Obowiązek wszechstronnej weryfikacji prawidłowości doręczenia

Publikacja omawia obowiązek wszechstronnej weryfikacji prawidłowości doręczenia przesyłki przez sąd, zwracając uwagę na konieczność sprawdzenia monitoringu budynku. Opisuje stan faktyczny oraz stanowiska WSA i NSA w kontekście skuteczności doręczenia dokumentów. Przedstawia także komentarz dotyczący znaczenia wyroku NSA w kontekście procesowym i konieczności dokładnej weryfikacji okoliczności faktycznych.

Tematyka: sąd, doręczenie, wszechstronna weryfikacja, NSA, WSA, monitorowanie budynku, skarga administracyjna, terminy postępowania, awizo, operator pocztowy

Sąd musi zweryfikować, czy informacja o próbie doręczenia przesyłki (awizo) była w rzeczywistości
pozostawiona w skrzynce strony postępowania. W tym celu Sąd powinien sprawdzić monitoring budynku,
a nie opierać się jedynie na twierdzeniach operatora pocztowego.
Opis stanu faktycznego
Skarżąca (zastępowana przez pełnomocnika) została wezwana do uzupełnienia wpisu sądowego od skargi
w terminie siedmiu dni od daty doręczenia wezwania pod rygorem odrzucenia skargi. WSA stwierdził, że przesyłka
zawierająca wezwanie była dwukrotnie awizowana: 9.7.2021 r. oraz 19.7.2021 r., a następnie 26.7.2021 r. zwrócono
ją do WSA. Zgodnie z zarządzeniem z 10.11.2021 r. doręczenie przesyłki uznano za dokonane 23.7.2021 r. w trybie
art. 73 ustawy z 30.8.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 329;
dalej: PostAdmU). WSA stwierdził, że wpis w kwocie zgodnej z wezwaniem został uiszczony 2.8.2021 r. Pełnomocnik
Skarżącej wniósł zażalenie i podniósł, że przedmiotowa przesyłka zawierająca wezwanie do uzupełnienia wpisu nie
została mu doręczona wskutek niepozostawienia przez pracownika spółki zajmującej się świadczeniem usług
pocztowych pierwszego zawiadomienia o możliwości odbioru przesyłki w wyznaczonym punkcie, co skutkowało
nieodebraniem przesyłki w terminie i zwrotem korespondencji do Sądu.
Stanowisko WSA
Pełnomocnik Skarżącej złożył dodatkowe wyjaśnienia i wniósł o przeprowadzenie dowodów na okoliczność
niepozostawienia awiza 9.7.2021 r. WSA odrzucił skargę na decyzję SKO w przedmiocie udzielenia zezwolenia na
zajęcie pasa drogowego oraz ustalenia opłaty. Stwierdził, że z pisma (...) S.A. wynika, że doręczyciel we wskazanych
wyżej terminach, w wyniku nieobecności adresata wystawił zawiadomienie o możliwości odbioru przesyłki i umieścił
je w skrzynce oddawczej adresata. Mając na uwadze zwrot przesyłki sądowej oraz treść pisma (...) S.A., WSA uznał,
że doręczenie wezwania do uzupełnienia wpisu od skargi zostało dokonane 23.7.2021 r., i od tego dnia zaczął biec
siedmiodniowy termin na uzupełnienie wpisu o brakującą kwotę. Skarżąca uzupełniła wpis 2.8.2021 r., czyli 3 dni po
upływie terminu. Wobec tego skarga podlegała odrzuceniu, stosownie do art. 220 § 3 PostAdmU.
Skarżąca zarzuciła m.in., że WSA w istocie nie zebrał i nie dokonał wszechstronnego rozważenia materiału
dowodowego w kwestii kluczowej dla oceny skuteczności doręczenia Skarżącej wezwania do uiszczenia wpisu
uzupełniającego od skargi, tj. w kwestii daty, w której rozpoczął bieg 14-dniowy termin do odbioru przesyłki
pocztowej. Ograniczył się do bezkrytycznego przyjęcia stanowiska operatora pocztowego o prawidłowości czynności
awizacji oraz doręczenia wezwania.
Stanowisko NSA
NSA uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania WSA. Zdaniem NSA
stanowisko Skarżącej jest zasadne w zakresie, w jakim podnosi, że ustalone w sprawie okoliczności nie były
wystarczające do przyjęcia skuteczności doręczenia wezwania do uiszczenia uzupełniającego wpisu od skargi
w trybie art. 73 PostAdmU. Podkreślić należy, że pełnomocnik Skarżącej poinformował, że złożył reklamację
wykonania usługi doręczenia przesyłki poleconej, w której znajdowało się wezwanie do uzupełnienia wpisu od skargi,
załączając potwierdzenie operatora pocztowego o wpłynięciu reklamacji oraz wydruk korespondencji w sprawie tego
zgłoszenia. Zarówno z tej korespondencji, jak i ze wskazanych pism procesowych wynika, że pełnomocnik Spółki
zwracał uwagę na informacje uzyskane od zarządcy budynku, w którym prowadzi kancelarię, na podstawie których
zapis kamer monitoringu wizyjnego z 9.7.2021 r. pokazuje, że listonosz nie wrzucił do skrzynki pocztowej lokalu
pełnomocnika żadnego powiadomienia (awiza). W przywołanych pismach procesowych pełnomocnik Skarżącej
wniósł o zwrócenie się przez WSA do zarządcy nieruchomości o udostępnienie nagrań z monitoringu wizyjnego
wnętrza budynku. Pełnomocnik Spółki podkreślał przy tym, że zarządca nieruchomości odmówił mu udostępnienia
zapisu wideo z próby doręczenia przedmiotowej przesyłki z uwagi na przepisy RODO, wskazując jednak, że nagranie
zostało zabezpieczone na potrzeby wyjaśnienia sprawy i zostanie niezwłocznie przedstawione na wezwanie Sądu.
WSA ani nie zwrócił się do zarządcy nieruchomości, ani nie wezwał pełnomocnika Skarżącej do przedstawienia
wyników wszczętego postępowania reklamacyjnego. 15.9.2021 r. zostało natomiast wydane zarządzenie nakazujące
zwrócić się do (...) S.A. o wszczęcie postępowania wyjaśniającego w sprawie ustalenia dokładnych dat podjęcia prób
doręczenia pełnomocnikowi Skarżącej przedmiotowej przesyłki. W odpowiedzi na to wezwanie (...) S.A. w piśmie
z 19.10.2021 r. stwierdziła m.in., że listonosz w 9 i 19.7.2021 r. był pod wskazanym adresem, lecz w wyniku
nieobecności adresata wystawił zawiadomienie o możliwości odbioru przedmiotowej przesyłki poleconej i umieścił je
w skrzynce oddawczej adresata. To pismo (...) S.A. w zestawieniu z adnotacjami na kopercie zawierającej

przedmiotową przesyłkę przekonało WSA o prawidłowości doręczenia wezwania w trybie art. 73 PostAdmU,
a w konsekwencji do odrzucenia skargi z uwagi na nieuiszczenie uzupełniającego wpisu od skargi w terminie.
Zdaniem NSA stanowisko Sądu I instancji należy uznać za przedwczesne w świetle wyników postępowania
reklamacyjnego, o zainicjowaniu którego pełnomocnik Skarżącej informował w pismach procesowych.
Korespondencja pochodząca od (...) S.A., dotycząca przedmiotowej przesyłki, podważa jednoznaczność twierdzeń
i oświadczeń tego operatora zawartych w piśmie skierowanym do WSA, na które powołuje się Sąd I instancji.
W istocie odpowiedź operatora pocztowego na reklamację jest różna w zależności od tego, kto domaga się wyjaśnień
odnośnie prawidłowości doręczenia przesyłki, mimo że zarówno w reklamacji pełnomocnika Skarżącej, jak
i w żądaniu wyjaśnień pochodzącym od WSA, wskazano na zarzut dotyczący awizowania przesyłki. W takiej sytuacji
pismo (...) S.A. z 19.10.2021 r. nie może być podstawą oceny, że proces doręczenia przesyłki z odpisem zarządzenia
wzywającego do uzupełnienia wpisu przebiegł zgodnie z prawem. Oznacza to, że kwestia ta nie została jak dotąd
wyczerpująco wyjaśniona i wymaga podjęcia w tym zakresie dodatkowych czynności przez Sąd I instancji.
Wiarygodne wyjaśnienie powyższych okoliczności będzie również wymagało zwrócenia się do zarządcy
budynku, w którym znajduje się lokal pełnomocnika Skarżącej, o udzielenie informacji dotyczących nagrań
z monitoringu wizyjnego wnętrza budynku.

Komentarz
Wyrok NSA ma niezwykle doniosłe znaczenie pod względem procesowym. Niedochowanie terminu wyznaczonego
do dokonania czynności w postępowaniu ma daleko idące skutki, w tym - odrzucenie skargi. Zasługujące na aprobatę
jest stanowisko NSA, postulujące konieczność weryfikacji przez sąd, czy listonosz rzeczywiście dostarczył awizo;
w tym celu wskazane jest nawet sięgnięcie do monitoringu budynku. Sytuacja, w której awizo nie jest pozostawiane
w skrzynce odbiorcy, absolutnie nie powinna mieć miejsca. Dlatego NSA słusznie uznał, że nie ma żadnych podstaw,
aby odmówić zasadności dokonania wszechstronnej weryfikacji okoliczności faktycznych, zamiast poprzestawać na
samych twierdzeniach spółki zajmującej się usługami pocztowymi.

Postanowienie NSA z 15.3.2022 r., II GZ 50/22,

Wyrok NSA podkreśla istotę dokładnej weryfikacji doręczenia dokumentów przez sąd, szczególnie w przypadku niedochowania terminów. Konieczne jest sprawdzenie rzeczywistości doręczenia awizo, m.in. poprzez analizę nagrań z monitoringu budynku. NSA wyraża opinię, że samozadowolenie się twierdzeniami operatora pocztowego nie jest wystarczające i należy dokładnie zbadać wszystkie okoliczności.