Skarga nadzwyczajna a informacja publiczna

Skarga nadzwyczajna, jako pismo procesowe w indywidualnej sprawie, nie podlega udostępnieniu jako informacja publiczna. W przypadku wniosku o udostępnienie skargi nadzwyczajnej, organ wskazał, że regulacje procesowe mają pierwszeństwo nad ustawą o dostępie do informacji publicznej.

Tematyka: skarga nadzwyczajna, informacja publiczna, dokument urzędowy, organ władzy publicznej, NSA, RPO

S karga nadzwyczajna, tak jak każde inne pismo procesowe w indywidualnej sprawie, nie jest nośnikiem
informacji publicznej. W konsekwencji dokument taki nie podlega udostępnieniu w trybie określonym
w ustawie z 6.9.2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 902; dalej: DostInfPubU).
Wniosek o udostępnienie informacji
S.J. wystąpił o udostępnienie w trybie DostInfPubU skanu skargi nadzwyczajnej, którą Prokurator Generalny wniósł
w sprawie dotyczącej innej osoby. W odpowiedzi na wniosek Organ poinformował, że skarga nadzwyczajna jest
pismem procesowym, którego wniesienie spowodowało wszczęcie postępowanie sądowego. Zgodnie z art. 95 pkt. 1
ustawy z 8.12.2017 r. o Sądzie Najwyższym (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1904) w zakresie nieuregulowanym przepisami
ustawy do skargi nadzwyczajnej, w tym postępowania w sprawie tej skargi, stosuje się w zakresie spraw cywilnych
przepisy KPC, z wyłączeniem art. 3984 § 2 KPC oraz art. 3989 KPC. Organ wskazał, że regulacje te mają charakter
szczególny w stosunku do DostInfPubU i w związku z tym wyłączają zastosowanie tej ustawy w tym zakresie.
Zarzuty skargi
S.J. wniósł do WSA w Warszawie skargę na bezczynność Prokuratora Krajowego. W uzasadnieniu wskazano, że
przedmiotem wniosku jest dokument znajdujący się w posiadaniu Organu, a nie dokument z akt postępowania
cywilnego, które toczy się przed SN. Skarżący stwierdził, że przepisy KPC w zakresie regulującym udostępnianie
wytwarzanych informacji publicznych nie są kierowane do organu administracji publicznej w odniesieniu do
posiadanych przez niego własnych dokumentów. W ocenie Skarżącego informacje objęte wnioskiem dotyczą
działalności organu, który wykonuje zadania władzy publicznej ze środków publicznych i w zakresie swoich
ustawowych kompetencji.
Postępowanie przed WSA
WSA w Warszawie oddalił skargę. W uzasadnieniu wyroku wskazano, że w orzecznictwie sądów administracyjnych
przyjmuje się szerokie pojęcie informacji publicznej. W rezultacie za informację publiczną uznaje się każdą
wiadomość dotyczącą faktów i danych, wytworzoną przez władze publiczne oraz osoby pełniące funkcje publiczne,
a także inne podmioty, które tę władzę realizują bądź gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu
Państwa w zakresie swoich kompetencji (zob. wyrok NSA z 2.12.2011 r., II OSK 1774/10,
). Nie oznacza to
jednak, że DostInfPubU umożliwia każdemu podmiotowi dostęp do wszystkich informacji i dokumentów niezależnie
od tego, jakim celom służą. W ocenie Sądu I instancji pismo procesowe w indywidualnej sprawie nie jest
dokumentem zawierającym informację publiczną. Jak wyjaśniono, informacją publiczną jest fakt, że Prokurator
Generalny wniósł skargę nadzwyczajną. Natomiast treść skargi, czyli pisma procesowego inicjującego postępowanie
przed NSA, nie posiada waloru informacji o sprawie publicznej.
Skarga kasacyjna RPO
Wyrok WSA w Warszawie został zaskarżony przez S.J. oraz Rzecznika Praw Obywatelskich. RPO przekonywał, że
skarga nadzwyczajna, będąca stanowiskiem organu władzy publicznej (Prokuratora Generalnego), jest informacją
publiczną. Jest ona dokumentem urzędowym, zawierającym ocenę dokonaną przez organ władzy publicznej i jego
stanowisko, czyli stanowi przejaw wykonywania zadania publicznego przez daną jednostkę. W ocenie RPO jest to
informacja podlegająca udostępnieniu zgodnie z art. 1 i art. 6 ust. 1 pkt. 4 DostInfPubU. Skoro Prokurator Generalny
jest w posiadaniu takiej informacji i została ona wytworzona w ramach jego kompetencji, to powinien ją udostępnić
w trybie DostInfPubU z uwzględnieniem zasad ochrony prywatności poprzez dokonanie anonimizacji dokumentu.
Stanowisko NSA
NSA oddalił obie skargi kasacyjne, podkreślając, że nie każdy rodzaj informacji będącej w posiadaniu organu
i nie każdy wytworzony przez niego dokument stanowi informację publiczną. Jest nim tylko ten, który mieści
się w pojęciu informacji publicznej, określonym w art. 1 ust. 1 DostInfPubU. Skarga nadzwyczajna wyraża
stanowisko procesowe Prokuratora Generalnego jako strony postępowania nadzwyczajnego, a jej celem jest
ochrona interesu prywatnego dotyczącego innego podmiotu i naruszenia jego interesu prawnego. NSA
uznał, że zakwalifikowanie skargi nadzwyczajnej do kategorii nadzwyczajnych środków zaskarżenia oraz
doniosłość podstaw skargi nadzwyczajnej w sferze publicznej nie znoszą jej celu, jakim w pierwszym rzędzie
jest ochrona interesu partykularnego jednostki. W konsekwencji należy stwierdzić, że treść i postać skargi
nadzwyczajnej nie należy do kategorii informacji o sprawach publicznych w rozumieniu art. 1 ust. 1 DostInfPubU oraz
do kategorii danych publicznych wymienionych w art. 6 ust. 1 pkt. 4 DostInfPubU. Skarga taka nie jest
w szczególności dokumentem urzędowym, podlegającym udostępnieniu na podstawie art. 6 ust. 1 pkt. 4 lit.

a DostInfPubU. Nie stanowi stanowiska w sprawie publicznej, o którym mowa art. 6 ust. 1 pkt. 4 lit. b DostInfPubU,
nie jest też innym wystąpieniem i oceną dokonywaną przez organ władzy publicznej, wskazaną w art. 6 ust. 1 pkt. 4
lit. c DostInfPubU.
NSA podkreślił, że w sprawach indywidualnych rozstrzyganych przed organami czy przed sądami ustawodawca
zdecydował, że informacją publiczną są informacje zawarte w aktach administracyjnych i orzeczeniach sądowych.
W konsekwencji wytyczona została granica ingerencji innych osób w dostępie do prywatnych spraw obywateli,
rozstrzyganych w postępowaniach przed organami i sądami. W celu zagwarantowania osobie występującej do
organu czy sądu o rozstrzygnięcie jej sprawy, ochronę jej prywatności, a jednocześnie dążąc do zapewnienia
dostępu do informacji publicznych, związanych z jej rozpoznaniem przez organ władzy, ustawodawca
wyselekcjonował informacje, które w jego ocenie posiadają walor informacji publicznej. Należą do nich informacje
m.in.: o sposobie przyjmowania i załatwiania, stanie przyjmowanych spraw, kolejności ich załatwienia lub
rozstrzygania oraz treść aktów, rozstrzygnięć i orzeczeń. Dodatkowy, szerszy dostęp społeczeństwa
i poszczególnych obywateli do rozstrzyganych przed organami i sądami spraw indywidualnych ustawodawca
zagwarantował w poszczególnych procedurach regulujących ich rozpoznawanie.
Wyrok NSA z 22.6.2022 r., III OSK 4774/21

NSA uznał, że skarga nadzwyczajna nie spełnia kryteriów informacji publicznej i dokumentów urzędowych, nie podlegając udostępnieniu. Wskazano, że treść skargi dotyczy interesu partykularnego, a nie sprawy publicznej.