Grzywna za nieprzekazanie skargi do WSA
WSA w Gdańsku wymierzył grzywnę Burmistrzowi za nieprzekazanie skargi dotyczącej udostępnienia informacji publicznej. Pomimo licznych próśb Stowarzyszenia, organ ignorował wezwania Sądu do przekazania akt sprawy. NSA uznał, że brak przekazania skargi w terminie jest podstawą dla wymierzenia grzywny, niezależnie od przyczyny opóźnienia.
Tematyka: grzywna, skarga, WSA, NSA, organ, udostępnienie informacji publicznej, wymierzenie grzywny, brak aktywności, przekazanie skargi, PostAdmU, DostInfPubU
WSA w Gdańsku wymierzył grzywnę Burmistrzowi za nieprzekazanie skargi dotyczącej udostępnienia informacji publicznej. Pomimo licznych próśb Stowarzyszenia, organ ignorował wezwania Sądu do przekazania akt sprawy. NSA uznał, że brak przekazania skargi w terminie jest podstawą dla wymierzenia grzywny, niezależnie od przyczyny opóźnienia.
Dla wymierzenia grzywny za nieprzekazanie w terminie skargi do sądu administracyjnego nieistotne jest to, z jakiego powodu skarga nie została przez organ przekazana do sądu w terminie. Stan faktyczny WSA w Gdańsku rozpoznał sprawę z wniosku Stowarzyszenia o wymierzenie grzywny Burmistrzowi z powodu nieprzekazania skargi dotyczącej udostępnienia informacji publicznej. Postanowieniem z 18.11.2021 r., II SO/Gd 19/21, , w punkcie 1. wymierzył Burmistrzowi grzywnę w wysokości 5 tys. zł, a w punkcie 2. zasądził od niego na rzecz wnioskodawcy kwotę 100 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania. W uzasadnieniu Sąd I instancji wskazał, że w kwietniu 2021 r. skarżące Stowarzyszenie zwróciło się do organu z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej. Licznymi pismami organ udzielał Stowarzyszeniu wymijających odpowiedzi. W związku z nieuzyskaniem żądanej informacji w lipcu 2021 r. Stowarzyszenie przesłało do Burmistrza skargę na bezczynność. Jednakże na dzień złożenia wniosku Stowarzyszenie nie otrzymało z Sądu żadnego pisma, które świadczyłoby o skierowaniu sprawy do rozpoznania, a z informacji pozyskanych od pracownika Sądu wynikało, że nie otrzymał on skargi i akt sprawy. Zarządzeniem Przewodniczącej Wydziału z 8.9.2021 r. wezwano Burmistrza do przesłania w terminie 7 dni odpowiedzi na wniosek w formie dokumentu elektronicznego, uwierzytelnionego kwalifikowaną pieczęcią elektroniczną, kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem zaufanym, a także akt sprawy (korespondencji prowadzonej między stronami). Wobec braku odpowiedzi na powyższe wezwanie zarządzeniem z 13.10.2021 r. Przewodnicząca ponownie wezwała Burmistrza do złożenia odpowiedzi na wniosek oraz przesłania akt sprawy w terminie 7 dni. Zarządzenie to, doręczone 14.10.2021 r., do dnia rozpoznania wniosku nie zostało wykonane przez Organ, który w żaden sposób się do niego nie odniósł. Z uwagi na powyższe WSA uznał wniosek o ukaranie organu grzywną za uzasadniony. Rozpoznając sprawę, Sąd ten wziął pod uwagę, że opóźnienie w przekazaniu skargi do sądu na dzień złożenia wniosku wynosiło prawie 4 miesiące, oraz że trwa ono nadal. Oznacza to, że na dzień orzekania organ wielokrotnie przekroczył termin, o którym mowa w art. 21 pkt 1 ustawy z 6.9.2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2176 ze zm.; dalej: DostInfPubU). Co więcej organ zignorował wezwania o udzielenie odpowiedzi na wniosek oraz przesłanie akt sprawy, dwukrotnie wystosowane do niego przez Sąd, co uniemożliwiało uwzględnienie jakichkolwiek okoliczności usprawiedliwiających zwłokę w przekazaniu skargi. Ustalając wysokość grzywny, Sąd musiał mieć też na uwadze charakter sprawy będącej przedmiotem skargi, która nie została mu przekazana. W związku z tym w ocenie Sądu meriti grzywna w wysokości 5 tys. zł powinna stanowić dostateczną represję za brak aktywności w realizacji spoczywającego na organie obowiązku ustawowego przekazania skargi do sądu administracyjnego, szczególnie wobec postawy organu, ignorującego wezwania Sądu do przekazania akt sprawy. Kwota wymierzonej grzywny uwzględnia zarówno czas, jak i charakter uchybienia, w tym także fakt, że zaniechanie organu stanowi przeszkodę do rozpoznania skargi Stowarzyszenia, a więc uniemożliwia realizację konstytucyjnego prawa do sądu. Zażalenie Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł Burmistrz. Zaskarżając je w całości, zarzucił naruszenie art. 55 § 1 ustawy z 30.8.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej: PostAdmU) w zw. z art. 154 § 6 PostAdmU, mające wpływ na wynik sprawy. Polegało ono na przyjęciu, że Sąd wymierza grzywnę w sytuacji, w której organ nie ponosi winy za nieprzekazanie skargi wnioskodawcy ze względu na okoliczności od niego niezależne; zwłaszcza w sytuacji, gdy wymierzenie grzywny nie jest obligatoryjne, a w przedmiotowej sprawie Sąd wymierzył grzywnę w kwocie nieadekwatnej do specyfiki, charakteru i przyczyn uchybienia. W oparciu o powyższy zarzut organ wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości, ewentualnie o zmianę poprzez obniżenie wymierzonej grzywny do mniejszych rozmiarów, oraz zasądzenie na rzecz organu kosztów postępowania według norm przepisanych. Jednocześnie na podstawie art. 106 § 3 PostAdmU organ wniósł o przeprowadzenie dowodu z rejestru wydanych w 2021 r. delegacji służbowych oraz listy obecności pracowników Urzędu Miejskiego we wrześniu 2021 r. W uzasadnieniu zażalenia organ wskazał przede wszystkim, że brak odpowiedzi ze strony Burmistrza nie jest wyrazem lekceważenia i bagatelizowania postanowień WSA w Gdańsku oraz skarżącego Stowarzyszenia. W toku wymiany korespondencji pomiędzy organami doszło do wielu uchybień i niefortunnych pomyłek. Intencją Burmistrza, jako przedstawiciela organu, do którego skierowany został wniosek Stowarzyszenia, w żadnym razie nie był uporczywy brak udzielania odpowiedzi wnioskodawcy. Rozstrzygnięcie NSA NSA uznał, że zażalenie nie ma usprawiedliwionych podstaw. Stosownie do treści art. 54 § 1 PostAdmU skargę do sądu administracyjnego wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi. Organ przekazuje skargę sądowi wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę w terminie trzydziestu dni od dnia jej wniesienia (art. 54 § 2 PostAdmU). Zgodnie natomiast z art. 21 pkt 1 DostInfPubU do skarg rozpatrywanych w postępowaniu o udostępnienie informacji publicznej stosuje się przepisy PostAdmU, z tym że przekazanie akt i odpowiedzi na skargę następuje w terminie 15 dni od dnia otrzymania skargi. Przepis art. 55 § 1 PostAdmU stanowi zaś, że w razie niezastosowania się do obowiązków, o których mowa w art. 54 § 2 PostAdmU, sąd na wniosek skarżącego może orzec o wymierzeniu organowi grzywny w wysokości określonej w art. 154 § 6 PostAdmU, tj. do wysokości 10-krotnego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim, ogłaszanego przez Prezesa GUS na podstawie odrębnych przepisów. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym. Mając na uwadze powyższe, NSA uznał, że dla wymierzenia grzywny za nieprzekazanie w terminie skargi do sądu administracyjnego irrelewantne jest to, z jakiego powodu skarga nie została przez organ przekazana do sądu w terminie, tym bardziej, że organ był dwukrotnie wzywany przez Sąd do nadesłania odpowiedzi na wniosek Stowarzyszenia wraz z aktami sprawy. Grzywna wymierzana na podstawie art. 55 § 1 PostAdmU ma m.in. funkcję dyscyplinującą, a znajduje swoją podstawę faktyczną w samym fakcie nieprzekazania w terminie skargi do sądu administracyjnego przez podmiot, do którego wpłynęła, i przeciwko któremu jest skierowana. Podmiot musi zatem przekazać skargę w terminie nakreślonym w art. 21 pkt 1 DostInfPubU. Co zaś się tyczy kwestii wysokości nałożonej grzywny, to przepisy prawa umożliwiały wymierzenie grzywny w wysokości określonej w art. 154 § 6 PostAdmU, tj. do wysokości 10-krotnego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim, ogłaszanego przez Prezesa GUS na podstawie odrębnych przepisów. Trudno tym samym zgodzić się z organem, że WSA, wymierzając grzywnę w wysokości oscylującej na poziomie jednego miesięcznego wynagrodzenia, zastosował ten przepis dowolnie i bez rozważenia okoliczności faktycznych sprawy. Sąd pierwszej instancji wskazał przy tym zasadnie, że w okolicznościach przedmiotowej sprawy wysokość grzywny powinna stanowić dostateczną represję za brak aktywności w realizacji spoczywającego na organie obowiązku ustawowego przekazania skargi do sądu administracyjnego, szczególnie wobec postawy organu ignorującego wezwania Sądu do wypełnienia obowiązku przekazania akt sprawy. Kwota wymierzonej grzywny uwzględnia czas i charakter uchybienia, w tym fakt, że zaniechanie organu stanowi przeszkodę do rozpoznania skargi Stowarzyszenia, a więc uniemożliwia realizację konstytucyjnego prawa do sądu. Komentarz Omawiane orzeczenie stanowi wykładnię przepisu art. 55 PostAdmU, tj. podstawy wymierzenia grzywny za nieprzekazanie skargi z aktami sprawy do WSA: • Wymierzenie grzywny jest fakultatywne, ale niezależne od okoliczności opóźnienia; • Wysokość wymierzonej grzywny nie będzie dowolna, gdy będzie się mieścić w granicy 10-krotnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia; • Grzywna ma charakter dyscyplinujący. Organ nie może bowiem postępować w sposób, który narażałby skarżącego na brak ochrony jego interesów prawnych. Postanowienie NSA z 27.1.2022 r., III OZ 21/22,
NSA potwierdził orzeczenie WSA, wskazując na konieczność dyscyplinowania organów za brak przekazania skargi do sądu administracyjnego. Wysokość grzywny powinna być adekwatna do charakteru uchybienia i stanowić represję za zaniedbanie obowiązku ustawowego.