Termin na złożenie wniosku o przywrócenie terminu

Termin na złożenie wniosku o przywrócenie terminu nie może rozpocząć biegu przed upływem uchybionego terminu. Wskazywanie we wniosku na okoliczności przed upływem terminu może wpłynąć na ocenę przesłanek, ale nie na ocenę terminowości wniosku. Przypadek skargi 'P.' S.A. ilustruje konieczność precyzyjnego określenia terminów i przyczyn uchybień. Sąd I instancji jednoznacznie stwierdził spóźnienie wniosku o przywrócenie terminu, co skutkowało odrzuceniem. Decyzja NSA o uchyleniu postanowienia podkreśla istotę terminów i możliwość przywrócenia terminu tylko bez winy strony.

Tematyka: przywrócenie terminu, wniosek, skarga, termin procesowy, Sąd Administracyjny, uchybienie terminu, NSA, art. 87 PostAdmU

Termin na złożenie wniosku o przywrócenie terminu nie może rozpocząć biegu przed upływem uchybionego
terminu. Wskazywanie we wniosku o przywrócenie terminu na okoliczności, które zaistniały przed upływem
uchybionego terminu mogą mieć wpływ na ocenę przesłanek, o których mowa w art. 86 § 1 ustawy
z 30.8.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2325; dalej:
PostAdmU), ale nie na ocenę terminowości samego wniosku.
Uchybienie terminu do wniesienia skargi
„P.” S.A. wniosła skargę na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. wraz wnioskiem o przywrócenie
terminu do jej wniesienia. Termin ten upływał 1.3.2021 r., a skarżąca wniosła środek zaskarżenia 2 dni później.
Pełnomocnik skarżącej został wezwany do uzupełnienia wniosku poprzez wskazanie daty ustania przyczyny
uchybienia terminu do wniesienia skargi oraz uprawdopodobnienie okoliczności wskazujących na brak winy
w uchybieniu tego terminu. W odpowiedzi pełnomocnik wyjaśnił, że przyczyna uchybienia terminu do wniesienia
skargi ustała 24.2.2021 r., dołączając kilka zaświadczeń lekarskich obejmujących łącznie okres ponad 2 miesięcy, aż
do 23.2.2021 r.
Stanowisko Sądu I instancji
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi odrzucił wniosek uznając, że jest on spóźniony. Zdaniem Sądu I instancji,
skoro przyczyną uchybienia terminu do wniesienia skargi było zwolnienie lekarskie pełnomocnika, to przyczyna ta
ustała w ostatnim dniu zwolnienia, czyli 23.2.2021 r., a nie jak wskazuje pełnomocnik dzień później. W konsekwencji
termin do złożenia wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi rozpoczął bieg 24.2.2021 r. i upłynął
2.3.2021 r., zgodnie z zasadami obliczania terminów przewidzianych w art. 83 § 1 i § 2 PostAdmU. W ocenie Sądu
wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia skargi, nadany w urzędzie pocztowym 3.3.2021 r., został złożony
dzień po terminie.
Początek biegu terminu do złożenia wniosku o przywrócenie terminu
Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżone postanowienie. Jak wyjaśniono, co do zasady konsekwencją
czynności podjętych w postępowaniu sądowym przez stronę po terminie jest ich bezskuteczność. Jednak w art. 86 §
1 zd. 1 PostAdmU ustawodawca dopuszcza możliwość przywrócenia terminu przez sąd na wniosek strony, pod
warunkiem że uchybiła ona terminu bez swojej winy. Jednym z warunków formalnych merytorycznego rozpoznania
wniosku jest jego wniesienie w terminie 7 dni od daty ustania przyczyny uchybienia terminu. Zarówno Sąd I instancji,
jak i autor zażalenia odczytują literalnie art. 87 § 1 PostAdmU i w konsekwencji koncentrują spór na ustaleniu, czy
przyczyna uchybienia terminu ustaje w ostatnim dniu zwolnienia lekarskiego - 23.2.2021 r., czy dzień później.
Zdaniem NSA kluczowa dla sprawy jest inna kwestia a mianowicie fakt, że terminu do złożenia wniosku
o przywrócenie terminu nie można liczyć od dnia przypadającego przed datą samego uchybienia terminu.
Interpretacja i sposób zastosowania art. 87 § 1 PostAdmU prezentowane przez Sąd I instancji niweczą cel instytucji
przywrócenia terminu i nie uwzględniają, wynikającego z art. 111 KC w zw. z art. 83 § 1 PostAdmU, sposobu liczenia
terminów. Intencją ustawodawcy przy tworzeniu przepisów regulujących instytucję przywrócenia terminu było
umożliwienie stronie obrony swoich praw czy interesów w sytuacji, gdy upływ terminów procesowych
wywołał dla niej negatywne skutki prawne, przy jednoczesnym założeniu, że dołożyła ona wszelkich
możliwych starań, aby takich negatywnych konsekwencji uniknąć. W rozpoznawanej sprawie pierwszym dniem
kiedy nastąpiło uchybienie terminu był 2.3.2021 r., a więc dopiero od tego dnia istniały podstawy do składania
wniosku o przywrócenie terminu. Z art. 111 KC w zw. z art. 83 § 1 PostAdmU wynika, że termin oznaczony w dniach
kończy się z upływem ostatniego dnia, a jeżeli początkiem terminu oznaczonego w dniach jest pewne zdarzenie, nie
uwzględnia się przy obliczaniu terminu dnia, w którym to zdarzenie nastąpiło. Termin 7 - dniowy na dokonanie
czynności procesowej oznacza, że strona może jej skutecznie dokonać w dowolnie wybranym z tego terminu dniu.
Skoro termin do wniesienia skargi upływał 1.3.2021 r., złożenie wniosku w dniu 3.3.2021 r. zostało dokonane
z zachowaniem terminu, o którym mowa w art. 87 § 1 PostAdmU, nawet jeśli jako przyczynę uchybienia terminu
strona wskazuje chorobę pełnomocnika udokumentowaną zwolnieniem lekarskim do 23.2.2021 r.
Postanowienie NSA z 30.8.2021 r., III FZ 456/21

Interpretacja art. 87 § 1 PostAdmU podczas rozprawienia skargi 'P.' S.A. przez NSA ukazała złożoność kwestii terminów i konieczność starannego liczenia terminów procesowych. Istota instytucji przywrócenia terminu to możliwość obrony praw strony w przypadku nieumyślnego uchybienia terminu. NSA wskazał, że termin do złożenia wniosku o przywrócenie terminu liczy się od dnia uchybienia, nie wcześniej. Postanowienie NSA stanowi ważny precedens dla analizy terminów w postępowaniu administracyjnym.