Przesłanki opłaty od środków spożywczych (tzw. podatku cukrowego)

Spółka prowadzi działalność gospodarczą związana z handlem napojami spożywczymi, w tym eksportem. W kontekście opłaty cukrowej, spółka twierdzi, że nie powinna jej uiszczać za napoje przeznaczone na eksport. Po złożeniu wniosku o interpretację podatkową, organ interpretacyjny nie przyznał racji spółce, co doprowadziło do złożenia skargi do sądu. Sprawa ta dotyczy interpretacji przepisów dotyczących opłaty cukrowej wprowadzonej w 2021 roku.

Tematyka: opłata cukrowa, podatek cukrowy, eksport napojów, interpretacja podatkowa, sąd administracyjny, zdrowie publiczne

Wyeksportowanie importowanych wcześniej napojów nie znosi obowiązku uiszczenia opłaty od środków
spożywczych.
Stan faktyczny
Spółka prowadzi działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży hurtowej i detalicznej wyrobów spożywczych, w tym
napojów. Spółka nabywa napoje od producentów i sprzedaje je później na rzecz odbiorców działających w Polsce,
ale także na rzecz odbiorców zagranicznych, a więc w tym drugim przypadku towary są eksportowane. Niektóre
z tych napojów objęte są opłatą od środków spożywczych (dalej: opłata cukrowa), jednak zdaniem spółki opłata ta nie
dotyczy przypadków, w których napój nie jest konsumowany w Polsce, a więc gdy spółka go eksportuje.
W konsekwencji, spółka nie ma obowiązku naliczania opłaty, a gdy naliczył ją już dostawca napojów, ma prawo
wystąpić o stwierdzenie nadpłaty. Spółka złożyła więc wniosek o wydanie interpretacji podatkowej potwierdzającej jej
stanowisko.
Jednak organ interpretujący uznał, że stanowisko spółki jest nieprawidłowe, gdyż przepisy o opłacie cukrowej nie
przewidują jej niepobierania ze względu na wyeksportowanie nabytego wcześniej napoju.
Spółka zaskarżyła interpretację do sądu.
Stan prawny
Opłatę cukrową wprowadzono 1.1.2021 r. poprzez dodanie art. 12a–12k w ustawie z 11.9.2015 r. o zdrowiu
publicznym (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1956 ze zm.; dalej: ZdrPublU21). W zakresie nieuregulowanym w tych
przepisach do opłaty cukrowej należy stosować przepisy Ordynacji podatkowej.
W rozpatrywanej sprawie kluczowe znaczenie ma art. 12a ZdrPublU21, określający przesłanki opłaty cukrowej.
Stanowisko WSA w Rzeszowie
Sąd uznał, że interpretacja jest prawidłowa i skargę spółki oddalił. Przypomniał, że opłacie cukrowej podlega
wprowadzanie na rynek krajowy napojów o określonej zawartości (art. 12a ust. 1 ZdrPublU21). W myśl wyraźnej
definicji ustawowej przez wprowadzenie na rynek rozumie się zarówno sprzedaż do punktu sprzedaży detalicznej, jak
i sprzedaż podmiotowi prowadzącemu sprzedaż mieszaną, czyli hurtową i detaliczną (art. 12a ust. 2 w zw. z art. 12e
ust. 3 ZdrPublU21). Definicja ta nie stawia warunku konsumpcji napoju na terenie Polski.
Sąd nie podzielił argumentacji spółki, że należy uwzględniać cel omawianej regulacji, jakim jest poprawa zdrowia
i kształtowania prawidłowych nawyków żywieniowych polskiego społeczeństwa, a nie odbiorców poza granicami RP.
Jeśli bowiem wykładnia językowa nie budzi wątpliwości, a tak jest w niniejszej sprawie, to nie ma potrzeby
odwoływania się do innych metod wykładni, w tym do wykładni celowościowej (zasada prymatu wykładni językowej).

Komentarz
Ucieranie się w orzecznictwie nowej instytucji prawnej jest zjawiskiem normalnym, co warto przypomnieć zanim
przejdzie się do słów krytyki. Stanowisko zajęte przez sąd uznajemy bowiem za dyskusyjne. Jednak nie ze względu
na wskazywany przez spółkę cel nowej regulacji, jakim jest poprawa zdrowia społeczeństwa polskiego. Cel ten trąci
zresztą fasadowością, za którą kryje się zamiar łatania dziur budżetowych. Zarzut, jaki można postawić sądowi, to
zignorowanie zawartego w art. 12a ust. 1 i 2 ZdrPublU21 zwrotu, że wprowadzenie napoju na rynek ma być
wprowadzeniem go na rynek „ krajowy”, czyli polski. A czy jest wprowadzeniem na rynek polski towaru, który jest
z Polski eksportowany? Można mieć co do tego wątpliwości, a skoro tak, to nie powinno się twierdzić, że wykładnia
językowa art. 12a ZdrPublU21 nie budzi żadnych wątpliwości. To, że nie wzbudziła wątpliwości WSA w Rzeszowie,
wynika stąd, że sąd ten potraktował występujące w ustawie słowo „krajowy” per non est, czyli mówiąc po naszemu –
zignorował je. W uzasadnieniu wyroku sąd się nad tym słowem w ogóle nie pochylił. Ciekawi więc jesteśmy werdyktu
NSA, którego się należy spodziewać.

Wyrok WSA w Rzeszowie z 16.11.2021 r., I SA/Rz 750/21,

Sąd administracyjny uznał, że opłata cukrowa dotyczy napojów wprowadzanych na rynek krajowy, niezależnie od celu ich konsumpcji. Stanowisko sądu budzi dyskusje, zwłaszcza w kontekście zgodności z celem poprawy zdrowia społeczeństwa. Kwestia ta może budzić wątpliwości interpretacyjne, co może być przedmiotem dalszego postępowania sądowego.