Świadczenia dla obywateli Ukrainy

Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa przewiduje szereg świadczeń, takich jak pomoc socjalna, jednorazowe świadczenie pieniężne, pomoc psychologiczna oraz pomoc żywnościowa. Przepisy ustawy obowiązują z datą wsteczną od 24.2.2022 r. Obywatele Ukrainy mogą skorzystać z pomocy opisanej w ustawie o pomocy społecznej.

Tematyka: Ustawa, pomoc społeczna, świadczenie pieniężne, pomoc psychologiczna, pomoc żywnościowa, obywatele Ukrainy, świadczenia socjalne, wniosek, gminy, budżet państwa

Ustawa z 12.3.2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego
państwa (Dz.U. z 2022 r. poz. 583; dalej: PomocUkrainaU) już obowiązuje. W sobotę 12.3.2022 r. podpisał ją
Prezydent RP i tego samego dnia została opublikowana w Dzienniku Ustaw. Przepisy ustawy obowiązują
jednak z datą wsteczną - od 24.2.2022 r.
Pomoc dotyczy obywateli Ukrainy, którzy wjechali na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio z terytorium
Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa.
Szereg obowiązków w zakresie udzielania pomocy przypada gminom i ośrodkom pomocy społecznej.
• Obywatel Ukrainy może skorzystać z pomocy opisanej ustawą o pomocy społecznej.
• Obywatel Ukrainy może otrzymać jednorazowe świadczenie pieniężne w kwocie 300 zł na każdego członka
rodziny.
• Ustawa przewiduje także pomoc psychologiczną oraz pomoc żywnościową.
Pomoc społeczna
Obywatelowi Ukrainy mogą być przyznawane świadczenia pieniężne i niepieniężne, na zasadach i w trybie ustawy
z 12.3.2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 2268 ze zm.; dalej: PomSpołU).
W celu uzyskania tej pomocy obywatel Ukrainy składa oświadczenie o sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej
i majątkowej. W postępowaniu o przyznanie świadczeń nie przeprowadza się rodzinnego wywiadu środowiskowego,
chyba że powstaną wątpliwości co do treści złożonego oświadczenia. Taki sposób procedowania zdecydowanie
uprości i przyspieszy rozstrzygnięcie o przyznaniu pomocy.
Do udzielania powyższych świadczeń właściwa jest gmina miejsca pobytu osoby ubiegającej się o te świadczenia.
Na podobnych co powyżej zasadach przyznawana może być pomoc obywatelowi Ukrainy przebywającemu legalnie
na terytorium RP, którego członek rodziny powrócił na terytorium Ukrainy w związku z trwającymi działaniami
wojennymi.
Do składu rodziny nie wlicza się członka rodziny, który powrócił na terytorium Ukrainy w związku z trwającymi
działaniami wojennymi.
Zgodnie z art. 36 pkt 1) i 2) PomSpołU:
Świadczenia pieniężne to:
1. zasiłek stały,
2. zasiłek okresowy,
3. zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy,
4. zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie,
5. pomoc na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie nauki,
6. świadczenie pieniężne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla
cudzoziemców, którzy uzyskali w RP status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy
7. wynagrodzenie należne opiekunowi z tytułu sprawowania opieki przyznane przez sąd.
Świadczenia niepieniężne to:
1. praca socjalna,
2. bilet kredytowany,
3. składki na ubezpieczenie zdrowotne,

4. składki na ubezpieczenia społeczne,
5. pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie,
6. sprawienie pogrzebu,
7. poradnictwo specjalistyczne,
8. interwencja kryzysowa,
9. schronienie,
10. posiłek,
11. niezbędne ubranie,
12. usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, w ośrodkach wsparcia oraz w rodzinnych domach pomocy,
13. specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz w ośrodkach wsparcia,
14. mieszkanie chronione,
15. pobyt i usługi w domu pomocy społecznej,
16. pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym, pomoc
w uzyskaniu zatrudnienia, pomoc na zagospodarowanie - w formie rzeczowej dla osób usamodzielnianych.
Jednorazowe świadczenie pieniężne
Obywatelowi Ukrainy przysługuje także pomoc w postaci jednorazowego świadczenia pieniężnego w wysokości 300
zł na osobę, przeznaczonego na utrzymanie, w szczególności na pokrycie wydatków na żywność, odzież, obuwie,
środki higieny osobistej oraz opłaty mieszkaniowe.
Wniosek o wypłatę jednorazowego świadczenia pieniężnego składa się na piśmie w ośrodku pomocy społecznej albo
w centrum usług społecznych gminy właściwej ze względu na miejsce pobytu obywatela Ukrainy. Wniosek taki składa
osoba uprawniona, jej przedstawiciel ustawowy, opiekun tymczasowy albo osoba sprawująca faktyczną pieczę nad
dzieckiem.
Wniosek zawiera dane osoby składającej wniosek lub dane osoby, w imieniu której wniosek jest składany:
1. imię (imiona) i nazwisko;
2. datę urodzenia;
3. obywatelstwo;
4. płeć;
5. rodzaj dokumentu stanowiącego podstawę przekroczenia granicy;
6. serię i numer dokumentu stanowiącego podstawę przekroczenia granicy;
7. informację o dacie wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
8. adres pobytu;
9. dane kontaktowe, w tym numer telefonu lub adres poczty elektronicznej – o ile je posiada;
10. numer PESEL – o ile został nadany.
Przyznanie przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta jednorazowego świadczenia pieniężnego nie wymaga
wydania decyzji.
Wypłata jednorazowego świadczenia pieniężnego jest zadaniem zleconym z zakresu administracji rządowej.
Na finansowanie wypłat jednorazowego świadczenia pieniężnego gminy otrzymują dotację celową z budżetu
państwa
Pomoc psychologiczna
Projekt ustawy przewiduje także pomoc innego rodzaju niż pomoc finansowa czy pomoc niepieniężna określona
PomSpołU. Zgodnie z art. 29 PomocUkrainaU, obywatelowi Ukrainy może być zapewniona bezpłatna pomoc
psychologiczna.

Pomoc ta jest zapewniana przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta gminy właściwej ze względu na miejsce
pobytu obywatela Ukrainy.
Zapewnienie pomocy psychologicznej należy do zadań własnych gminy i może być dofinansowane z budżetu
państwa.
Pomoc żywnościowa
Art. 30 PomocUkrainaU, wskazuje na możliwość uzyskania pomocy żywnościowej. Obywatelowi Ukrainy może być
przyznana pomoc żywnościowa w ramach Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym. Pomoc ta
jest przyznawana pod warunkiem spełniania przez obywatela Ukrainy kryteriów kwalifikowania do pomocy
żywnościowej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Żywnościowa 2014-2020 na podstawie odrębnych
przepisów.
Prawo do żywności jest podstawowym prawem człowieka.

Obywatele Ukrainy mogą otrzymać jednorazowe świadczenie pieniężne w wysokości 300 zł na osobę, pomoc psychologiczną oraz pomoc żywnościową. Wniosek o wypłatę świadczenia pieniężnego składa się na piśmie w ośrodku pomocy społecznej. Pomoc ta jest zapewniana przez gminy, a finansowana z budżetu państwa.