Podważenie danych wynikających ze zwrotnego potwierdzenia odbioru
Zwrotne potwierdzenie odbioru, mimo swego urzędowego charakteru, może być podważone w postępowaniu sądowoadministracyjnym. NSA uchylił postanowienie o odrzuceniu skargi "U." sp. z o.o. za brak opłaty wpisowej. Decyzja oparta była na braku dowodów doręczenia wezwania do uiszczenia wpisu, co pełnomocnik skarżącej skutecznie podważył.
Tematyka: zwrotne potwierdzenie odbioru, postępowanie sądowoadministracyjne, NSA, skarga, doręczenie dokumentów, prawo do sądu
Zwrotne potwierdzenie odbioru, mimo swego urzędowego charakteru, może być podważone w postępowaniu sądowoadministracyjnym. NSA uchylił postanowienie o odrzuceniu skargi "U." sp. z o.o. za brak opłaty wpisowej. Decyzja oparta była na braku dowodów doręczenia wezwania do uiszczenia wpisu, co pełnomocnik skarżącej skutecznie podważył.
Choć zwrotne potwierdzenie odbioru jest dokumentem urzędowym, który korzysta z domniemania prawdziwości, to w postępowaniu sądowoadministracyjnym strona może podważać zgodność z prawdą tego, co zostało w nim poświadczone np. poprzez złożenie wyjaśnień, których wiarygodność podlega ocenie sądu. Odrzucenie skargi „U.” sp. z o.o. wniosła skargę na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w W. z w przedmiocie podatku od towarów i usług. Przewodniczący Wydziału wydał zarządzenie o wezwaniu skarżącej do uiszczenia wpisu sądowego od skargi w terminie 7 dni, pod rygorem odrzucenia tego środka zaskarżenia. Ponieważ wpis został wpłacony po upływie terminu, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odrzucił skargę. „U.” sp. z o.o. wniosła zażalenie dowodząc, że nie doręczono jej wezwania do uiszczenia wpisu. Jak wyjaśniono, przesyłka z Sądu zawierała dwa oryginały pisma zatytułowane „Doręczenie odpisu odpowiedzi na skargę” podpisane przez sekretarza sądowego oraz odpowiedź na skargę organu. Należna opłata została uiszczona przez pełnomocnika skarżącej po zapoznaniu się z nadesłaną odpowiedzią na skargę i samodzielnym ustaleniem, że przy wniesieniu skargi nie opłacono wpisu sądowego. NSA - Moc dowodowa zpo Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżone postanowienie. Na podstawie akt sprawy ustalono, że na adres skarżącej nadano jedną przesyłkę, która miała zawierać odpis zarządzenia o wezwaniu do uiszczenia wpisu oraz odpis odpowiedzi na skargę. Pełnomocnik skarżącej poświadczył odbiór korespondencji na zpo, na którym w części dotyczącej rodzaju przesyłki wpisano: „doręczenie odpisu zarządzenia o wpisie; odpis odpowiedzi na skargę”. NSA podkreślił, że zwrotne potwierdzenie odbioru jest dokumentem urzędowym stanowiącym dowód tego, co zostało w nim urzędowo stwierdzone i korzysta z domniemania zgodności z prawdą tego, co zostało w nim poświadczone. Jednak pomimo tego, że dokumenty urzędowe są najbardziej wiarygodnymi środkami dowodowymi, powyższe domniemanie może zostać obalone. W ocenie NSA strona może podważać prawdziwość tego dokumentu także przez złożenie stosownych wyjaśnień, przy czym ich wiarygodność podlega ocenie sądu (zob. postanowienie NSA z 5.11.2021 r., I FZ 237/21, ; postanowienie NSA z 31.8.2017 r., II GZ 627/17, ; postanowienie NSA z 27.6.2017 r., II OZ 680/17, ). Zdaniem NSA pełnomocnik skarżącej uprawdopodobnił swoje twierdzenia o braku odpisu zarządzenia o wezwaniu do uiszczenia wpisu w nadesłanej do niego korespondencji. Decydujące znaczenie ma zawartość spornej przesyłki, stanowiąca załącznik do zażalenia. Z poświadczonych przez adwokata reprezentującego skarżącą za zgodność z oryginałem kserokopii pism wynika, że przesyłka sądowa zawierała, oprócz odpisu odpowiedzi na skargę, dwa egzemplarze tożsamych co do treści oryginalnych pism przewodnich zatytułowanych „doręczenie odpisu odpowiedzi na skargę”. Nie można zatem wykluczyć, że doszło do pomyłki i pracownik sądowy zamiast odpisu zarządzenia o wezwaniu do uiszczenia wpisu, omyłkowo załączył dwa identyczne pisma przewodnie. NSA uznał również, że twierdzenie o braku wezwania do uiszczenia wpisu od skargi uwiarygodniają działania pełnomocnika, który wystąpił z prośbą o wgląd w akta sądowe, skierował do sądu pismo wskazujące na niekompletność przekazanej korespondencji oraz uiścił wpis sądowy. Prawo do sądu W ocenie NSA wątpliwości co do zawartości przesyłki i doręczenia stronie wezwania do usunięcia braków formalnych skargi należy rozstrzygnąć na korzyść skarżącej, przyznając prymat realizacji zagwarantowanego konstytucyjnie prawa do sądu. W orzecznictwie wskazuje się też, że za uwzględnieniem zażalenia w takich okolicznościach przemawia zasada prymatu merytorycznego rozpoznania sprawy nad rozpoznaniem jej w sposób formalny. Jeżeli bowiem istnieją wątpliwości, co do prawidłowości doręczenia zarządzeń nakładających na stronę określone obowiązki i to pod rygorem formalnego zakończenia sprawy poprzez odrzucenie skargi, to uwzględniając okoliczności sprawy, należy kierować się potrzebą doprowadzenia do merytorycznego jej zbadania (zob. postanowienie NSA z 20.8.2013 r., II OSK 1817/13, ). Postanowienie NSA z 20.12.2021 r., I FZ 264/21,
NSA podkreślił, że mimo domniemania zgodności zawartego w zwrotnym potwierdzeniu odbioru, strona może podważyć jego prawdziwość poprzez wyjaśnienia. W sytuacji wątpliwości, co do poprawności doręczenia dokumentów, konstytucyjne prawo do sądu ma pierwszeństwo. Uwzględnienie zażalenia merytorycznie służy kompleksowemu rozpatrzeniu sprawy.