Interpretacja warunku prowadzenia określonej działalności przeważającej
Publikacja omawia jedyny sposób weryfikacji warunku prowadzenia przeważającej działalności gospodarczej według PKD, analizuje stan faktyczny oraz stanowiska organu i WSA. W kontekście pandemii COVID-19 kluczowe jest właściwe zdefiniowanie pojęcia przeważającej działalności. WSA podkreśla, że wpis do rejestrów CEiDG oraz REGON nie stanowi jedynego wiarygodnego dowodu spełnienia warunku. Istnieją inne możliwości wykazania przeważającej działalności, co ma istotne znaczenie dla realnego wsparcia podmiotów w dobie kryzysu.
Tematyka: interpretacja warunku, prowadzenie działalności, przeważająca działalność, PKD, rejestr CEiDG, rejestr REGON, postępowanie organu, stanowisko WSA, COVID-19, realne wsparcie, wpis do rejestru, dowodzenie działalności
Publikacja omawia jedyny sposób weryfikacji warunku prowadzenia przeważającej działalności gospodarczej według PKD, analizuje stan faktyczny oraz stanowiska organu i WSA. W kontekście pandemii COVID-19 kluczowe jest właściwe zdefiniowanie pojęcia przeważającej działalności. WSA podkreśla, że wpis do rejestrów CEiDG oraz REGON nie stanowi jedynego wiarygodnego dowodu spełnienia warunku. Istnieją inne możliwości wykazania przeważającej działalności, co ma istotne znaczenie dla realnego wsparcia podmiotów w dobie kryzysu.
Jedyny sposób weryfikacji warunku prowadzenia jako przeważającej działalności gospodarczej według podanego PKD - tj. wpis do rejestru REGON czy CEiDG, w rubryce przeważającej działalności, nie przyczynia się do realizacji celu KoronawirusU, nie dochowuje zasady proporcjonalności i prowadzi do naruszenia zasady równości wobec prawa. Opis stanu faktycznego W przedmiotowej sprawie A.C. złożyła skargi na dwie decyzje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w przedmiocie odmowy przyznania zwolnienia z obowiązku opłacania należności z tytułu składek za listopad, grudzień 2020 r. oraz styczeń 2021 r., o które się ubiegała z uwagi na to, że przychód z prowadzonej przez nią działalności w rozumieniu przepisów podatkowych uzyskany w jednym z dwóch miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku był niższy co najmniej o 40% w stosunku do przychodu uzyskanego analogicznym miesiącu roku poprzedniego. Bezspornie skarżąca spełniła warunek dochodowy, podstawą odmowy był jednak podany przez nią rodzaj prowadzonej przeważającej działalności gospodarczej. Stanowisko Organu Podstawę prawną wydanych przez Organ decyzji stanowił przepis art. 31zq ust. 8 i 31zy ust. 1 ustawy z 2.3.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 2095; dalej: KoronawirusU) w związku z § 10 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 19.1.2021 r. w sprawie wsparcia uczestników obrotu gospodarczego poszkodowanych wskutek pandemii COVID-19 (Dz.U. z 2021 r. poz. 152). W uzasadnieniu Organ zaznaczył, że zobowiązana oświadczyła, że prowadzi przeważająca działalność gospodarczą oznaczoną kodem PKD 56.10.A., natomiast zgodnie z bazą CEIDG oraz REGON przeważającą działalnością jest kod PKD 70.22.A., który nie uprawnia do zwolnienia z opłacania składek zgodnie ze wskazanymi regulacjami. W skargach do WSA skarżąca podniosła, że działalność została wpisana do rejestru CEiDG w 2006 r. Na początku prowadzenia działalności gospodarczej nie było wiadome jaki będzie jej główny profil, a ponieważ dominujący rodzaj działalności może być tylko jeden zdecydowano się na neutralny rodzaj działalności - „pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania” oznaczone numerem PKD 70.22.Z, który nie był zmieniany aż do 2020 r., pomimo zmiany faktycznego rodzaju działalności. Nie zmieniono kodu na 56.10.A, ponieważ nie było wiadome czy dana działalność na dłuższy etap czasu będzie przeważającą. Skarżąca podała, że w momencie ogłoszenia wytycznych i warunków dotyczących otrzymania pomocy rządowej związanej ze skutkami pandemii, między innymi o wymaganym głównym kodzie PKD działalności, w jej przypadku 56.10.A od razu dokonano zmiany 22.12.2020 r., tak, żeby realnie prowadzona działalność gospodarcza miała odzwierciedlenie w opisanym wyżej kodzie. Realnie prowadzona działalność gospodarcza gastronomiczna oznaczona kodem PKD 56.10.A od 2019 r. to faktycznie główny i przeważający (ponad 95% przychodu) typ prowadzonej działalności gospodarczej. Stanowisko WSA Wojewódzki Sąd Administracyjny uchylił zaskarżone decyzje. Wskazał, że spór między stronami zaistniał w zakresie prawidłowości zastosowania przepisów w ustalonym stanie faktycznym. W niniejszej sprawie kluczowe było wyjaśnienie pojęcia „przeważającej działalności”. Mając na względzie brzmienie przepisów z zakresu statystyki publicznej, przeważającą działalnością jest działalność posiadająca największy udział wskaźnika charakteryzującego działalność jednostki. Należy zaznaczyć, że podmiot uprawiony do otrzymania ulgi, to płatnik składek prowadzący na dzień złożenia wniosku o zwolnienie z opłacania składek, przeważającą działalność według podanego w przepisie PKD, a dana przeważająca działalność jest ustalona na podstawie procentowego udziału poszczególnych rodzajów działalności w ogólnej wartości przychodów ze sprzedaży lub, jeżeli nie jest możliwe zastosowanie tego miernika, na podstawie udziału pracujących, wykonujących poszczególne rodzaje działalności, w ogólnej liczbie pracujących. Tarcza Antykryzysowa ma stanowić rozwiązanie dla polskiej gospodarki w dobie epidemii koronawirusa. To pakiet rozwiązań przygotowanych przez rząd, który ma ochronić obywateli i polskie państwo przed kryzysem wywołanym pandemią koronawirusa. Właściwe zdefiniowanie pojęcia przeważającej działalności ma doniosłe znaczenie również w kontekście celu, która stanowi reakcję na negatywne skutki epidemii COVID-19. Cel tych regulacji prawnych nastawiony jest na realne wsparcie dla podmiotów, które skutki epidemii COVID-19 faktycznie ponoszą. WSA podkreślił, że wpis do ewidencji działalności gospodarczej jest swoistą deklaracją zamierzonej przez osobę fizyczną działalności, ma on charakter deklaratoryjny i rodzi jedynie domniemanie faktyczne jej prowadzenia. Informacja o rodzaju działalności wynikająca z rejestru REGON nie tworzy żadnego stanu prawnego, a jedynie ma potwierdzać stan faktyczny według oświadczenia wiedzy podmiotu prowadzącego taką działalność. Oświadczenia wiedzy mają charakter potwierdzenia faktów. Mogą być więc zakwestionowane, ponieważ stan nimi stwierdzony jako fakt podlega ocenie w kategoriach prawdy lub fałszu. Takie odniesienie się do charakteru wpisu do rejestru i jego znaczenia jest zdaniem WSA istotne na gruncie właściwego odczytania powyższych przepisów. W ocenie Sądu, przyjęty na podstawie nowych regulacji jedyny sposób weryfikacji warunku prowadzenia jako przeważającej działalności gospodarczej według podanego PKD nie przyczynia się do realizacji celu ustawy COVID-19, nie dochowuje zasady proporcjonalności i prowadzi do naruszenia zasady równości wobec prawa. Wpis w rejestrze CEiDG oraz REGON nie ma charakteru prawnego, tj. korzysta z domniemania prawdziwości, jednak jest ono wzruszalne, a zatem nie można takiego wpisu traktować jako gwarancji, że podmiot wnioskujący o ulgę na pewno spełnia wymóg ustawowy, co uzasadniałoby wyłączność takiego dowodu i przesądzało o prawidłowości postępowania organu. Istnieje również inna możliwość wykazania spełnienia wymaganego warunku. Nadto, wpis w rejestrze jest oświadczeniem wiedzy przedsiębiorcy, podobnie, jak oświadczenie we wniosku. W ocenie Sądu, wpisy w tych rejestrach, jako jedyny sposób weryfikacji spełnienia kryterium przyznania ulgi, nie wypełniają swojej funkcji jako uproszczenie procedur. Wpis w odpowiedniej rubryce rejestru, jako jedyny warunek spełnienia wymogu, de facto powoduje wykluczenie ze wsparcia podmiotów, które w warstwie merytorycznej warunek do przyznania ulgi spełniają (prowadzą na dzień złożenia wniosku przeważającą działalność według podanych PKD), a jedynie nie spełniają warstwy formalnej (uchybiły obowiązkom statystycznym). Komentarz W ocenie WSA wsparcie w czasach pandemii jest ukierunkowane na realne wsparcie podmiotów, które poniosły straty na skutek wprowadzanych obostrzeń. Analiza uzasadnienia wyroku prowadzi do wniosku, że nie tylko względy celowościowe, ale i literalne brzmienie przepisów stoi w sprzeczności z decyzjami Organu. Zastosowanie jako kryterium treści wpisu w CEiDG oraz rejestrze REGON nie znajduje uzasadnienia w dążeniu do uproszczenia procedur, jak również jest nieproporcjonalne do skutków, jakie wywołuje. Przyjęty sposób weryfikacji podmiotów uprawnionych prowadzi do wykluczenia z pomocy podmiotów, które w rzeczywistości warunek spełniają, co mogą jednak wykazać w inny sposób niż konkretną treścią wpisu. Wynika z tego, że sposób dowodzenia prowadzenia określonej działalności przeważającej nie ogranicza się do treści wpisu w rejestrze, ale może być wykazany innymi dowodami. Jednocześnie, słusznie WSA zaznaczył, że z samej treści analizowanych przepisów wynika, że ustawodawca nie zastrzegł, że chodzi o kod PKD wpisany jako rodzaj przeważającej działalności w odpowiednim rejestrze. Wyrok WSA w Krakowie z 9.6.2021 r., I SA/Kr 489/21,
Wyrok WSA w Krakowie z 9.6.2021 r. podkreśla, że sposób weryfikacji przeważającej działalności poprzez wpis do rejestrów nie jest jedynym adekwatnym rozwiązaniem. Analiza przepisów wskazuje, że istnieją inne sposoby udowodnienia spełnienia warunku. Wpisy w rejestrach nie powinny być traktowane jako jedyny wiarygodny dowód, gdyż mogą prowadzić do wykluczenia podmiotów faktycznie uprawnionych do wsparcia.