Świadczenia finansowe dla obywateli Ukrainy

Świadczenia finansowe dla obywateli Ukrainy z pod opieką dziecka są podobne do tych przewidzianych dla obywateli Polski, m.in. Rodzina 500+ i pomoc w ramach programu Dobry Start. Wymagane jest m.in. posiadanie numeru PESEL oraz legalny pobyt w Polsce. Świadczenia przysługują na podstawie ustawy z 12.3.2022 r.

Tematyka: świadczenia finansowe, obywatele Ukrainy, pomoc finansowa, Rodzina 500+, Dobry Start, legalny pobyt, numer PESEL, Rodzinny Kapitał Opiekuńczy, dofinansowanie opłaty za pobyt dziecka, świadczenie pieniężne, zasiłki okresowe, pomoc społeczna

Świadczenia finansowe dla obywateli Ukrainy, którzy mają pod opieką dziecko, są niemalże tożsame z tymi
przewidzianymi dla obywateli Polski. Uchodźcom wojennym przysługuje m.in. świadczenie z programu
Rodzina 500+, dofinansowanie opłaty za pobyt dziecka w żłobku lub wyprawka w ramach programu Dobry
Start.
• Przepisy ustawy z 12.3.2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na
terytorium tego państwa (Dz.U. z 2022 r. poz. 583; dalej: PomocUkrainaU) uzależniają udzielenie pomocy
finansowej od legalnego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, związanego m.in. z nadaniem
numeru PESEL;
• Od 26.3.2022 r. (sobota) obywatele Ukrainy, którzy mają pod opieką dziecko, mogą wnioskować
o przyznanie świadczenia Rodzina 500+. W wielu polskich miastach w placówkach ZUS odbyły się dyżury
weekendowe (26-27.3.2022 r.) w celu udzielenia pomocy przy wypełnianiu dokumentów lub zakładaniu kont
w PUE ZUS;
• Oprócz świadczeń rodzinnych obywatelom Ukrainy przysługuje także pomoc w postaci jednorazowego
świadczenia pieniężnego w wysokości 300 zł na osobę, przeznaczonego na utrzymanie, w szczególności na
pokrycie wydatków na żywność, odzież, obuwie, środki higieny osobistej oraz opłaty mieszkaniowe.
Świadczenie 500+
Aby uzyskać jakiekolwiek świadczenie konieczna jest rejestracja obywatela Ukrainy w celu nadania polskiego
identyfikatora PESEL. Rejestracja trwa od 16.3.2022 r. Jeżeli obywatel Ukrainy wjedzie legalnie na terytorium RP
w okresie od 24.2.2022 r., zostanie mu nadany PESEL i zadeklaruje zamiar pozostania na terytorium RP, to
wówczas uznaje się, że jego pobyt jest legalny przez okres 18 miesięcy, licząc od 24.2.2022 r. W związku z tym, że
przeważająca część osób przekraczających granicę to matki z dziećmi, ZUS oraz polski rząd uznali, że obywatelom
Ukrainy należy przyznać i wypłacać m.in. świadczenie wychowawcze z programu Rodzina 500+. Świadczenia
przysługują nie dłużej niż przez okres przebywania w Polsce. Aby obywatele Ukrainy mogli ubiegać się o rodzinne
świadczenia pieniężne ZUS przygotował stosowne wnioski w języku ukraińskim. Można je składać tylko
elektronicznie za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych (PUE) ZUS.
Świadczenie to przysługuje na dziecko jedynie do ukończenia przez nie 18 lat. Co ważne dziecko, na które
przyznawane jest świadczenie, i które pozostaje pod opieką rodzica, opiekuna tymczasowego lub osoby sprawującej
pieczę zastępczą nad dzieckiem musi mieć ukraińskie obywatelstwo. Opiekuna tymczasowego albo pieczę
zastępczą dla dziecka, które przybyło z Ukrainy w związku z działaniami wojennymi i przebywa w Polsce bez opieki,
ustanawia polski sąd.
Zgodnie z informacjami wskazanymi przez ZUS świadczenie przysługuje:
1. Obywatelowi Ukrainy albo małżonkowi obywatela Ukrainy, który przybył wraz z dzieckiem z Ukrainy do Polski
w związku z działaniami wojennymi (w okresie po 23.2.2022 r);
2. Obywatelce Ukrainy albo żonie obywatela Ukrainy, która po 23.2.2022 r. przybyła z Ukrainy do Polski w związku
z działaniami wojennymi, a dziecko urodziło się w Polsce;
3. Obywatelowi Ukrainy albo małżonkowi obywatela Ukrainy, który zamieszkał w Polsce przed 24.2.2022 r., ale
dziecko, na które ubiega się o świadczenie, przybyło z Ukrainy do Polski po 23.2. 2022 r. w związku
z działaniami wojennymi;
4. Obywatelowi innego państwa (np. Polski), który na podstawie orzeczenia polskiego sądu sprawuje opiekę nad
dzieckiem, które jest obywatelem Ukrainy, i przybyło z Ukrainy do Polski po 23.2.2022 r. w związku z działaniami
wojennymi.
Dokumenty, które są wymagane aby zyskać świadczenie to: paszporty osoby składającej wniosek i dziecka lub inne
dokumenty tożsamości, na podstawie których przekroczono granicę (jeśli wnioskujący je posiada); zaświadczenie
o numer PESEL osoby składającej wniosek i dziecka; numer rachunku bankowego w Polsce; numer telefonu
w Polsce i adres e-mail; orzeczenie polskiego sądu, jeśli wnioskujący jest opiekunem tymczasowym; dokument
potwierdzający, że wnioskujący sprawuje pieczę zastępczą nad dzieckiem, jeśli taka sytuacja występuje; dokument
potwierdzający legalność pobytu i dostęp do rynku pracy w Polsce osoby wnioskującej, jeśli przybyła do Polski przed
24.2.2022 r.

Rodzinny Kapitał Opiekuńczy
Rodzinny Kapitał Opiekuńczy (dalej: RKO) jako świadczenie pieniężne przysługuje na drugie i kolejne dziecko
w rodzinie, w wieku od ukończenia 12. do ukończenia 36. miesiąca życia. Kwota, jaką można maksymalnie uzyskać
z tego tytułu, to 12 tys. zł na dziecko, wypłacana albo po 500 zł miesięcznie przez 2 lata albo po 1000 zł miesięcznie
przez rok. Ta druga opcja wydaje się korzystniejsza w sytuacji pobytu obywatela Ukrainy w Polsce przez okres 18
miesięcy.
Dofinansowania opłaty za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna
Obywatele Ukrainy mogą również starać się, aby uzyskać do 400 zł miesięcznie dofinansowania opłaty za pobyt
dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna (dofinansowanie pobytu w żłobku) na: pierwsze
i jedyne dziecko w rodzinie; pierwsze dziecko w rodzinie, jeśli na kolejne otrzymuje się RKO; na drugie i kolejne
dziecko w rodzinie w wieku przed ukończeniem 12. miesiąca i po ukończeniu 35. miesiąca życia, na które został
przyznany RKO. Jest to świadczenie dla rodzica, opiekuna tymczasowego i osoby sprawującej pieczę zastępczą nad
dzieckiem.
Dobry Start, czyli 300+
W ramach świadczenia z programu Dobry Start możliwe do uzyskania jest również 300 zł, tzw. 300+. Wypłacane jest
ono raz w roku na każde dziecko w wieku do 20 lat (lub do 24 lat w przypadku ucznia z niepełnosprawnością), które
mieszka w Polsce i uczy się w szkole. Jest to świadczenie dla rodzica, opiekuna tymczasowego i osoby sprawującej
pieczę zastępczą nad dzieckiem.
Jednorazowe świadczenie pieniężne – 300 zł
Obywatelowi Ukrainy przysługuje pomoc w postaci jednorazowego świadczenia pieniężnego w wysokości 300 zł na
osobę. Może je przeznaczyć na utrzymanie, w szczególności na pokrycie wydatków na żywność, odzież, obuwie,
środki higieny osobistej oraz opłaty mieszkaniowe. Organem właściwym w sprawach jednorazowego świadczenia
pieniężnego jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta, właściwy ze względu na miejsce pobytu osoby.
Świadczenia z pomocy społecznej
Obywatele Ukrainy mogą starać się o wsparcie z pomocy społecznej w zakresie zasiłków okresowych (np. z powodu
długotrwałej choroby, niepełnosprawności, bezrobocia). Przysługuje im również dodatek z tytułu samotnego
wychowywania dziecka lub wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej. Zasiłki celowe przyznawane są na
zaspokojenie niezbędnej potrzeby bytowej, którą może być w szczególności pokrycie części lub całości kosztów
zakupu, np. żywności, leków i leczenia, opału, odzieży. Uchodźcy mogą również korzystać z różnych form
niepieniężnej pomocy społecznej, w tym z: pracy socjalnej; poradnictwa specjalistycznego; schronienia; posiłku;
usług opiekuńczych, świadczonych w miejscu zamieszkania lub ośrodkach wparcia; mieszkania chronionego; pobytu
i usług w domu pomocy społecznej.

Obywatele Ukrainy mogą również ubiegać się o Rodzinny Kapitał Opiekuńczy, dofinansowanie opłaty za pobyt dziecka w żłobku oraz jednorazowe świadczenie pieniężne. Dodatkowo mają dostęp do pomocy społecznej, takiej jak zasiłki okresowe czy dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka.