Informacja publiczna przetworzona - próba definicji

Informacją przetworzoną jest informacja publiczna opracowana przez podmiot zobowiązany przy użyciu dodatkowych sił i środków, na podstawie posiadanych danych, zgodnie z żądaniem wnioskodawcy i jego kryteriami. Jest to informacja dedykowana wnioskodawcy, wymagająca zaangażowania kadry i środków. Publikacja analizuje kwestię definicji informacji publicznej przetworzonej oraz jej różnice w porównaniu do informacji prostej.

Tematyka: informacja publiczna przetworzona, informacja publiczna prosta, definicja informacji publicznej przetworzonej, wnioskodawca, organ, rozstrzygnięcie WSA, brak uzasadnienia, zindywidualizowana ocena, kontrola sądowa

Informacją przetworzoną jest informacja publiczna opracowana przez podmiot zobowiązany przy użyciu dodatkowych sił i środków, na podstawie posiadanych danych, zgodnie z żądaniem wnioskodawcy i jego kryteriami. Jest to informacja dedykowana wnioskodawcy, wymagająca zaangażowania kadry i środków. Publikacja analizuje kwestię definicji informacji publicznej przetworzonej oraz jej różnice w porównaniu do informacji prostej.

Informacją przetworzoną jest informacja publiczna opracowana przez podmiot zobowiązany przy użyciu
dodatkowych sił i środków, na podstawie posiadanych przez niego danych, w związku z żądaniem
wnioskodawcy i na podstawie kryteriów przez niego wskazanych. Innymi słowy jest to informacja
przygotowana specjalnie dla wnioskodawcy.
Stan faktyczny
Zastępca Przewodniczącego Prezydium Zarządu Głównego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego
Pracowników Wymiaru Sprawiedliwości RP (dalej: Wnioskodawca) zwrócił się do Prezesa Sądu Rejonowego P.-G.
i J. w P. (dalej: Organ) o udzielenie następujących informacji:
• Ile razy w 2020 r. i w 2021 r. w Sądzie wokandy odbywały się po godzinie 15:30;
• Czy w powyższym przypadku przed godziną zakończenia pracy protokolantów i kierownika sekretariatu
informowano o przedłużeniu wokandy, aby mogli zabezpieczyć swoje sprawy rodzinne;
• Czy w dni wokandowe respektowane są wobec protokolantów przerwy śniadaniowe.
W odpowiedzi Organ wskazał, że informacja dotycząca ilości wokand po godz. 15:30 w latach 2020-2021 jest
informacją przetworzoną, o której mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z 6.9.2001 r. o dostępie do informacji publicznej
(t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2176 ze zm.; dalej: DostInfPubU). Wymagają przeglądu i zgromadzenia materiałów
źródłowych, w których są lub mogą być zawarte informacje (m.in. kart ewidencji pracy, wokand z poszczególnych
dni), oraz przygotowań na potrzeby Wnioskodawcy. Angażują środki i zasoby kadrowe, konieczne dla prawidłowego
funkcjonowania Sądu.
Zdaniem Wnioskodawcy ww. informacje nie stanowią informacji przetworzonej. Nie domagał się on szczegółowych
informacji, ich skomplikowanego opracowania lub nawet udostępnienia treści wokand, a jedynie informacji o ilości
wokand w konkretnym przedziale czasowym. Udzielenie wnioskowanej informacji miałoby polegać na prostym
posortowaniu wokand, odbytych we wskazanym okresie, i przesłaniu informacji Wnioskodawcy. Informacje te mają
charakter elektroniczny, znajdują się w systemie informatycznym i mogą być przekazane z wykorzystaniem narzędzi
tego systemu. Przygotowanie wnioskowanych informacji nie powinno zająć dłużej niż kilkanaście minut. Udzielenie
jakiejkolwiek informacji w trybie dostępu do informacji publicznej wymaga pewnych czynności, natomiast w niniejszej
sprawie nie można uznać, że taka praca prowadziłaby do jakiejkolwiek dezorganizacji czy konieczności poczynienia
znacznych nakładów finansowych lub technicznych. Ponadto prezesi sądów corocznie składają sprawozdania
z działalności sądu, w których są informacje dotyczące wokand, w tym opóźnień w rozpoczęciu rozprawy.
Wnioskowana informacja jest w posiadaniu Organu. Sąd prowadzi elektroniczną ewidencję czasu pracy
pracowników, zatem owa informacja istnieje i jest możliwe jej proste udostępnienie.
W odwołaniu od odmownej decyzji Organu Wnioskodawca zarzucił naruszenie m.in.: art. 3 ust. 1 pkt 1 DostInfPubU
przez błędną wykładnię skutkującą niezasadnym przyjęciem, że wnioskowane informacje publiczne są informacjami
przetworzonymi, podczas gdy stanowiły one wyłącznie informacje proste, a także art. 3 ust. 1 pkt 1 DostInfPubU
w części tyczącej się prawa do uzyskania informacji przetworzonej przez błędne zastosowanie polegające na ocenie,
że ustawowa przesłanka szczególnej istotności dla interesu publicznego nie zaistniała w niniejszej sprawie i nie
została wykazana przez Wnioskodawcę. Organ odwoławczy utrzymał w mocy decyzję.
Przedmiot rozpatrywanego sporu
W pierwszej kolejności WSA w Poznaniu wskazał, iż spór w niniejszej sprawie dotyczył dwóch kwestii:
• Czy informacje, których udostępnienia domaga się Wnioskodawca, stanowią informację publiczną przetworzoną;
• Wnioskodawca nie wykazał szczególnej istotności dla interesu publicznego w uzyskaniu takiej informacji.
Definicja informacji publicznej przetworzonej
Odnosząc się do pierwszej z podniesionych kwestii, WSA w Poznaniu wyjaśnił, że zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1
DostInfPubU prawo do informacji publicznej, innymi słowy: prawo dostępu do informacji publicznej, obejmuje m.in.
uprawnienia do „uzyskania informacji publicznej, w tym uzyskania informacji przetworzonej w takim zakresie, w jakim
jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego”. To daje podstawę do wyróżnienia dwóch kategorii informacji
publicznej:




1.   wyraźnie wzmiankowanej w art. 3 ust. 1 pkt 1 DostInfPubU „informacji przetworzonej” oraz
2.   konstruowanej niejako w opozycji do niej „informacji prostej”.
Tylko udostępnienie informacji publicznej, należącej do pierwszej z wymienionych kategorii, zostało uwarunkowane
przez ustawodawcę dodatkowym kryterium: wykazania istotności dla interesu publicznego w jej uzyskaniu przez
wnioskodawcę. Natomiast dostęp do informacji prostej pozostaje nieskrępowany w tym sensie, że podlega ogólnej
regule, zawartej w art. 2 ust. 2 DostInfPubU.
Choć ustawodawca posłużył się terminem „informacja przetworzona”, to go nie zdefiniował, ani nawet bliżej nie
określił. Termin „informacja prosta” w DostInfPubU w ogóle nie występuje. W orzecznictwie przyjmuje się, że
informacją przetworzoną jest informacja publiczna opracowana przez podmiot zobowiązany przy użyciu
dodatkowych sił i środków, na podstawie posiadanych przez niego danych, w związku z żądaniem
wnioskodawcy i na podstawie kryteriów przez niego wskazanych. Innymi słowy jest to informacja
przygotowana specjalnie dla wnioskodawcy, w oparciu o wskazane przez niego kryteria. Informacja
przetworzona to taka, której wytworzenie wymaga intelektualnego zaangażowania podmiotu zobowiązanego
(wyrok NSA z 20.4.2021 r., III OSK 730/21, 
).
Konkludując, wbrew stanowisku Wnioskodawcy niekiedy nawet suma żądanych informacji prostych, w zależności od
wiążącej się z ich pozyskaniem wysokości nakładów, jakie ma ponieść organ, w tym czasochłonności lub
pracochłonności (liczby zaangażowanych pracowników), może być traktowana jako informacja przetworzona.
W pewnych wypadkach szeroki zakres wniosku, wymagający np. zgromadzenia, przekształcenia (zanonimizowania)
i sporządzenia wielu kopii określonych dokumentów może wymagać takich działań organizacyjnych i zaangażowania
środków osobowych, które zakłócają normalny tok działania podmiotu zobowiązanego i utrudniają wykonywanie
przypisanych mu zadań. Informacja wytworzona w ten sposób, pomimo że składa się z wielu informacji prostych,
będących w posiadaniu organu, powinna być uznana za informację przetworzoną, bowiem powstały w wyniku
wskazanych wyżej działań zbiór nie istniał w chwili wystąpienia z żądaniem udostępnienia informacji publicznej. Jest
to zatem informacja przygotowana wedle wskazanych przez wnioskodawcę kryteriów, na podstawie pierwotnego
zasobu danych (wyrok NSA z 18.6.2020 r., I OSK 2306/19, 
).
Co szczególnie istotne w niniejszej sprawie ocena, czy informacja publiczna ma postać „przetworzoną” w ww.
rozumieniu, musi być dokonana w sposób zindywidualizowany w tym sensie, iż powinna uwzględniać uwarunkowania
konkretnej sprawy, zainicjowanej wnioskiem o udzielenie tej informacji. Niepodobna wszak abstrahować od treści
wniosku, w szczególności od tego, jaka jest ilość żądanych danych, w jakiej formie informacja ma być udzielona oraz
czego ma dotyczyć. Okoliczności te wpływają przecież na to, jakie działania musi podjąć organ, by uczynić zadość
wnioskowi. Ma to z kolei decydujące znaczenie dla stwierdzenia, czy dochodzi do udzielenia informacji
przetworzonej, czy też nie (wyrok NSA z 27.5.2020 r., I OSK 1703/19, 
).
Rozstrzygnięcie WSA w Poznaniu
Po stronie organu uznającego żądaną informację publiczną za informację przetworzoną leży wykazanie okoliczności
rzeczywiście wskazujących na potrzebę „przetworzenia” informacji celem pozytywnego załatwienia wniosku. Zdaniem
WSA w Poznaniu w niniejszej sprawie powyższe nie zostało wykazane przez organy obu instancji w sposób
przekonujący. Przedmiotowy wniosek złożył związek zawodowy, zrzeszający pracowników wymiaru sprawiedliwości,
w tym sądów. Osoby te zapewne dobrze orientują się w specyfice funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, w tym
systemów elektronicznych, wykorzystywanych w działalności sądów. Tymczasem stanowiska organów obu instancji
ogólnikowo i nieprzekonująco przeczą twierdzeniom Wnioskodawcy, nie odnoszą się do systemu informatycznego
„Sędzia-2” i przesadnie szacują czasochłonność tego procesu. Po drugie organy obu instancji w sposób
niewystarczający odniosły się do argumentu Wnioskodawcy o posiadaniu potrzebnych informacji w związku
z koniecznością składania corocznych sprawozdań z działalności danego sądu, obejmujących m.in. informacje
dotyczące wokand, w tym opóźnień w rozpoczęciu rozpraw.
Mając na uwadze m.in. powyższe rozważania, dotyczące prawidłowego definiowania informacji publicznej
przetworzonej, WSA w Poznaniu uchylił decyzje organów obu instancji.

Komentarz
W analizowanym rozstrzygnięciu WSA w Poznaniu podjął próbę zdefiniowania informacji publicznej przetworzonej.
Sąd wskazał na brak sformułowania przez ustawodawcę definicji legalnej ww. pojęcia, rozróżnił informacje publiczne
przetworzone i informacje publiczne proste, a także, opierając się na poglądach dotychczas wypracowanych
w doktrynie i orzecznictwie, podkreślił, że to organ udzielający informacji każdorazowo ocenia jej charakter. Tym
samym to na organie odmawiającym udzielenia dostępu do informacji publicznej przetworzonej ciąży obowiązek
odpowiedniego, odnoszącego się do specyfiki sprawy uzasadnienia zajętego stanowiska. Brak właściwej
argumentacji w tym zakresie może doprowadzić do uchylenia decyzji w toku kontroli sądowej. Taka sytuacja
zaistniała w sprawie rozpatrywanej przez WSA w Poznaniu.




Wyrok WSA w Poznaniu z 3.12.2021 r., IV SA/Po 817/21, 








Rozstrzygnięcie WSA w Poznaniu wskazało na brak przekonującego uzasadnienia organów co do konieczności przetworzenia informacji publicznej. Sąd podkreślił, że ocena, czy informacja jest przetworzona, powinna być zindywidualizowana i uwzględniać specyfikę danej sprawy. Brak właściwej argumentacji może prowadzić do uchylenia decyzji w toku kontroli sądowej.