąpiło na stary (dotychczasowy) adres, tj. z pominięciem wskazanego przez Skarżącą
w odwołaniu nowego adresu do korespondencji. Okoliczność taka nie pozwala na wywiedzenie skuteczności
doręczenia zaskarżonego postanowienia, a tym samym uznanie, że skarga została wniesiona po terminie.
NSA podkreślił, że co do zasady pisma w postępowaniu administracyjnym doręcza się osobom fizycznym w ich
mieszkaniu lub miejscu pracy (art. 42 § 1 ustawy z 14.6.1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego; t.j. Dz.U.
z 2021 r. poz. 735, dalej: KPA). Zasada ta doznaje ograniczenia wówczas, gdy strona od miejsca wymienionego
w art. 42 KPA wybiera i wskazuje adres do doręczeń (korespondencji). Ponadto NSA wskazał, że KPA nie reguluje
co prawda kwestii dotyczących sposobu doręczenia pism na adres korespondencyjny lub adres do
doręczeń. Nie oznacza to jednak, że wskazanie w piśmie procesowym tego rodzaju adresu nie jest wiążące
dla organów.
W ocenie NSA, w rozpoznawanej sprawie, nie ulega wątpliwości, że Skarżąca w nagłówku zażalenia na
postanowienie Prezydenta m.st. Warszawy (organ pierwszej instancji) z listopada 2019 r. o odmowie wydania
zaświadczenia adres: „(...)” wskazała jako „adres do korespondencji”, jednak organ odwoławczy, przy doręczeniu
zaskarżonego postanowienia, pominął ten fakt i skierował przesyłkę na inny adres. Co prawda, przesyłka
zawierająca odpis ww. postanowienia dotarła do rąk osoby uprawnionej, jednak z tego faktu nie należy
wyprowadzać skuteczności doręczenia, ponieważ doręczeniu pisma z pominięciem adresu do
korespondencji wskazanego przez stronę postępowania można przypisać walor informacyjny, a nie –
prawnoprocesowy. Wynika to również z ogólnych zasad KPA, tj.: art. 6 KPA – zasady legalizmu, art. 8 KPA –
zasady budowania zaufania do władzy publicznej, art. 9 KPA – zasady informowania stron postępowania oraz art. 10
§ 1 KPA – zasady zapewnienia stronom czynnego udziału w postępowaniu, które nie pozwalają na obciążanie stron
postępowania negatywnymi skutkami prawnymi, wynikającymi z niewłaściwego działania organu administracyjnego
(postanowienie NSA z 17.1.2019 r., II OZ 1387/18, 
).




Powyższe daje podstawę do stwierdzenia, że Sąd pierwszej instancji, wydając zaskarżone postanowienie, naruszył
w istotnym stopniu art. 58 § 1 pkt 2 PostAdmU w zw. z art. 42 § 1 KPA, art. 43 KPA oraz art. 41 § 1 KPA. Z tych
względów, na podstawie art. 185 § 1 PostAdmU w zw. z art. 197 § 1 i § 2 PostAdmU, orzeczono o uchyleniu
zaskarżonego postanowienia.

Komentarz
NSA w treści analizowanego postanowienia wypowiedział się na temat możliwości dokonania skutecznego
doręczenia korespondencji w postępowaniu administracyjnym na adres wskazany przez stronę tego postępowania
jako adres korespondencyjny czy inaczej mówić adres do doręczeń, nie zaś adres zamieszkania. Z jednej strony
NSA wskazał, że KPA nie reguluje doręczeń na taki adres i nie przewiduje wprost możliwości wskazania przez stronę
takiego adresu. Z drugiej zaś strony NSA uznał, że - m.in. z uwagi na obowiązek strony każdorazowego
zawiadomienia organu o zmianie adresu, o którym mowa w art. 41 KPA - nowy adres wskazany przez stronę w treści
pisma skierowanego przez nią do organu administracji publicznej jako adres „korespondencyjny” czy adres „do
doręczeń” jest wiążący dla tego organu, w tym znaczeniu, że to właśnie na ten nowo wskazany adres należy
dokonywać doręczeń przesyłek z pismami w postępowaniu, by można było mówić o skuteczności tych doręczeń.
Analizowane rozstrzygnięcie ma istotne znaczenie praktyczne, zwłaszcza w specyficznym okresie pandemii COVID-
19, kiedy to znaczna liczba osób faktycznie przebywa w innym miejscu niż miejsce zamieszkania, korzystając
z możliwości pracy zdalnej. Niemniej jednak wymaga to od strony postępowania zachowania należytej staranności
i uwagi w zakresie organizacji odbioru kierowanej do niej korespondencji administracyjnej, zarówno w miejscu
zamieszkania, miejscu pracy, jak i w miejscu wskazanym przez nią jako adres korespondencyjny czy adres do
doręczeń, na co wskazuje się także w innych orzeczeniach sądów administracyjnych i NSA (wyrok WSA
w Rzeszowie z 22.9.2017 r., II SA/Rz 626/17).

Postanowienie NSA z 2.3.2021 r., I OZ 33/21







Postanowienie NSA stanowi istotne znaczenie praktyczne w zakresie doręczania korespondencji administracyjnej. Uznanie adresu do doręczeń w piśmie za wiążący dla organu podkreśla konieczność staranności w organizacji odbioru korespondencji.