Wiedza posiadacza nieruchomości o wycince drzew nie oznacza zgody na ich wycinkę bez decyzji

Tematyka: wycinka drzew, zgoda posiadacza nieruchomości, umowa zlecenia, decyzja administracyjna, odpowiedzialność wykonawcy

Odpowiedzialności zleceniobiorcy nie wyłącza okoliczność, że nie zapoznał się on dokładnie z zakresem
prac przewidzianych w umowie na wycinkę drzew, a następnie został nieprawidłowo poinformowany przez
osobę projektującą inwestycję. W szczególności poleganie przez pracowników zleceniobiorcy na niejasnych
wskazówkach osoby, która nie była upoważniona do działania w imieniu adresata decyzji zezwalającej na
wycinkę drzew nie oznacza, że wykonawca działał za zgodą posiadacza nieruchomości.
Okoliczności faktyczne
NSA po rozpoznaniu sprawy ze skargi kasacyjnej od wyroku WSA w Poznaniu 28.1.2021 r., II SA/Po 466/20,
,
w sprawie ze skargi na decyzję SKO w Kaliszu w przedmiocie kary za usunięcie drzew oddalił skargę kasacyjną.
Wcześniej ww. wyrokiem WSA w Poznaniu oddalił wniesioną skargę. W uzasadnieniu wyroku Sąd I instancji wskazał,
że decyzją z lipca 2019 r. Starosta udzielił Gminie K. zezwolenie na usunięcie 68 drzew, w tym 30 drzew
zlokalizowanych przy ul. [...] (działka nr [...]), 1 drzewa na działce nr [...] (teren rekreacyjny [...] [...]) oraz 37 drzew (w
tym 3 skupiska lilaków pospolitych po 10 drzew) przy ul. [...] (działki nr [...] i [...]). Jednocześnie tą samą decyzją
Starosta odmówił Gminie K. udzielenia zezwolenia na usunięcie 25 drzew (14 lip, 6 klonów oraz 5 drzew
owocowych), położonych na działkach nr [...] i [...]. Szczegółowa lokalizacja przedmiotowych drzew została
przedstawiona w załączniku graficznym, stanowiącym integralną część decyzji.
Następnie Starosta uzyskał informację o usunięciu dużej ilości drzew w [...] przy ul. [...]. W ramach wstępnych
czynności wyjaśniających przeprowadzono bez udziału stron oględziny nieruchomości, podczas których stwierdzono,
że ilość usuniętych drzew na działkach nr [...] i nr [...] jest znacznie większa niż zezwalała na to decyzja. Ustalono
również, że prace polegające na usunięciu przedmiotowych drzew na zlecenie Gminy K. wykonał Skarżący. Z umowy
z 6.12.2019 r. wynikało, że Gmina K. zleciła Skarżącemu wycinkę 68 drzew rosnących w pasie drogowym dróg
gminnych na terenie miasta [...], przy ulicach: [...] i [...]. W myśl umowy wycinkę drzew należało przeprowadzić
zgodnie z decyzją Starosty K. z oraz z dołączonym załącznikiem graficznym, określającym szczegółową lokalizację
drzew do usunięcia.
Starosta K. przeprowadził także dowód z przesłuchania świadków: kierownika robót polegających na usunięciu
przedmiotowych drzew, będącego jednocześnie pełnomocnikiem Skarżącego przy podpisywaniu umowy zlecenia;
projektanta inwestycji drogowej oraz pracownika Urzędu Miasta i Gminy K. Z zeznań świadków nie wynikało, żeby
Gmina K. wyraziła zgodę na usunięcie większej ilości drzew, niż określała to z umowa zlecenie. W takim stanie
faktycznym Starosta K. wymierzył Skarżącemu administracyjną karę pieniężną w wysokości 108 tys. 850 zł za
usunięcie 18 drzew bez zgody posiadacza nieruchomości Gminy K. Starosta powołał się na art. 88 ust. 1 i ust. 2
ustawy z 16.4.2004 r. o ochronie przyrody (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1098 ze zm.; dalej: OchrPrzyrodU). W ocenie
organu Skarżący naruszył zakres udzielonego mu przez Gminę K zlecenia i usunął 27 drzew bez zgody posiadacza
nieruchomości. Wśród nich wycięto 18 drzew, na usunięcie których odmówiono udzielenia zezwolenia oraz 9 drzew
owocowych, na wycięcie których zezwolenie nie było wymagane.
Skarżący odwołał się od ww. decyzji, ale SKO w K. utrzymało decyzję w mocy. Skarżący wniósł skargę do WSA
w Poznaniu. Oddalając skargę, Sąd wskazał, że zarzuty skargi sprowadzały się do tego, że pracownik Skarżącego
w momencie wycinki drzew działał za zgodą posiadacza nieruchomości – pracownika Gminy K. Sąd I instancji nie
podzielił stanowiska Skarżącego wyrażonego w tym zakresie.
Skarżący złożył skargę kasacyjną, w której zarzucił naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię oraz
błędne zastosowanie przepisu 88 ust. 2 OchrPrzyrodU. Polegało ono na błędnym przyjęciu, że przepis ten daje
podstawę do nałożenia na Skarżącego kary finansowej za wycięcie drzew w sytuacji, w której przepis ten uzależnia
nałożenie kary na inny podmiot jedynie wtedy, kiedy podmiot ten działa bez zgody posiadacza nieruchomości. W tej
sprawie Skarżący posiadał zgodę posiadacza nieruchomości na wycięcie drzew, a sama wycinka odbywała się za
zgodą i wiedzą posiadacza nieruchomości oraz w oparciu o umowę zawartą między stronami, a także ustne
wskazówki posiadacza. W ocenie Skarżącego oznaczało to, że jego działanie nie było bezprawne.
Rozstrzygnięcie NSA
NSA podkreślił, że zarzuty skargi kasacyjnej sprowadzały się do stwierdzenia, że przepis art. 88 ust. 2
OchrPrzyrodU uzależnia nałożenie kary na inny podmiot jedynie w sytuacji, kiedy podmiot ten działa bez
zgody posiadacza nieruchomości. Zarówno przez Sąd I instancji, jak i przez orzekające w sprawie organy

administracji publicznej nie było natomiast kwestionowane to, że warunkiem sine qua non nałożenia na Skarżącego
administracyjnej kary pieniężnej był brak zgody adresata decyzji Starosty K. Oznacza to, że Skarżący w ramach
podniesionych zarzutów nie kwestionował w istocie wykładni art. 88 ust. 2 OchrPrzyrodU, ale ocenę materiału
dowodowego, zgromadzonego przez organy i przyjętego przez Sąd I instancji. W konsekwencji prawidłowo
sformułowane zarzuty w tej sprawie powinny dotyczyć naruszenia przepisów prawa procesowego, stanowiących
podstawę oceny materiału dowodowego.
NSA podzielił stanowisko Sądu I instancji. Prawidłowe było bowiem przyjęcie, że Skarżący nie dysponował zgodą
posiadacza nieruchomości na wycięcie drzew, a sama wycinka nie odbywała się za zgodą i wiedzą
posiadacza nieruchomości. Wynika to z tego, że zgodnie z umową zlecenia, zawartą między Skarżącym a Gminą
K., jej przedmiotem była wycinka 68 drzew, rosnących w pasie drogowym dróg gminnych na terenie miasta [...], ul.
[...], [...]. Drzewa przeznaczone do wycinki (gatunek i lokalizację) oznaczono na załączniku graficznym (mapie), co
wynikało z punktu 1 umowy zlecenia. Ponadto wycinkę drzew należało prowadzić zgodnie z decyzją Starosty K.,
a decyzja i załącznik graficzny do decyzji, określający lokalizacje drzew do usunięcia, stanowiły złącznik do umowy
zlecenia. Z umowy wynikało także, że oprócz drzew wskazanych w decyzji nie wolno usuwać żadnych innych drzew
i krzewów (pkt 4 umowy). Sąd I instancji prawidłowo orzekł, że zakres prac wskazany w umowie był jednoznaczny,
a załącznik do umowy (mapa) jest czytelny. Załączona do umowy decyzja opisuje drzewa przeznaczone do wycinki
w formie tabeli, która również nie budzi wątpliwości.
NSA wskazał, że w sprawie brak jest również podstaw do przyjęcia, że pracownik Skarżącego działał za zgodą
posiadacza nieruchomości. W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie można było przyjąć, że
obecny podczas prac projektant inwestycji drogowej był przedstawicielem gminy. Z akt sprawy nie wynika, żeby
osoba ta była umocowana do wydawania dyspozycji w imieniu Gminy K. Zasadnicze znaczenie miał w tej sprawie
jednoznacznie sprecyzowany zakres umowy zlecenia. Odpowiedzialności Skarżącego nie wyłącza okoliczność, że
Skarżący nie zapoznał się dokładnie z zakresem prac przewidzianych w umowie, a następnie został nieprawidłowo
poinformowany przez osobę projektującą inwestycję. W szczególności poleganie przez pracowników Skarżącego na
niejasnych wskazówkach tej osoby, która nie była upoważniona do działania w imieniu Gminy K. nie oznacza, że
Skarżący działał za zgodą posiadacza nieruchomości. Oznacza to zaś, że zarzut niewłaściwego zastosowania art. 88
ust. 2 OchrPrzyrodU nie zasługiwał na uwzględnienie.

Komentarz
Wyrok NSA wskazuje wyraźnie ma dwie okoliczności, których zaistnienie warunkuje nałożenie kary za dokonaną
wycinkę drzew. Pierwsza przesłanka to brak wymaganego przepisami prawa zezwolenia na wycinkę. Drugą
okolicznością jest dokonanie wycinki przez osobę, które nie posiadała na to zgody posiadacza nieruchomości. Sama
zgoda posiadacza nieruchomości na wycinkę drzew nie oznacza, że dokonujący wykonawca jest wolny od
odpowiedzialności. Istotne jest bowiem to, by czynności były dokonywane w ramach zezwolenia. Zakres prac
w analizowanej sprawie określała przy tym umowa zlecenia, która pokrywała się z treścią decyzji. Z uzasadnienia
wyroku można także wywnioskować, że zgoda posiadacza nieruchomości musi być wyraźna, niesporna.

Wyrok NSA z 3.2.2022 r., III OSK 4647/21,

Wyrok NSA wskazuje, że zgoda posiadacza nieruchomości na wycinkę drzew nie zwalnia wykonawcy z odpowiedzialności, jeśli prace nie są zgodne z umową i decyzją. Istotne jest uzyskanie wyraźnej zgody i przestrzeganie zakresu prac określonego w dokumentach. Wyrok podkreśla konieczność przestrzegania przepisów prawa i jasności w działaniach związanych z wycinką drzew.