Kto ponosi koszty rozgraniczenia nieruchomości?

Wójt może obciążyć strony postępowania rozgraniczeniowego kosztami, ale decyzja ta musi być poprzedzona rozważeniem istotnych okoliczności sprawy. Spór o granice działek, który wywołał konflikt między sąsiadami, zakończył się decyzją wójta o rozgraniczeniu gruntów. Właściciele wiaty odwołali się od decyzji do SKO, które uchyliło zobowiązanie do pokrycia kosztów w całości. Kolejne wyroki sądów potwierdziły, że obciążenie kosztami musi uwzględniać interesy wszystkich stron postępowania rozgraniczeniowego.

Tematyka: rozgraniczenie nieruchomości, koszty postępowania, spór sąsiedzki, granice działki, postępowanie administracyjne

Wójt jest uprawniony do tego, aby obciążyć kosztami strony postępowania rozgraniczeniowego. Nie może
jednak uczynić tego automatycznie, bez rozważenia wszystkich istotnych okoliczności sprawy.
WSA w Gorzowie Wielkopolskim zajął się sporem o granice działek. Konflikt rozpoczął się, gdy po latach
bezkonfliktowego zamieszkiwania posesji Państwo B., bez wcześniejszych wezwań, zdewastowali pokrycie dachowe
wiaty gospodarczej należącej do sąsiadów. Twierdzili, że wiata ta zachodzi około 1,3 m na ich działkę. Tymczasem
właściciele wiaty byli przekonani, że granica działek od zawsze przebiegała na tylnej ścianie wiaty. Podkreślali, że
Pastwo B. nigdy nie nie kwestionowali przebiegu granicy, ani nie zgłaszali zastrzeżeń do wiaty, która stoi tam od
wielu lat. W związku z faktem, że spór stawał się coraz bardziej zagorzały, wójt gminy, na terenie której
nieruchomości były zlokalizowane, na wniosek właścicieli działki z wiatą wydał decyzję o rozgraniczeniu gruntów. Do
dokonania czynności technicznych, związanych z ustaleniem przebiegu granicy przedmiotowych nieruchomości,
został upoważniony uprawniony geodeta. Wójt ustalił koszty postępowania na 5166 zł (wynagrodzenie geodety)
i zobowiązał stronę wnioskującą do ich pokrycia.
Właściciele wiaty, nie chcąc samodzielnie ponosić takich wydatków, odwołali się od tej decyzji do SKO.
Zaskarżonemu postanowieniu zarzucili naruszenie prawa procesowego poprzez błędne zastosowanie art. 262 § 1 pkt
2 ustawy z 14.6.1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 735 ze zm.; dalej: KPA)
i obciążenie wyłącznie ich kosztami postępowania rozgraniczeniowego. W opinii skarżących właściwym było
zastosowanie art. 156 ustawy z 23.4.1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1740 r. ze zm.; dalej: KC)
poprzez ustalenie, że koszty postępowania obciążają w równych częściach wszystkie strony tego postępowania.
SKO uchyliło zaskarżone postanowienie w części zobowiązującej właścicieli wiaty do zapłaty wskazanej kwoty.
Stwierdził, że zarówno mąż, jak i żona, powinni zapłacić po 2583 zł. Organ powołał się na wyrok WSA w Gorzowie
Wielkopolskim z 1.8.2019 r., II SA/Go 301/19,
, w którym rozstrzygano w podobnej sprawie. Bezsporne
ustalenie granic leży w interesie wszystkich właścicieli nieruchomości, którzy zasadniczo równomiernie ponoszą
koszty tego postępowania administracyjnego. Jednak pogląd ten nie może być rozumiany w taki sposób, że jeśli
okaże się, iż granice nie były sporne w zakresie wskazanym przez wnioskodawcę, to właściciele nieruchomości
sąsiednich (a tu właścicielami był zarówno mąż, jak i żona) muszą równomiernie uczestniczyć w kosztach
rozgraniczenia. SKO wskazało, że wójt jest uprawniony do tego, aby obciążyć kosztami strony postępowania
rozgraniczeniowego, ale nie może tego czynić automatycznie, bez rozważenia wszystkich istotnych okoliczności
sprawy.
Właściciele działki z wiatą zaskarżyli jednak i to stanowisko, ponownie twierdząc, że błędnie obciążono kosztami
postępowania rozgraniczającego w całości tylko współwłaścicieli jednej działki. WSA w Gorzowie w wyroku
z 8.12.2021 r., II SA/Go 918/21,
, stanął po stronie skarżących i uchylił postanowienie SKO. Sąd stwierdził, że
obciążenie małżeństwa w całości kosztami postępowania rozgraniczeniowego narusza przepis art. 262 § 1 pkt 2
KPA. W opinii sądu w omawianym przypadku organy nie rozważyły, czy w realiach sprawy wszystkie strony
postępowania rozgraniczeniowego miały interes prawny w rozgraniczeniu nieruchomości. Zaskarżone postanowienie
zostało zatem wydane bez uwzględnienia wszystkich okoliczności stanu faktycznego i prawnego (art. 80 KPA), przy
czym stwierdzone naruszenie procedury mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.
Wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 8.12.2021 r., II SA/Go 918/21,

Właściciele nieruchomości muszą równomiernie uczestniczyć w kosztach postępowania rozgraniczeniowego, a decyzja wójta o obciążeniu stron kosztami musi być poprzedzona dokładnym rozważeniem okoliczności sprawy. Sądy uchylające takie decyzje wskazują, że obciążenie kosztami musi być adekwatne do interesów wszystkich stron postępowania.