Pracownik organu jako świadek w postępowaniu administracyjnym

Skorzystanie przez pracownika administracji publicznej z oferty przewoźnika w celu kontroli przestrzegania przepisów transportowych jest legalne. Decyzja o nałożeniu kary na przewoźnika za naruszenia zezwolenia została podtrzymana przez organy. Skarga przewoźnika została odrzucona przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach.

Tematyka: pracownik organu, świadek, postępowanie administracyjne, transport drogowy, zezwolenie, kontrola, przewoźnik, decyzja, skarga, NSA

Skorzystanie lub próba skorzystania przez pracownika administracji publicznej z oferty przewoźnika w celu
sprawdzenia, czy nie dochodzi do naruszenia przepisów regulujących transport drogowy nie może być
uznane za prowokację i mieści się w granicach dozwolonych prawem, a zeznania takiej osoby złożone
w postępowaniu stanowią równoprawny dowód z protokołem kontroli.
Kontrola wykonywania przewozów zgodnie z rozkładem jazdy
W trakcie kontroli zgodności wykonywanych usług z zezwoleniem wydanym M.K. stwierdzono, że przewoźnik nie
wykonywał przewozów zgodnie z rozkładem jazdy. Przedsiębiorca wyjaśnił, że przyczyną uchybień było wygranie
kilku przetargów i konieczność skierowania autobusów i busów na obsługę zobowiązań wynikających z tych umów.
Jednocześnie M.K. zadeklarował wykonywanie w przyszłości przewozów zgodnie z rozkładem jazdy. Po
przeprowadzeniu rekontroli przewoźnika ujawniono wykonanie dwóch z czterech kontrolowanych kursów, w związku
z czym organ I instancji nałożył na M.K. karę za wykonywanie transportu drogowego osób z naruszeniem
określonych w zezwoleniu warunków dotyczących godzin przyjazdu i odjazdu. Organ podkreślił, że przewoźnik
zobowiązany jest do wykonywania regularnego przewozu osób w krajowym transporcie drogowym zgodnie
z zezwoleniem, a jakiekolwiek odstępstwo od określonych w zezwoleniu warunków z przyczyn leżących po stronie
przewoźnika wpływa negatywnie na funkcjonowanie systemu przewozu osób, naraża pasażerów na konsekwencje
wynikające z opóźnień lub braku kursów i może być podstawą do wszczęcia postępowania o cofnięcie zezwolenia.
Organ II instancji utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję. W uzasadnieniu wyjaśniono, że w tej sprawie z uwagi na
brak udziału kontrolowanego nie mamy do czynienia z klasyczną kontrolą. Czynności pracownika Urzędu
Marszałkowskiego polegały na obserwacji miejsca, w którym znajduje się zgodnie z rozkładem jazdy przystanek
początkowy kursu, nagraniu tej sytuacji i sporządzeniu protokołu z obserwacji. Pracownik ten potwierdził ustalenia
obserwacji w trakcie przesłuchania pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.
Zarzuty skargi
M.K. w skardze na powyższą decyzję zarzucał m.in. że wydanie decyzji zostało poprzedzone nie kontrolą, o której
mowa w przepisach ustawy z 6.9.2001 r. o transporcie drogowym (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 919; dalej: TransDrogU),
ale „obserwacją” niemającą umocowania w przepisach prawa. Ponadto twierdził, że pracownik Urzędu
Marszałkowskiego nie może zostać powołany w sprawie na świadka, bowiem jego zeznania tego są nieobiektywne,
stronnicze i mało prawdopodobne oraz ściśle ukierunkowane na cel przeprowadzonej kontroli, jakim było ukaranie
przewoźnika karą pieniężną. W skardze podważano również nagrania jakimi dysponował organ I instancji zarzucając,
że kontrole powinny być przeprowadzane jawnie, podczas gdy film został wykonany z ukrycia, płyta z nagraniem jest
kopią dokumentu elektronicznego i nie można stwierdzić czy nagranie nie zostało.
Postępowanie przed WSA
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach oddalił skargę. Skarżący w trakcie postępowania nie twierdził, że
należący do niego pojazd rozpoczął kurs zgodnie z rozkładem jazdy, tylko argumentował, że organy nie zdołały
prawidłowo udowodnić, że kurs nie został rozpoczęty zgodnie z rozkładem jazdy. W ocenie Sądu, czynności
kontrolne przeprowadzone przez pracownika upoważnionego przez organ I instancji, nie były kontrolą w rozumieniu
art. 70 i nast. TransDrogU, czego organy nie kwestionowały. Nie oznacza to jednak, że organy nie mogły skorzystać
z zeznań tego pracownika jako świadka. Z zeznań tych w sposób jednoznaczny wynika, że przewoźnik nie wywiązał
się z warunków udzielonego mu zezwolenia i ustalonego rozkładu jazdy. W art. 82 KPA wskazano kto nie może być
świadkiem a żadna z wymiennych tam okoliczności nie wystąpiła. Odnosząc się do waloru dowodowego nagrań
video rejestrujących przebieg obserwacji wyjaśniono, że w konkretnej sprawie przydatność takiego dowodu jest
zależna od jakości i treści tego nagrania. W tej sprawie nagranie nie stanowiło istotnego dowodu, bowiem ustalenia
zostały poczynione na podstawie innych dowodów, w tym zwłaszcza na podstawie zeznań świadka.
Pracownik organu może być świadkiem
NSA oddalił skargę kasacyjną przewoźnika wyjaśniając, że dowód z zeznań pracownika organu, który próbował
skorzystać z oferty przewoźnika jest zgodny z prawem pod warunkiem, że pracownik ten nie inicjował czynności
mających nakłonić przedsiębiorcy do podejmowania nielegalnego przewozu lub innego naruszenia przepisów prawa.
Skarżący nie kwestionuje prawdziwości zeznań, a jedynie podważa możliwość przeprowadzenia przez organ dowodu
z tych zeznań. Zgodnie z art. 75 KPA, jako dowód można dopuścić wszystko, co może przyczynić się
wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem, obowiązujące przepisy nie wyłączają możliwości
przesłuchania w charakterze świadka pracownika organu. Z akt administracyjnych nie wynika by świadek

prowadził inne czynności w sprawie, poza legalną obserwacją podczas działań kontrolnych, do wykonywania
których – jako pracownik organu jest powołany. Okoliczność, że świadek jest zatrudniony w organie
administracji nie powoduje utraty przez niego zdolności do składania zeznań, zaś w sprawie nie zaistniała
żadna z przesłanek o jakich mowa w art. 82 KPA (zob. wyrok NSA z 7.4.2016 r., II GSK 2390/14,
).
W ocenie NSA wyniki obserwacji przeprowadzonej przez pracowników organu bez względu na to, w jakiej formie
zostały utrwalone, stanowią oświadczenie wiedzy tych osób, oceniane i poddane analizie w świetle całego
zgromadzonego materiału dowodowego, wedle zasad określonych w art. 7, art. 77 § 1 oraz 80 KPA.
Wyrok NSA z 8.7.2021 r., II GSK 2088/18,

NSA oddalił skargę kasacyjną przewoźnika, potwierdzając legalność zeznań pracownika organu w postępowaniu administracyjnym. Pracownik organu może świadczyć w sprawach, w których uczestniczył zgodnie z przepisami prawa.