Zamiar publikacji w BIP nie zwalnia z obowiązku rozpoznania wniosku o dostęp do informacji publicznej

Tematyka: BIP, informacja publiczna, DostInfPubU, skarga kasacyjna, NSA, WSA, Prezes SR, orzeczenie, udostępnienie informacji, szybkość postępowania, opublikowanie informacji

W sytuacji, gdy dokument, co do którego wnioskowano o udostępnienie w trybie DostInfPubU nie został
jeszcze umieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej, a dopiero skierowany do opublikowania, nie można
uznać, że poinformowanie wnioskodawcę aby czekał, aż dokument ten znajdzie się na stronie BIP, stanowi
udostępnienie informacji publicznej.
Stan faktyczny
NSA rozpoznał skargę kasacyjną R.S. od wyroku WSA w Olsztynie z 6.8.2020 r., II SAB/Ol 20/20,
, w sprawie
ze skargi R.S. na bezczynność Prezesa SR w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej. Wyrokiem uchylił
zaskarżony wyrok i stwierdził, że Prezes SR dopuścił się bezczynności w rozpoznaniu wniosku. Stwierdził także, że
jego bezczynność nie łączyła się z rażącym naruszeniem prawa. W sprawie R.S. wniósł bezpośrednio do WSA
w Olsztynie skargę na bezczynność Prezesa SR w udostępnieniu informacji publicznej. Podał, że zwrócił się do
Prezesa SR o udostępnienie kopii wszystkich wyroków wraz z uzasadnieniami, wydanych w roku 2019,
zarejestrowanych w rep. C pod symbolem 028 z zaznaczeniem, że żądane informacje mogą być zapisane na płycie
CD/DVD. Wskazał, że Organ poinformował go pismem, że w żądanej kategorii wydano dwa wyroki, z czego jeden
jest opublikowany na portalu orzeczeń, a drugi wysłano do publikacji na portalu orzeczeń. Skarżący zarzucił, że
Organ nie dostosował się do art. 14 ustawy z 6.9.2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz.
902; dalej: DostInfPubU), gdyż nie udostępnił informacji zgodnie z wnioskiem, w związku z tym pozostaje w zwłoce.
Wniósł o zobowiązanie do udostępnienia informacji i nałożenie na Organ grzywny.
W odpowiedzi na skargę Organ wniósł o jej oddalenie. Potwierdził, że udzielił Skarżącemu wskazanej odpowiedzi,
w której podał sygnatury spraw objętych wnioskiem. Wyroki we wskazanych sprawach w postaci zanonimizowanej są
ogólnodostępne wraz z uzasadnieniami na Portalu Orzeczeń Sądu Rejonowego oraz Portalu Orzeczeń Sądów
Powszechnych. Dostęp do nich nie jest w żaden sposób limitowany oraz umożliwia sporządzenie wydruków i kopii.
Organ wskazał, że w sprawie zaistniała sytuacja określona w art. 11 DostInfPubU, uprawniająca do odesłania do
publikatora. Wprawdzie udzielona odpowiedź nie zawierała informacji o dokładnym internetowym adresie publikatora
(wskutek niedokładności), jednak do odszukania wskazanych portali wystarczające jest wpisanie takiego hasła
w dowolnej, ogólnodostępnej przeglądarce internetowej. Uzyskanie dostępu umożliwia także wpisanie w niej samej
sygnatury akt sprawy, o której informacja została udzielona Skarżącemu. Stąd w ocenie Organu brak precyzyjnego
wskazania adresu internetowego nie może być traktowany jako nieudzielenie informacji czy odmowa jej udzielenia,
i w konsekwencji oznaczać pozostawanie organu w bezczynności. Niezależnie od powyższego Organ poddał pod
rozwagę Sądu, czy żądana informacja spełnia kryteria informacji publicznej. Podniósł, że z wniosku nie wynika
w żaden sposób, aby jej uzyskanie miało służyć jakiemukolwiek uniwersalnemu dobru powszechnemu poza
indywidualnym interesem Skarżącego.
WSA w Olsztynie uznał, że skarga jest niezasadna. Sąd wskazał, że Organ poinformował Skarżącego o ich
sygnaturach, wskazując, że są one dostępne na portalu orzeczeń. Takie działanie w stanie faktycznym i prawnym
sprawy było wystarczające do załatwienia wniosku Skarżącego.
R.S. wywiódł skargę kasacyjną od powyższego wyroku, wnosząc o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości
i umorzenie postępowania w zakresie żądania zobowiązania Prezesa SR do rozpoznania wniosku o udostępnienie
informacji publicznej oraz stwierdzenie, że Prezes SR dopuścił się bezczynności w zakresie załatwienia wniosku,
przy czym bezczynność ta nastąpiła bez rażącego naruszenia prawa. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono m.in. to,
że:
1. Orzeczenie bezpodstawnie oparto na okolicznościach faktycznych, których Sąd nie zweryfikował w sytuacji, gdy
Skarżący kwestionował udostępnienie żądanej informacji, a zatem w konsekwencji uzasadnienie wyroku nie
zawierało należycie ustalonego stanu faktycznego sprawy;
2. Niezasadnie oddalono skargę w całości w sytuacji, w której Organ pozostawał w bezczynności, w związku
z czym winien być zastosowany art. 149 § 1 pkt 1 ustawy z 30.8.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami
administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 329; dalej: PostAdmU), jednakże po wniesieniu skargi Organ
zamieścił żądane informacje na stronie BIP, zatem w sprawie zachodziły podstawy do umorzenia postępowania
w zakresie zobowiązania Organu do udzielenia informacji publicznej na podstawie art. 161 § 1 pkt. 3 PostAdmU;

3. Sąd I instancji w wyniku niewłaściwej kontroli działalności administracji publicznej nie zastosował środka
określonego w ustawie i nie zobowiązał Organu do podjęcia czynności, w sytuacji gdy żądanie Skarżącego
odpowiadało pojęciu informacji publicznej. W świetle treści art. 14 ust. 2 DostInfPubU obowiązkiem Organu było
poinformowanie wnioskodawcy, że żądana informacja publiczna nie może zostać udostępniona w sposób
określony we wniosku i określenie, w jaki sposób mogłaby być udostępniona;
4. Nie zastosowano art. 13 ust. 1 DostInfPubU poprzez nieudzielenie Skarżącemu żądanej informacji publicznej
w ustawowym terminie.
Skarżący kasacyjnie podniósł, że nie zostały mu udzielone żądane informacje, pomimo iż otrzymał w odpowiedzi na
wniosek informację, iż żądane wyroki są ogólnodostępne w BIP. Skarżący kasacyjnie podniósł, że jeden
z wnioskowanych wyroków został opublikowany na Portalu Orzeczeń Sądowych 29.4.2020 r., natomiast drugi
z wyroków został opublikowany dopiero 22.7.2020 r. Zatem żądane informacje zostały udostępnione po wniesieniu
przez Skarżącego skargi do sądu administracyjnego, a przed wydaniem wyroku w niniejszej sprawie. Powyższe
doprowadziło do ustalenia nieprawidłowego stanu faktycznego w sprawie. Skarżący złożył skargę do WSA
w Olsztynie po otrzymaniu od Organu administracji publicznej odpowiedzi na jego wniosek o udzielenie informacji
publicznej. Taka odpowiedź nie spełniała jednak wymogów udzielenia informacji publicznej, albowiem Organ nie
udostępnił informacji publicznej w sposób wskazany przez Skarżącego, pomimo wskazania, że jeden z wyroków jest
już opublikowany, a drugi został wysłany do publikacji na stosownym portalu.
Stanowisko NSA
Rozpoznając skargę kasacyjną, NSA uznał, że Skarżący kasacyjnie ma rację wskazując, że w dniu wniesienia skargi
Organ pozostawał w bezczynności w zakresie udzielenia informacji publicznej. W odpowiedzi na wniosek
Skarżącego kasacyjnie Prezes SR poinformował, że w rep. C pod symbolem 028 wydane zostały dwa wyroki,
z czego jeden został opublikowany w połączonym z BIP Portalu Orzeczeń Sądowych Sądu Rejonowego oraz Portalu
Orzeczeń Sądów Powszechnych, wskazując wnioskodawcy adresy stron www, pod którymi znajduje się orzeczenie,
jednocześnie jednak podniósł, że drugi wyrok został dopiero skierowany do publikacji, a jak wynika ze skargi
kasacyjnej został on opublikowany dopiero 22.7.2002 r., a więc ponad pół roku po złożeniu wniosku o udostępnienie
informacji publicznej.
Rację ma Sąd I instancji, wskazując za przywołanym w zaskarżonym wyroku orzecznictwem sądów
administracyjnych, że opublikowanie informacji publicznej w BIP powoduje, że podmiot, do którego zwrócono się
z wnioskiem o udostępnienie danych znajdujących się już w Biuletynie, nie jest zobowiązany do udzielenia ich
wnioskodawcy w formie pisemnej lub innej, a wystarczy, jeżeli poinformuje go o miejscu opublikowania żądanej
informacji. W sprawie jednak nie wszystkie dane, o które zwrócił się wnioskodawca do Prezesa SR, były
opublikowane w BIP. Drugi wyrok ze spraw z rep. C o symbolu 028 został dopiero skierowany do opublikowania, co
nie jest oczywiście tożsame z jego upublicznieniem. W sytuacji, gdy dokument żądany przez wnioskodawcę
o udostępnienie w trybie DostInfPubU jeszcze nie został umieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej, lecz został
dopiero skierowany do opublikowania, nie można uznać, że poinformowanie wnioskodawcy, aby czekał, aż dokument
ten znalazł się na stronie BIP, stanowi udostępnienie informacji publicznej.
Ważnym elementem prawa dostępu do informacji publicznej jest szybkość jej udostępnienia, co chroni przepis art. 13
DostInfPubU, określający krótsze terminy udzielenia informacji, niż jest to w postępowaniu administracyjnym
ogólnym. Wnioskodawca powinien otrzymać żądaną informację tak szybko, jak to jest możliwe,nie później jednak niż
w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku (art. 13 ust. 1 DostInfPubU). Wyjątkowo zaś można przedłużyć termin do
złożenia odpowiedzi na wniosek o udostępnienie informacji publicznej do 2 miesięcy od dnia otrzymania wniosku,
informując wnioskodawcę o przyczynie dłuższego załatwienia wniosku (art. 13 ust. 2 DostInfPubU). Podmiot, do
którego wpłynął wniosek, powinien go załatwić jak najszybciej. W sytuacji, w której odsyła się wnioskodawcę do
informacji, która dopiero w bliżej nieokreślonej przyszłości ma zostać opublikowana w BIP, nie realizuje się jego
prawo do informacji publicznej, ponieważ nie otrzymuje on żądanych danych w terminie, o którym mowa w art. 13
ust. 1 DostInfPubU.

Komentarz
Omawiane orzeczenie wskazuje na dwie istotne kwestie, związane z zasadami udostępniania informacji publicznej:
Po pierwsze: szybkość postępowania w sprawie o udostępnienie informacji publicznej (ustawowe 14 dni na
rozpoznanie wniosku); po drugie: odwołanie się do opublikowania informacji na BIP jest dopuszczalne jedynie
wówczas, gdy żądana informacja publiczna jest już tam opublikowana, a nie w sytuacji, gdy ta czynność jest dopiero
zaplanowana.

Wyrok NSA z 7.4.2022 r., III OSK 4394/21,

Omawiane orzeczenie wskazuje na dwie istotne kwestie, związane z zasadami udostępniania informacji publicznej: Po pierwsze: szybkość postępowania w sprawie o udostępnienie informacji publicznej (ustawowe 14 dni na rozpoznanie wniosku); po drugie: odwołanie się do opublikowania informacji na BIP jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy żądana informacja publiczna jest już tam opublikowana, a nie w sytuacji, gdy ta czynność jest dopiero zaplanowana.