Homologowany ogranicznik prędkości dla autobusów, samochodów ciężarowych i ciągników

Prezydent RP podpisał ustawę z 17.11.2021 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym, wprowadzającą obowiązek wyposażenia autobusów, samochodów ciężarowych i ciągników w homologowany ogranicznik prędkości. Nowelizacja przepisów wynika z konieczności rozwiania wątpliwości interpretacyjnych budzonych przez dotychczasowe regulacje. Dodatkowo dostosowuje ona terminologię do przepisów UE oraz przekazuje kompetencje w zakresie zezwoleń na odstępstwa od norm technicznych. Wprowadza także zwolnienie z opłat dla określonych grup, a informacje o udzielonych odstępstwach będą gromadzone w centralnej ewidencji pojazdów.

Tematyka: homologowany ogranicznik prędkości, autobusy, samochody ciężarowe, ciągniki, nowelizacja ustawy, dyrektywy UE, normy techniczne, zezwolenia, zwolnienie z opłat, centralna ewidencja

Prezydent RP podpisał ustawę z 17.11.2021 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym, ustawy
o Rządowym Funduszu Rozwoju Dróg oraz ustawy o Funduszu rozwoju przewozów autobusowych
o charakterze użyteczności publicznej (Dz.U. z 2021 r. poz. 2165). Dotyczy m.in. określenia obowiązku
wyposażenia autobusu, samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony
i ciągnika samochodowego, dla którego określono dopuszczalną masę całkowitą zespołu pojazdów powyżej
3,5 tony, w homologowany ogranicznik prędkości, ograniczający ich prędkość odpowiednio do 100 km/h i 90
km/h, a także wyłączeń z tego obowiązku.
• Dotychczasowe przepisy PrDrog choć zawierają obowiązek wyposażenia autobusu, samochodu
ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony i ciągnika samochodowego, dla
którego określono dopuszczalną masę całkowitą zespołu pojazdów powyżej 3,5 tony, w homologowany
ogranicznik prędkości, ograniczający ich prędkość odpowiednio do 100 km/h i 90 km/h oraz wyłączenia od
tego obowiązku, to budzą na tyle wątpliwości interpretacyjne, że ustawodawca zdecydował się na
nowelizację przepisów.
Co do zasady obowiązek wyposażenia określonych kategorii pojazdów w homologowany ogranicznik prędkości
wynika z przepisów unijnych, w tym z dyrektywy Rady 92/6/EWG z 10.2.1992 r. w sprawie montowania
i zastosowania urządzeń ograniczenia prędkości w niektórych kategoriach pojazdów silnikowych we Wspólnocie
(Dz.Urz. UE L z 1992 r. Nr 57, s. 27), które znalazły odzwierciedlenie w przepisach PrDrog. Warto podkreślić, że
przepisy te wskazują między innymi w odniesieniu do jakich rodzajów pojazdów stosuje się wymóg wyposażenia
w ogranicznik prędkości. Określają także terminy dotyczące dostosowania się do tego wymogu oraz wyłączenia
z obowiązku wyposażania pojazdów w ogranicznik prędkości, odnosząc się do daty ich zarejestrowania. Przepis
wyłączający z obowiązku stosowania wymagań dotyczących ograniczników prędkości w odniesieniu do pojazdów
zarejestrowanych przed 1.1.1988 r. oraz przed 1.10.2001 r. nie jest wobec tego nowym przepisem. Wynika bowiem
z nowelizacji ustawy przepisów PrDrog dokonanych w 2002 i 2004 r.
Niestety powyższe przepisy zawierające daty dotyczące obowiązywania wyłączeń znalazły się jedynie w preambule
ogłoszonego w 2005 r. Tekstu jednolitego ustawy PrDrog i nie pojawiły się już przy ogłaszaniu kolejnych tekstów
jednolitych tej ustawy. W związku z tym konieczne okazało się przeniesienie ich do tekstu ustawy PrDrog, tak aby
rozwiać wszelkie wątpliwości kierowców czy diagnostów przeprowadzających badania techniczne pojazdów, co jest
właśnie celem omawianej nowelizacji.
Nowelizacja zawiera także pewne dostosowania przepisów PrDrog do terminologii stosowanej w przepisach Unii
Europejskiej i zapewnienie spójności z przepisami homologacyjnymi, które w procedurze homologacji typu pojazdu
posługują się kategoriami homologacyjnymi.
Ponadto nowelizacja przekazuje Dyrektorowi Transportowego Dozoru Technicznego (TDT) kompetencje ministra
właściwego do spraw transportu w zakresie wydawania, w drodze decyzji administracyjnej, zezwolenia na
indywidualne odstępstwo od warunków technicznych, jakim powinien odpowiadać pojazd. Nowela wskazuje także,
jakie informacje powinien zawierać wniosek o odstępstwo oraz jakie dokumenty należy do niego dołączyć.
Nowelizacja wprowadza ponadto zwolnienie z ponoszenia opłat za wydanie zezwolenia na odstępstwo wobec
członków przedstawicielstw dyplomatycznych, konsularnych czy też sił zbrojnych. Dane o udzielonych odstępstwach
od warunków technicznych gromadzone będą w centralnej ewidencji pojazdów.

Nowelizacja ustawy dotycząca homologowanego ogranicznika prędkości dla autobusów, samochodów ciężarowych i ciągników ma na celu harmonizację przepisów z dyrektywami UE oraz usunięcie wątpliwości interpretacyjnych. Wprowadza ona obowiązek wyposażenia określonych pojazdów w ogranicznik prędkości oraz reguluje kwestie związane z odstępstwami od norm technicznych. Jednocześnie przewiduje zwolnienie z opłat dla wybranych podmiotów i wprowadza centralną ewidencję udzielonych odstępstw.