Skarżący nie ma obowiązku dołączania odpisu zażalenia dla organu
Sąd ma obowiązek doręczać organowi odpisy pism do elektronicznej skrzynki podawczej, co powoduje, że pisma wniesione do sądu w formie papierowej podlegają przekształceniu do postaci cyfrowej. Nienadesłanie przez skarżącego odpisu zażalenia nie uniemożliwia nadania temu pismu prawidłowego biegu i nie stanowi podstawy do odrzucenia zażalenia. NSA uchylił zaskarżone postanowienie, podkreślając konieczność dostosowania przepisów do doręczania elektronicznego. Obowiązkiem sądu jest przesyłanie pism organom w formie elektronicznej, nawet jeśli zostały sporządzone tradycyjnie.
Tematyka: sąd, organ, odpis pisma, elektroniczna skrzynka podawcza, PostAdmU, NSA, doręczanie, forma cyfrowa, braki formalne, skarga, uczestnicy postępowania, status uczestnika, uprawnienia procesowe
Sąd ma obowiązek doręczać organowi odpisy pism do elektronicznej skrzynki podawczej, co powoduje, że pisma wniesione do sądu w formie papierowej podlegają przekształceniu do postaci cyfrowej. Nienadesłanie przez skarżącego odpisu zażalenia nie uniemożliwia nadania temu pismu prawidłowego biegu i nie stanowi podstawy do odrzucenia zażalenia. NSA uchylił zaskarżone postanowienie, podkreślając konieczność dostosowania przepisów do doręczania elektronicznego. Obowiązkiem sądu jest przesyłanie pism organom w formie elektronicznej, nawet jeśli zostały sporządzone tradycyjnie.
Sąd ma obowiązek doręczać organowi odpisy pism do elektronicznej skrzynki podawczej, co powoduje, że pisma wniesione do sądu w formie papierowej podlegają przekształceniu do postaci cyfrowej. W takich okolicznościach nienadesłanie przez skarżącego odpisu zażalenia celem doręczenia go organowi nie uniemożliwia nadania temu pismu prawidłowego biegu i nie stanowi podstawy do odrzucenia zażalenia. Postępowanie przed WSA W.F. wniósł skargę na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie unieważnienia paszportu, która została odrzucona z powodu nieuzupełnienia braków formalnych. Skarżący, który wniósł zażalenie na to postanowienie, został wezwany do nadesłania 2 odpisów zażalenia poświadczonych za zgodność z oryginałem, w terminie 7 dni pod rygorem odrzucenia tego środka zaskarżenia. W terminie do uzupełnienia braków W.F. nadesłał dwa opisy skargi, a nie zażalenia, więc WSA w Warszawie odrzucił zażalenie. W uzasadnieniu Sąd powołał się na uchwałę NSA, w której przyjęto, że niedołączenie przez Skarżącego wymaganej liczby odpisów skargi jest jej brakiem formalnym, o którym mowa w art. 49 § 1 w zw. z art. 57 § 1 ustawy z 30.8.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 329; dalej: PostAdmU), uniemożliwiającym nadanie skardze prawidłowego biegu, który nie może być usunięty przez sporządzenie odpisów skargi przez sąd (zob. uchwała NSA z 18.12.2013 r., I OPS 13/13, ). Doręczanie pism organowi tylko przez ePUAP NSA uchylił zaskarżone postanowienie, podkreślając, że pogląd wyrażony w uchwale, na którą powołał się Sąd I instancji, należy interpretować z uwzględnieniem nowych zasad doręczania odpisów pism organom administracji publicznej. Od czasu podjęcia uchwały NSA w istotny sposób znowelizowano przepisy PostAdmU w celu dostosowania ich do coraz powszechniejszej możliwości wnoszenia pism i załatwiania spraw środkami komunikacji elektronicznej. Zgodnie z art. 74a § 10 PostAdmU w przypadku pism doręczanych uczestniczącym w postępowaniu przed sądem, m.in. organowi, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania zaskarżono, sąd przesyła pismo bezpośrednio do elektronicznej skrzynki podawczej podmiotu publicznego w rozumieniu ustawy z 17.2.2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 2070), za urzędowym poświadczeniem odbioru. W orzecznictwie podkreśla się, że w przeciwieństwie do skarżącego i uczestników postępowania, którzy mogą wskazać sądowi, czy decydują się na doręczenia pism w formie papierowej czy elektronicznej, organowi nie przysługuje prawo wyboru trybu doręczania korespondencji sądowej (zob. postanowienie NSA z 23.2.2022 r., III OZ 104/22, ; postanowienie NSA z 20.10.2021 r., I GZ 318/21, ). Oznacza to, że obowiązkiem sądu jest przesyłanie podmiotom wskazanym art. 74a § 10 PostAdmU pism procesowych za pomocą środków komunikacji elektronicznej, nawet jeśli pisma te zostały sporządzone w formie tradycyjnej. NSA wskazał również, że zgodnie z § 38 ust. 1a zarządzenia nr 14 Prezesa NSA z 6.8.2015 r. w sprawie ustalenia zasad biurowości w sądach administracyjnych, przed przedstawieniem akt wraz ze środkiem odwoławczym NSA wojewódzki sąd administracyjny ma obowiązek odwzorowania cyfrowego akt prowadzonych w formie papierowej. Sąd I instancji był więc zobowiązany do przekształcenia zażalenia stanowiącego część akt sądowych do formy cyfrowej. Nawet gdyby strona nadesłała odpis zażalenia, to i tak zostałby on pozostawiony w aktach sądowych sprawy, a nie fizycznie przesłany organowi. W konsekwencji nieprzesłanie przez stronę odpisu zażalenia nie powoduje, że zażaleniu nie można nadać dalszego biegu. Zgodnie bowiem z art. 74a § 10 PostAdmU Sąd miał obowiązek doręczyć odpis tego pisma na skrzynkę elektroniczną organu, czyli po przekształceniu do postaci elektronicznej. NSA podkreślił jednak, że stanowisko to nie ma zastosowania, gdyby uczestnikami postępowania zażaleniowego innego niż związanego z odrzuceniem skargi były podmioty, które wniosły o doręczanie im pism za pośrednictwem drogi elektronicznej. W tej sytuacji sąd jest uprawniony do żądania odpisów pism procesowych również dla takich podmiotów, ponieważ mogą one w każdej chwili zrezygnować z takiej formy doręczania, co będzie wiązało się z koniecznością doręczenia im pism w formie tradycyjnej. Skuteczne wszczęcie postępowania sądowego W tej sprawie Skarżący został wezwany do nadesłania dwóch odpisów zażalenia na postanowienie o odrzuceniu skargi. NSA wskazał, że jeśli dojdzie do odrzucenia skargi, to stosunek procesowy nawiąże się wyłącznie między skarżącym i organem, którego akt lub czynność jest przedmiotem zaskarżenia. Odrzucenie skargi jest rozstrzygnięciem formalnym, które w żaden sposób nie wpływa na sytuację prawną osób, które w przypadku jej skutecznego wniesienia byłyby uznane za uczestnika postępowania w myśl art. 33 § 1 PostAdmU (zob. postanowienie NSA z 11.2.2021 r., II OZ 54/21, ; postanowienie NSA z 24.4.2020 r., I OZ 60/20, ). Skoro w tej sprawie skarga została odrzucona, to nie ma podstaw do wzywania Skarżącego do uzupełnienia braków formalnych zażalenia poprzez przedłożenie odpisów celem doręczenia podmiotom innym niż organ. Na tym etapie postępowania podmioty, które brały udział w postępowaniu administracyjnym, a nie wniosły skargi, nie mają statusu uczestników postępowania na prawach strony i nie posiadają związanych z tym uprawnień procesowych. Postanowienie NSA z 11.5.2022 r., II OZ 266/22,
Odrzucenie skargi jest rozstrzygnięciem formalnym, które nie wpływa na sytuację prawno-procesową innych podmiotów. NSA wskazał, że odrzucenie skargi nie uprawnia do żądania od skarżącego uzupełnienia braków formalnych zażalenia. Podmioty, które nie wniosły skargi, nie mają statusu uczestników postępowania na prawach strony i nie posiadają związanych z tym uprawnień procesowych.