Zamrożenie majątków podmiotów wspierających Rosjan

Sejm uchwalił rządowy projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego, który umożliwi zamrażanie majątków podmiotów i osób, wspierających rosyjską agresję na Ukrainę. Projektowana ustawa opiera swoje postanowienia na regulacjach dotyczących środków ograniczających, a zamrożenie aktywów nie oznacza ich konfiskaty. Ustawa przewiduje także zakaz używania i propagowania symboli wspierających rosyjską ofensywę na Ukrainę.

Tematyka: zamrożenie majątków, sankcje, bezpieczeństwo narodowe, Ukraina, Rosja, symbolika, embargo, węgiel, konfiskata, uchwalenie ustawy

Sejm uchwalił rządowy projekt ustawy z 7.4.2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie
przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego, który
umożliwi zamrażanie majątków podmiotów i osób, wspierających rosyjską agresję na Ukrainę. Odpowiedni
wykaz, który zostanie opublikowany w Biuletynie Informacji Publicznej, poprowadzi minister spraw
wewnętrznych i administracji.
• Projektowana ustawa (druk 2131) opiera swoje postanowienia na regulacjach zawartych w rozporządzeniu
Rady (WE) nr 765/2006 z 18.5.2006 r. dotyczącym środków ograniczających skierowanych przeciwko
prezydentowi Aleksandrowi Łukaszence i niektórym urzędnikom z Białorusi (Dz.Urz. UE L z 2006 r. Nr 134, s.
1) oraz rozporządzeniu Rady (UE) nr 269/2014 z 17.3.2014 r. w sprawie środków ograniczających
w odniesieniu do działań podważających integralność terytorialną, suwerenność i niezależność Ukrainy lub
im zagrażających (Dz.Urz. UE L z 2014 r. Nr 78, s. 6);
• Zamrożenie aktywów nie oznacza ich konfiskaty, która nie jest dopuszczalna na podstawie przepisów
Konstytucji RP;
• Kara za brak wykonania decyzji dotyczącej zamrożenia majątków może wynieść nawet 20 mln zł.
Aktywa podlegające sankcjom
Projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz
służących ochronie bezpieczeństwa narodowego ma na celu zamrożenie funduszy i zasobów gospodarczych osób
oraz podmiotów, które wspierają rosyjską agresję na Ukrainę. Zgodnie z projektem do funduszy podlegających
ewentualnym sankcjom należą: gotówka, przekazy pieniężne, czeki, depozyty złożone w instytucjach finansowych
lub innych podmiotach, obligacje, akcje, udziały oraz papiery wartościowe. Zamrożenie zasobów gospodarczych
może obejmować zaś aktywa materialne i niematerialne, ruchomości i nieruchomości, a także takie, które nie są
funduszami, ale mogą służyć do ich pozyskania. Podmioty, które zostaną wpisane na wspomnianą listę, nie będą
mogły realizować zamówień publicznych.
Ustawa przewiduje także zakaz używania i propagowania symboli wspierających rosyjską ofensywę na Ukrainę.
Lista podmiotów wspierających Rosję
Decyzję w przedmiocie wpisu na listę lub wykreślenia z niej podejmuje minister właściwy do spraw wewnętrznych
w stosunku do osób lub podmiotów, które bezpośrednio lub pośrednio wspierają agresję Federacji Rosyjskiej na
Ukrainę. Samo prawdopodobieństwo udzielenia takiego wsparcia również stanowi podstawę do zamrożenia majątku.
Decyzja o wpisie na listę podlega natychmiastowemu wykonaniu - nie przysługuje wniosek o ponowne rozpatrzenie
sprawy.
Minister właściwy do spraw wewnętrznych podejmuje decyzję o wpisaniu na listę z urzędu lub na wniosek. Podmioty
uprawnione do jego złożenia to:
1. Szef Centralnego Biura Antykorupcyjnego,
2. Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego,
3. Szef Agencji Wywiadu,
4. Szef Służby Kontrwywiadu Wojskowego,
5. Szef Służby Wywiadu Wojskowego,
6. Generalny Inspektor Informacji Finansowej,
7. Komendant Główny Policji,
8. Komisja Nadzoru Finansowego,
9. Prezes Narodowego Banku Polskiego,
10. Komendant Straży Granicznej,
11. Prokurator Krajowy,

12. Szef Krajowej Administracji Skarbowej,
13. Przewodniczący komitetu Rady Ministrów właściwego w sprawach bezpieczeństwa i obrony państwa.
Wniosek musi zawierać oznaczenie podmiotu, w stosunku do którego ma zostać wydana decyzja o wpisaniu na listę,
z uwzględnieniem rodzaju środków, które mają być zastosowane, a także uzasadnienie wniosku. Decyzja
o skreśleniu z listy również podejmowana jest z urzędu lub na uzasadniony wniosek.
Projekt ustawy przewiduje wysoką karę w stosunku do osoby lub podmiotu, które nie dopełniają obowiązku
zamrożenia funduszy lub zasobów gospodarczych, zakazu ich udostępniania lub przekazywania informacji, a także
próbują uchylić się od podjęcia powyższych środków. Dyrektor Krajowej Administracji Skarbowej wydaje decyzję
w przedmiocie nałożenia kary w wysokości nawet 20 mln złotych.
Jak już wyżej wspomniano, zamrożenie majątku nie jest równoznaczne z jego konfiskatą - Konstytucja RP nie
przewiduje bowiem takiej możliwości. Zdaniem rządu należy jednak podjąć kroki umożliwiające zmianę Konstytucji
RP, tak, by w niedalekiej przyszłości dokonywać zajęć mienia.
Embargo na węgiel
Projekt tzw. „ustawy sankcyjnej” przewiduje zakaz przywozu na terytorium RP oraz tranzytu przez terytorium RP
węgla z terenu Federacji Rosyjskiej oraz niekontrolowanych przez Ukrainę obszarów obwodu ługańskiego
i donieckiego. W sytuacji podejrzenia sfałszowania pochodzenia węgla naczelnik urzędu celno-skarbowego może go
zająć i zlecić jego badania.
Złamanie powyższego zakazu skutkuje dotkliwymi konsekwencjami. Naczelnik urzędu celno-skarbowego, właściwy
dla miejsca naruszenia zakazu, nakłada w drodze decyzji administracyjnej karę. Jej wysokość może wynieść nawet
20 mln złotych.
Kontrowersyjny zapis
Podczas prac nad ustawą rząd złożył poprawkę, która poszerza listę podmiotów objętych sankcjami. Najbardziej
niepokoił fragment: „Decyzja w sprawie wpisu na listę może być wydana również względem osób i podmiotów
stanowiących zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej”. Powyższy zapis mógł otwierać
drogę do zamrażania majątków także polskich podmiotów gospodarczych na podstawie niejasnych, uznaniowych
kryteriów. Poprawka nie została jednak przyjęta.
Projekt ustawy został uchwalony na posiedzeniu Sejmu 7.4.2022 r. i skierowany do Senatu.

Projekt ustawy sankcyjnej przewiduje zakaz przywozu na terytorium RP oraz tranzytu przez terytorium RP węgla z terenu Federacji Rosyjskiej oraz obszarów obwodu ługańskiego i donieckiego. Kontrowersyjny zapis dotyczący możliwości zamrażania majątków także polskich podmiotów gospodarczych nie został przyjęty. Projekt ustawy został uchwalony na posiedzeniu Sejmu i skierowany do Senatu.