Projekt nowej ustawy o rolnictwie ekologicznym

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przygotowało projekt nowej ustawy o rolnictwie ekologicznym, mający na celu implementację najnowszych regulacji unijnych dotyczących produkcji ekologicznej, znakowania produktów oraz kontroli w rolnictwie ekologicznym. Przepisy nowej ustawy mają wejść w życie od 1.1.2022 r. i wprowadzają szereg innowacyjnych rozwiązań, takich jak udzielanie dotacji na zakup żywności ekologicznej dla placówek edukacyjnych czy ułatwienie uzyskania uprawnień inspektora rolnictwa ekologicznego.

Tematyka: rolnictwo ekologiczne, produkcja ekologiczna, znakowanie produktów, kontrola, dotacje, inspektor rolnictwa ekologicznego, ochrona konsumentów, rozwój sektora, import nawozów

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przygotowało projekt nowej ustawy o rolnictwie ekologicznym, która
zastąpi dotychczasową ustawę z 25.6.2009 r. o rolnictwie ekologicznym (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1324 ze zm.,
dalej jako EkoRolU). Przygotowanie nowej ustawy wiąże się z koniecznością implementacji do polskiego
prawa najnowszych regulacji unijnych w obszarze rolnictwa ekologicznego, w tym zwłaszcza tych
dotyczących produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych oraz adaptacji systemu kontroli
w rolnictwie ekologicznym do wymogów unijnych.
• Nowa ustawa o rolnictwie ekologicznym wdrażać ma do polskiego prawa przepisy rozporządzenia Parlamentu
Europejskiego i Rady (UE) 2018/848 z 30.5.2018 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów
ekologicznych i uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 834/2007 (Dz.Urz. UE L z 2018 r., Nr 150 s. 1) oraz
rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625 z 15.3.2017 r. w sprawie kontroli urzędowych
i innych czynności urzędowych przeprowadzanych w celu zapewnienia stosowania prawa żywnościowego
i paszowego oraz zasad dotyczących zdrowia i dobrostanu zwierząt, zdrowia roślin i środków ochrony roślin,
zmieniającego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 999/2001, (WE) nr 396/2005, (WE) nr
1069/2009, (WE) nr 1107/2009, (UE) nr 1151/2012, (UE) nr 652/2014, (UE) 2016/429 i (UE) 2016/2031,
rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2005 i (WE) nr 1099/2009 oraz dyrektywy Rady 98/58/WE, 1999/ 74/WE,
2007/43/WE, 2008/119/WE i 2008/120/WE, oraz uchylającego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady
(WE) nr 854/2004 i (WE) nr 882/2004, dyrektywy Rady 89/608/EWG, 89/662/ EWG, 90/425/EWG, 91/496/EWG,
96/23/WE, 96/93/WE i 97/78/WE oraz decyzję Rady 92/438/EWG (Dz.Urz. UE L z 2017 r., Nr 95, s. 1).
• Przepisy nowej ustawy powinny zacząć obowiązywać od 1.1.2022 r.
Prace nad nową ustawą o rolnictwie ekologicznym wiążą się ze zbliżającym się uchyleniem obowiązywania
dotychczasowej EkoRolU. Ma to związek z przyjęciem przez Unię Europejską rozporządzenia Parlamentu
Europejskiego i Rady (UE) 2018/848 i rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625. Akty te
uchylają bowiem dotychczas obowiązujące przepisy rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 z 28.6.2007 r.
w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych (Dz.Urz. UE L z 2007 r., Nr 189, s. 1),
o które opierała się EkoRolU
Najważniejsze rozwiązania przewidziane w projekcie nowej ustawy o rolnictwie ekologicznym
W stosunku do dotychczasowej EkoRolU, nowa ustawa będzie zawierała szereg nowych rozwiązań. Jednym z nich
będzie wprowadzenie wymogu przyjęcia informacji o prawidłowo wypełnionych zgłoszeniach działalności w rolnictwie
ekologicznym przez wojewódzkiego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Zgłoszeń tych nie
będą już mogły przyjmować jednostki certyfikujące. Jednostki te z kolei będą miały obowiązek publikacji opłat
pobieranych za przeprowadzanie kontroli i certyfikacji w rolnictwie ekologicznym. Będą też musiały prowadzić jedną,
jednolitą bazę producentów objętych kontrolą i certyfikacją w rolnictwie ekologicznym.
Projekt nowej ustawy przewiduje także wprowadzenie możliwości udzielania dotacji placówkom oświatowym na
zakup żywności ekologicznej do żywienia uczniów tych placówek. Ma to na celu podnoszenie świadomości
proekologicznej już u najmłodszych konsumentów i kreowanie popytu na produkty rolnictwa ekologicznego.
Ustawa ma też ułatwić uzyskanie uprawnień inspektora rolnictwa ekologicznego. Osoby posiadające dyplom
ukończenia studiów co najmniej pierwszego stopnia na kierunku rolnictwo, zootechnika lub technologii żywności oraz
mające ukończone szkolenie w zakresie rolnictwa ekologicznego, będą mogły zyskać te uprawnienia bez
specjalnego egzaminu.
Przewiduje się również uruchomienie systemów informatycznych, ułatwiających uzyskanie zgodey na zastosowanie
odstępstw od zasad produkcji ekologicznej. Nie będzie między innymi konieczne załączanie opinii jednostki
certyfikującej. Wprowadzony też zostanie jednolity wniosek o wydanie zgody na zastosowanie nieekologicznego
materiału rozmnożeniowego roślin.
Projektowane rozwiązania przyczynią się również do poprawy ochrony konsumentów i producentów przed
nieuczciwymi praktykami. Pojawią się bowiem kary za znakowanie jako produkty rolnictwa ekologicznego w reklamie
lub opisie handlowym produktu niespełniającego wymagań przepisów o rolnictwie ekologicznym.
Projektowana ustawa przewiduje też nałożenie opłaty na podmioty wprowadzające środki ochrony roślin do obrotu
z przeznaczeniem na działania mające na celu rozwój rolnictwa ekologicznego oraz dofinansowanie do
wykorzystania żywności ekologicznej w placówkach edukacyjnych.




Podmioty stosujące ekologiczny materiał rozmnożeniowy roślin, będą mogły uzyskać dofinansowanie, którego celem
będzie zwiększenie wykorzystania tego materiału oraz przyspieszenia rozwoju polskiego sektora producentów
ekologicznego materiału rozmnożeniowego roślin. Ponadto przewiduje się wprowadzenie systemu oceny i rejestracji
heterogenicznego materiału rozmnożeniowego roślin.
Główny Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych nabędzie uprawnienia do do przeprowadzenia
kontroli i certyfikacji produkcji ekologicznej. Będzie także mógł wydawać wytyczne i wiążące polecenia mające na
celu zapewnienia prawidłowej realizacji wykonywanych zadań przez jednostki certyfikujące. Projekt przewiduje także
uprawnienia Głównego Inspektora do wyznaczania laboratoriów urzędowych do przeprowadzania analiz, badań
i diagnostyki laboratoryjnej na próbkach pobranych w ramach kontroli urzędowych.
Rozwiązania zawarte w projektowanej ustawie o rolnictwie ekologicznym przewidują także uelastycznienie przepisów
dotyczących przywozu nawozów z innych państw Unii Europejskiej oraz Turcji. Ma to ułatwić sprowadzanie do Polski
nawozów dopuszczonych do stosowania w rolnictwie ekologicznym w innych państwach. W szczególności celem
tych regulacji ma być umożliwienie przywozu do Polski na potrzeby własne nawozów i środków wspomagających
uprawę roślin spełniających wymagania rolnictwa ekologicznego, wprowadzonych w innych krajach Unii Europejskiej,
przez profesjonalne podmioty prowadzące działalność w rolnictwie ekologicznym, bez konieczności przeprowadzania
kosztownych badań dotyczących spełnienia wymogów określonych w art. 4 ust. 6 ustawy z 10.7.2007 r. o nawozach
i nawożeniu (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 76 ze zm.).
Aby można było wprowadzić importowane w ten sposób nawozy do obrotu, podmiot będzie musiał spełnić pewne
wymagania. Chodzi między innymi o wykazanie, że importer wykorzysta nawóz na własny użytek i nie będzie
dokonywał jego zbytu podmiotom trzecim. Skład nawozu musi być bezpieczny zdrowia ludzi, zwierząt i ochrony
środowiska.

Projektowana ustawa o rolnictwie ekologicznym ma na celu poprawę ochrony konsumentów i producentów, zwalczanie nieuczciwych praktyk oraz rozwój sektora ekologicznej produkcji rolniczej. Przewiduje m.in. karanie za nieprawidłowe oznaczanie produktów ekologicznych, dotacje na ekologiczny materiał rozmnożeniowy roślin oraz uelastycznienie przepisów dotyczących importu nawozów.