Tajemnica prasowa obejmuje dane osób przygotowujących paski informacyjne w TV

Imiona oraz nazwiska osób zatwierdzających i publikujących treści na pasku informacyjnym na kanale TVP Info są objęte tajemnicą prasową. Stowarzyszenie A. wystąpiło o udzielenie informacji publicznej dotyczącej tych osób, ale TVP S.A. odmówiła, powołując się na przepisy ochrony informacji niejawnych i tajemnic ustawowo chronionych.

Tematyka: tajemnica prasowa, TVP Info, informacja publiczna, wolność prasy, NSA, materiał prasowy

Imiona oraz nazwiska osób zatwierdzających i publikujących treści na pasku informacyjnym na kanale TVP
Info są objęte ustawowo chronioną tajemnicą prasową.

Wniosek o udzielenie informacji publicznej
Stowarzyszenie A. zwróciło się o udzielenie informacji publicznej w zakresie udostępnienia imion i nazwisk osób,
które zatwierdzały oraz publikowały treści na pasku informacyjnym na kanale TVP Info w okresie obejmującym
kilkanaście dni. TVP S.A. odmówiła udostępnienia wnioskowanej informacji, twierdząc, że dane dotyczące imion
i nazwisk tych osób są chronione tajemnicą prasową. Zgodnie z art. 5 ust. 1 i 2 ustawy z 6.9.2001 r. o dostępie do
informacji publicznej (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 902; dalej: DostInfPubU) prawo do informacji publicznej podlega
ograniczeniu w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie
innych tajemnic ustawowo chronionych, a także ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę
przedsiębiorcy. Jak wyjaśniono, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z 26.1.1984 r. Prawo prasowe (t.j. Dz.U. z 2018 r.
poz. 1914; dalej: PrPras), autorowi materiału prasowego, do którego należą również informacje przekazywane na
tzw. „paskach”, przysługuje prawo zachowania w tajemnicy swojego nazwiska. Autorem materiału prasowego
w rozumieniu PrPras jest osoba, która zarówno publikuje, jak i zatwierdza materiały publikowane w powyższym
zakresie.
Skarga do sądu administracyjnego
W skardze do WSA w Warszawie Stowarzyszenie A. dowodziło, że jawność personaliów osób, które są autorami
tekstów publikowanych za sprawą organów władzy publicznej, czy też spółek publicznych i ich aparatu
pomocniczego, ma istotne znaczenie w demokratycznym państwie prawnym. W art. 14 Konstytucji RP
zagwarantowano wolność prasy i środków masowego przekazu, jednak w ocenie Skarżącego wolność ta, tak jak
wszystkie inne wolności i prawa człowieka oraz obywatela, są skierowane do podmiotów działających w sferze
publicznej, czyli np. ludzi lub prywatnych przedsiębiorstw. Organy władzy publicznej nie są adresatami wolności
i praw, ale norm kompetencyjnych. W konsekwencji nie mogą być beneficjentami wolności prasy i środków
masowego przekazu.
WSA: Obowiązek chronienia anonimowości autora materiału prasowego
WSA w Warszawie oddalił skargę. Jak wyjaśniono w świetle art. 4 ust. 1 DostInfPubU TVP S.A., która jest
finansowana ze środków publicznych, jest podmiotem zobowiązanym do udostępnienia informacji publicznej. Jednak
w ocenie Sądu treści zawarte na paskach informacyjnych są materiałem prasowym, a jego autorowi przysługuje
prawo do zachowania w tajemnicy swego nazwiska. Obowiązek chronienia anonimowości autora materiału
prasowego ciąży nie tylko na dziennikarzach, zwłaszcza redaktorach i redaktorach naczelnych, ale również
wszelkich osobach zatrudnionych w redakcjach, wydawnictwach prasowych i innych prasowych
jednostkach organizacyjnych. Spoczywa on więc także na pracownikach technicznych, a nawet na pracownikach
obsługi np. sekretarkach, archiwistach, informatykach, sprzątaczkach, portierach (zob. wyrok WSA w Warszawie
z 13.2.2009 r., II SA/Wa 1570/08,
).
NSA: „Pasek” informacyjny to materiał prasowy
NSA oddalił skargę kasacyjną Stowarzyszenia A. W uzasadnieniu wyroku podkreślono, że samo zakwalifikowanie
informacji do kategorii informacji publicznej nie oznacza bezwzględnego obowiązku udostępnienia tego rodzaju
danych. Wśród ustaw zawierających przepisy dotyczące ochrony informacji liczną grupę stanowią ustawy
chroniące informacje uzyskane w związku z wykonywanym zawodem lub działalnością. Jedną z takich
regulacji jest art. 15 ust. 1 PrPras, który zapewnia autorowi materiału prasowego prawo zachowania
w tajemnicy swego nazwiska. Przy czym prawo to przysługuje nie tylko dziennikarzowi, lecz każdej osobie,
i to niezależnie od tego, czy materiał ten zostanie zakwalifikowany do publikacji, czy też nie. W uzasadnieniu
stwierdzono, że Sąd I instancji słusznie wskazał, iż przyznanie autorowi materiału prasowego prawa do zachowania
w tajemnicy swojego nazwiska rodzi po stronie wszelkich osób zatrudnionych w redakcjach, wydawnictwach
prasowych i innych prasowych jednostkach organizacyjnych obowiązek chronienia anonimowości takiej osoby -
nieujawnienia jej nazwiska.

Odnosząc się do zarzutów skargi kasacyjnej, NSA wyjaśnił, że Sąd I instancji nie mógł naruszyć art. 7 ust. 2 pkt 4
PrPras, ponieważ go nie zastosował. Jednak twierdzenia Stowarzyszenia A., że „pasek” informacyjny nie jest
materiałem prasowym są bezzasadne. Materiałem prasowym jest bowiem każdy opublikowany lub przekazany
do opublikowania w prasie tekst albo obraz o charakterze informacyjnym, publicystycznym, dokumentalnym
lub innym, niezależnie od środków przekazu, rodzaju, formy, przeznaczenia czy autorstwa.
Wyrok NSA z 23.3.2022 r., III OSK 1172/21,

NSA oddalił skargę kasacyjną Stowarzyszenia A., podkreślając, że 'pasek' informacyjny jest materiałem prasowym, a autorowi materiału prasowego przysługuje prawo zachowania w tajemnicy swojego nazwiska. Wyrok NSA potwierdza obowiązek zachowania anonimowości autora materiału prasowego.