Wykonywanie zadań publicznych jest podstawą uznania, że dany podmiot jest zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej

Wykonywanie zadań publicznych - niezależnie od podstawy - powoduje, że podmiot staje się zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej. Sprawa dotyczyła skargi na bezczynność Przewodniczącego Komisji Badania Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego w kontekście udostępnienia raportu końcowego. WSA w Poznaniu rozpatrzył sprawę i potwierdził obowiązek udostępnienia informacji publicznej przez Przewodniczącego Komisji z uwagi na wykonywanie zadań publicznych.

Tematyka: zadania publiczne, udostępnianie informacji publicznej, Komisja Badania Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego, raport końcowy, WSA Poznań

Wykonywanie zadań publicznych (samoistnie bądź w powiązaniu z innymi podmiotami) może się odbywać na
podstawie ustawowej, umownej, czy też w drodze decyzji administracyjnej. Każda z tych sytuacji jest
oczywiście różna, ale wszystkie one sprowadzają się do tego samego – realizacji zadania publicznego.
Stwierdzenie zaś wystąpienia tego faktu stanowi warunek uznania danego podmiotu za zobowiązany do
udostępniania informacji publicznej w takim zakresie, w jakim brał on udział w realizacji zadania publicznego.
Stan faktyczny
WSA w Poznaniu rozpoznał sprawę ze skargi M.K. na bezczynność Przewodniczącego Komisji Badania Wypadków
Lotniczych Lotnictwa Państwowego w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej i zobowiązał
Przewodniczącego Komisji do rozpoznania wniosku Skarżącego w terminie 14 dni od dnia doręczenia odpisu
prawomocnego wyroku.
Skarżący złożył wniosek o udostępnienie informacji publicznej dotyczący raportu końcowego Komisji Badania
Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego dotyczącego wypadku samolotu w 2018 r. Wniosek ten został
skierowany do Inspektoratu Ministerstwa Obrony Narodowej do Spraw Bezpieczeństwa Lotów.
Inspektorat Ministerstwa Obrony Narodowej do Spraw Bezpieczeństwa Lotów powiadomił wnioskodawcę, że ani
Inspektorat, ani Komisja nie są instytucjami właściwymi rzeczowo w zakresie udzielenia wnioskowanych informacji.
Uznano wówczas, że przedmiotowy raport nie jest informacją publiczną. Ponadto stwierdzono, że udostępnianie
wyników badań okoliczności i przyczyn zaistniałych wypadków i incydentów lotniczych, zebranych podczas
prowadzenia badania zdarzenia lotniczego w innych celach niż określone w art. 134 ust. 1 ustawy z 3.7.2002 r.
Prawo lotnicze (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1970 ze zm.; dalej: PrLot), może być dokonane wyłącznie na potrzeby
postępowania przygotowawczego, sądowego lub sądowo administracyjnego za zgodą sądu.
Skarżący złożył ponownie wniosek, a w odpowiedzi Przewodniczący Komisji podtrzymał stanowisko, zgodnie
z którym raport końcowy nie jest informacją publiczną.
Trzeci wniosek Skarżący skierował bezpośrednio do Komisji.
Przewodniczący Komisji udzielił odpowiedzi, że podtrzymuje wszystkie swoje dotychczasowe twierdzenia, zatem
wobec tych samych argumentów, dalsza korespondencja jest bezprzedmiotowa.
Skarga na bezczynność
Skarżący złożył skargę na bezczynność.
W skardze wskazano m.in., że Przewodniczący Komisji jest podmiotem zobowiązanym do udostępnienia
wnioskowanej informacji publicznej, ponieważ jest podmiotem wykonującym zadania publiczne i korzysta ze środków
publicznych pozostawionych do dyspozycji Ministra Obrony Narodowej.
Co do raportu końcowego – Skarżący uznał, że żądane informacje mają charakter informacji publicznej. Zwrócił
uwagę na literalne znaczenie przepisu art. 134 ust. 1d PrLot, z którego wynika, zdaniem Skarżącego, odrębność
raportu końcowego i wyników badań okoliczności i przyczyn wypadków i incydentów lotniczych. Z samego raportu
końcowego wynika także, jakie środki przedsięwzięto, aby zapobiegać tym niepożądanym zdarzeniom.
Jedyny zakaz, jaki został wyraźnie sformułowany dotyczy zakazu udostępniania projektu raportu końcowego (§ 20
ust. 2 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z 14.6.2012 r. w sprawie organizacji oraz działania Komisji
Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 717; dalej: KomWypLotR).
W odpowiedzi na skargę pełnomocnik Przewodniczącego Komisji wniósł o jej oddalenie z uwagi na brak podstaw do
jej uwzględnienia.
Stanowisko WSA
Przede wszystkim WSA uznał, że Przewodniczący Komisji jest podmiotem zobowiązanym do udzielania informacji
publicznej będącej w jego posiadaniu w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy z 6.9.2001 r. o dostępie do informacji
publicznej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2176; dalej: DostInfPubU). Sąd podzielił argument pełnomocnika

Przewodniczącego Komisji o braku posiadania władztwa administracyjnego. Nie można potraktować
Przewodniczącego Komisji jako organu administracji publicznej, który może stosować władztwo poprzez wydawanie
rozstrzygnięć w indywidulanych sprawach z zakresu administracji publicznej. Jednakże nie oznacza to, że
Przewodniczący Komisji nie jest szeroko rozumianym podmiotem administracji publicznej. Zgodnie z PrLot oraz
KomWypLotR Komisja jest organem kolegialnym, którego zadaniem jest zapobieganie wypadkom i incydentom
lotniczym, poprzez prowadzenie badań okoliczności i przyczyn zaistniałych wypadków i incydentów lotniczych (art.
134 ust. 1 PrLot). Przepisy prawa administracyjnego regulują zatem organizację i tryb działania tego podmiotu celem
wypełniania konkretnych zadań. Należy mieć na uwadze, że dzięki tej działalności, władze publiczne mogą
podejmować działania prowadzące do zapewnienia bezpieczeństwa ruchu lotniczego, co ma przełożenie na
społeczny odbiór. Społeczeństwo ma prawo wiedzieć, w jakim stanie są statki powietrzne znajdujące się we flocie
powietrznej lotnictwa państwowego, gdyż to ma przełożenie na poczucie bezpieczeństwa. Tak zarysowane ratio legis
znajdzie swoje odzwierciedlenie w przypadku analizy udostępnienia raportu końcowego.
Przewodniczący Komisji jako szczególny członek tego ciała kolegialnego decyduje o wydatkowaniu środków np.
celem uzyskania ekspertyz (§ 8 ust. 3 pkt. 3 KomWypLotR). Środki finansowe, z których korzysta Komisja stanowią
część budżetu państwa pozostawioną do dyspozycji Ministra Obrony Narodowej (art. 140 ust. 3 PrLot).
Tym samym, nie ulega wątpliwości, że Przewodniczący Komisji jest podmiotem zobowiązanym do udostępnienia
informacji publicznej, o którym mowa w art. 4 ust. 1 DostInfPubU. Potwierdza to także orzecznictwo wskazując, że
realizacja zadań publicznych jest już wystarczającą przesłanką do dokonania tej kwalifikacji. Wykonywanie zadań
publicznych (samoistnie bądź w powiązaniu z innymi podmiotami) może się odbywać na podstawie ustawowej,
umownej, czy też w drodze decyzji administracyjnej. Każda z tych sytuacji jest oczywiście różna, ale wszystkie one
sprowadzają się do tego samego – realizacji zadania publicznego. Stwierdzenie zaś wystąpienia tego faktu stanowi
warunek uznania danego podmiotu za zobowiązany do udostępniania informacji publicznej w takim zakresie, w jakim
brał on udział w realizacji zadania publicznego (wyrok NSA z 28.4.2021 r., III OSK 790/21,
).
Odnosząc się do zagadnienia udostępnienia raportu końcowego, zaistniały spór sprowadza się do rozumienia tego
dokumentu jako nierozerwalnie połączonego z wynikami badań, do których dostęp jest mocno ograniczony. Taki
punkt widzenia prezentuje pełnomocnik Przewodniczącego Komisji.
Analizując przepisy PrLot i rozporządzenia, a także zarzutów podniesionych w skardze, Sąd doszedł do przekonania,
że raport końcowy stanowi informację publiczną.
Ponadto, raport końcowy jest dokumentem odrębnym od wyników badań, o których mowa w art. 134 ust. 1 PrLot.
Potwierdza to sam przepis art. 134 ust. 1d PrLot: „Wyniki badań wymienione w ust. 1c mogą być włączone do raportu
końcowego lub jego uzupełnienia tylko wówczas, gdy mają bezpośredni związek z badanym zdarzeniem lotniczym”.
Zakres pojęciowy raportu końcowego jest szerszy niż zakres pojęciowy wyników badań, o których mowa w art. 134
ust. 1 PrLot. Szczególny reżim, jakim zostały objęte omawiane wyniki uniemożliwiają powszechny dostęp do tych
materiałów z uwagi na bezpieczeństwo państwa. Sąd zgadza się z tym, co podnosił pełnomocnik Przewodniczącego
Komisji. Jednakże nie można utożsamiać raportu końcowego i wyników badań. Stąd, raport końcowy w kształcie bez
tych wyników, podlega udostępnieniu w trybie DostInfPubU. Jak wskazano powyżej, raport nie zawiera tak istotnych
szczegółów, które pozwalałyby na identyfikację szczególnych rozwiązań technicznych stanowiących tajemnicę
przedsiębiorstwa, czy też tajemnice wojskowe. Ponadto raport powinien zawierać informacje o środkach
zapobiegawczych na przyszłość.
Tryb organizacji pracy Komisji określony w rozporządzeniu nie stawia ograniczeń w zakresie udostępnienia raportu.
Istnieje zakaz udostępniania projektu raportu końcowego, co jest w pełni racjonalne, aby nie dopuścić do ujawnienia
projektu, którego dane nie są jeszcze zweryfikowane. Reakcja opinii publicznej na dokument potencjalnie zwierający
błędy mogłaby wywołać niepożądane reakcje w sprawach tak newralgicznych jak wypadki lotnicze.
Obowiązek udostępnienia raportu końcowego określonym podmiotom, o których mowa w § 24 i § 25 KomWypLotR
nie oznacza, że nie można udostępnić tego materiału w trybie wnioskowym z art. 14 DostInfPubU.

Komentarz
WSA w Poznaniu wprost wskazał, że wykonywanie zadań publicznych – niezależnie na jakiej podstawie – powoduje,
że podmiot to czyniący jest podmiotem zobowiązanym do stosowania przepisów DostInfPubU. O kwalifikowaniu
danej informacji jako informacji publicznej decyduje charakter informacji, a nie charakter podmiotu, który informacji
ma udzielić.
Ponadto Sąd uznał, że wskazanie w ustawie celu wytworzenia i udostępnienia określonej informacji (dokumentu) nie
wyłącza możliwości uzyskania tej samej informacji w trybie DostInfPubU.

Wyrok WSA w Poznaniu z 4.8.2021 r., II SAB/Po 36/21,

WSA w Poznaniu potwierdził, że wykonywanie zadań publicznych powoduje zobowiązanie podmiotu do udostępnienia informacji publicznej. Decyzja ta była efektem rozpatrzenia skargi na bezczynność Przewodniczącego Komisji Badania Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego dotyczącej raportu końcowego. Wyrok WSA w Poznaniu z 4.8.2021 r., II SAB/Po 36/21, podkreślił, że charakter informacji decyduje o jej kwalifikacji jako publicznej.