Jak podważyć doręczenie zastępcze?
Domniemanie prawdziwości dokumentu urzędowego, jakim jest zwrotne potwierdzenie odbioru, może być obalone. Aby podważyć skuteczność doręczenia przesyłki, adresat powinien wszcząć procedurę reklamacyjną. W artykule omówiono postępowanie J.S. przed WSA oraz zarzuty zażalenia, a także znaczenie dowodowe zwrotnej potwierdzenia odbioru. Autor podkreśla konieczność przeprowadzenia postępowania reklamacyjnego w przypadku wątpliwości dotyczących doręczenia przesyłki. NSA przyjął, że podważenie skuteczności doręczenia powinno być rozstrzygane w ten sposób. Ostatecznie Sąd odmówił przeprowadzenia dodatkowego dowodu z zeznań świadków, wskazując na ograniczenia postępowania dowodowego.
Tematyka: doręczenie zastępcze, zwrotne potwierdzenie odbioru, postępowanie reklamacyjne, NSA, dowodzenie w postępowaniu administracyjnym
Domniemanie prawdziwości dokumentu urzędowego, jakim jest zwrotne potwierdzenie odbioru, może być obalone. Aby podważyć skuteczność doręczenia przesyłki, adresat powinien wszcząć procedurę reklamacyjną. W artykule omówiono postępowanie J.S. przed WSA oraz zarzuty zażalenia, a także znaczenie dowodowe zwrotnej potwierdzenia odbioru. Autor podkreśla konieczność przeprowadzenia postępowania reklamacyjnego w przypadku wątpliwości dotyczących doręczenia przesyłki. NSA przyjął, że podważenie skuteczności doręczenia powinno być rozstrzygane w ten sposób. Ostatecznie Sąd odmówił przeprowadzenia dodatkowego dowodu z zeznań świadków, wskazując na ograniczenia postępowania dowodowego.
Domniemanie prawdziwości dokumentu urzędowego, jakim jest zwrotne potwierdzenie odbioru, może być obalone. Nie wystarczy jednak samo twierdzenie strony, np. o braku awizo. Aby podważyć skuteczność doręczenia przesyłki, adresat powinien wszcząć procedurę reklamacyjną. Postępowanie przed WSA J.S. złożył sprzeciw od decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. w przedmiocie odmowy ustalenia warunków zabudowy. Pismo nie zostało podpisane przez skarżącego, więc Przewodniczący Wydziału wezwał go do uzupełnienia tego braku w terminie 7 dni pod rygorem odrzucenia sprzeciwu. Przesyłka została uznana za skutecznie doręczoną w sposób określony w art. 73 ustawy z 30.8.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 329; dalej: PostAdmU), czyli w trybie doręczenia zastępczego. W razie niemożności doręczenia pisma w sposób przewidziany w art. 65-72 PostAdmU, pismo składa się na okres 14 dni w placówce pocztowej albo w urzędzie gminy. Zawiadomienie o tym fakcie wraz z informacją o możliwości odbioru przesyłki w terminie 7 dni umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej, a gdy to nie jest możliwe - na drzwiach mieszkania adresata, w miejscu wskazanym jako adres do doręczeń lub na drzwiach biura albo innego pomieszczenia, w którym adresat wykonuje swoje czynności zawodowe. W przypadku niepodjęcia pisma pozostawia się powtórne zawiadomienie o możliwości odbioru w terminie nie dłuższym niż 14 dni od dnia pierwszego awiza. Zgodnie z art. 73 § 4 PostAdmU doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia 14-dniowego okresu. Ponieważ skarżący w zakreślonym terminie nie uzupełnił braków formalnych, Sąd odrzucił sprzeciw. Zarzuty zażalenia J.S. wniósł zażalenie, dowodząc, że nie jest możliwe, aby korespondencja z Sądu rzeczywiście została prawidłowo awizowana. Skarżący twierdził, że w skrzynce pocztowej nie było awiza, zaś on albo jego syn co najmniej raz w tygodniu pytają w urzędzie pocztowym o pozostawione listy. Nie otrzymali jednak żadnej informacji o przesyłce z Sądu. J.S. wniósł o przeprowadzenie dowodu z zeznań dwóch pracowników urzędu pocztowego właściwego dla jego adresu do doręczeń oraz swojego syna. Znaczenie dowodowe ZPO NSA oddalił zażalenie. W uzasadnieniu postanowienia wyjaśnił, że dokument urzędowy jakim jest zwrotne potwierdzenie odbioru, jeśli jest sporządzony w ustalonej formie przez uprawniony do tego podmiot, stanowi dowód tego, co zostało w nim urzędowo zaświadczone. Korzysta więc z domniemania prawdziwości i zgodności z prawdą tego, co zostało w nim stwierdzone (zob. postanowienie NSA z 28.8.2019 r., I GZ 255/19, ; postanowienie NSA z 6.9.2019 r., II FZ 561/19, ; z 4.9.2019 r., I GZ 260/19, ). Domniemanie to może być obalone przez stronę mającą w tym interes, jednak należy wziąć pod uwagę, że dokumenty urzędowe są najbardziej wiarygodnymi środkami dowodowymi, dlatego wszelkie dowody przeciwne muszą być zdecydowanie przekonujące. W tej sprawie wszystkie czynności podjęte przez doręczyciela przy próbie dostarczenia przesyłki sądowej zostały odnotowane na kopercie, a każda adnotacja została opatrzona podpisem osoby doręczającej. Jeśli więc skarżący nie przedstawia żadnych dowodów na okoliczność niedoręczenia mu zawiadomień o przesyłce zawierającej wezwanie do uzupełnienia braku formalnego skargi, to samo twierdzenie strony nie jest wystarczające dla obalenia domniemania prawdziwości danych przedstawionych przez doręczyciela. Przyjęcie przeciwnej tezy prowadziłoby do nieuzasadnionego podważenia instytucji doręczenia zastępczego. Oznaczałoby to bowiem, że strona bez względu na okoliczności mogłaby obalić domniemanie doręczenia przesyłki w trybie awizowania poprzez zwykłe oświadczenie, iż awizo nie zostało umieszczone w skrzynce pocztowej bądź też zostało błędne wystawione (zob. postanowienie NSA z 19.5.2022 r., II GZ 129/22, ). Postępowanie reklamacyjne NSA przyjął, że podważenie skuteczności doręczenia powinno być rozstrzygane w trybie postępowania reklamacyjnego (zob. postanowienie NSA z 16.3.2022 r., II GZ 42/22, ; z 4.12.2014 r., I OSK 3019/14, ). Zatem w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania usługi pocztowej reklamacja, zgodnie z art. 92 ust. 2 ustawy z 23.11.2012 r. Prawo pocztowe (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 896; dalej: PrPoczt) oraz przepisami § 1-6 rozporządzenia Ministra Administracji i Cyfryzacji z 26.11.2013 r. w sprawie reklamacji usługi pocztowej (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 474), powinna zostać zgłoszona w formie pisemnej, ustnej do protokołu lub innej, która ujawnia wolę reklamującego w sposób dostateczny, w tym również w formie elektronicznej. Reklamację można zgłosić w każdej placówce pocztowej operatora pocztowego, który zawarł umowę usługi pocztowej z nadawcą (zob. postanowienie NSA z 22.2.2022 r., III OZ 81/22, ). W orzecznictwie przyjmuje się, że co do zasady brak woli przeprowadzenia procedury reklamacyjnej uniemożliwia skuteczne obalenie domniemania doręczenia pisma w trybie awizowania (zob. postanowienie NSA z 24.9.2015 r., II OZ 863/15, ). Postępowanie dowodowe Odnosząc się do wniosku skarżącego o przeprowadzenie przez Sąd dowodu z zeznań świadków, NSA wyjaśnił, że ustawodawca nie przewidział w przepisach PostAdmU możliwości przeprowadzenia przez Sąd takiego dowodu i ograniczył zakres postępowania dowodowego do sytuacji wskazanej w art. 106 § 3 PostAdmU (zob. postanowienie NSA z 2.12.2021 r., I GZ 380/21, ). Zgodnie z tym przepisem Sąd może z urzędu lub na wniosek stron przeprowadzić dowody uzupełniające z dokumentów, ale tylko wówczas, gdy jest to niezbędne do wyjaśnienia istotnych wątpliwości i nie spowoduje nadmiernego przedłużenia postępowania w sprawie. W konsekwencji Sąd nie mógł uwzględnić wniosku skarżącego o przeprowadzenie dowodu z zeznań jego syna oraz pracowników urzędu pocztowego. Postanowienie NSA z 21.6.2022 r., II OZ 359/22,
NSA uznał, że dokumenty urzędowe są najbardziej wiarygodnymi środkami dowodowymi, a ich domniemanie prawdziwości może być obalone tylko za pomocą przekonujących dowodów. Postanowienie NSA potwierdza, że strona mająca wątpliwości co do doręczenia przesyłki powinna skorzystać z procedury reklamacyjnej. Autor artykułu podkreśla konieczność przestrzegania procedur reklamacyjnych w przypadku sporów dotyczących doręczenia dokumentów urzędowych.