Interes prawny w uzyskaniu zaświadczenia o samodzielności lokalu

Interes prawny w uzyskaniu zaświadczenia nie musi pokrywać się z interesem prawnym w znaczeniu materialnoprawnym. Może wynikać z korzyści, jaką osoba ubiegająca się o zaświadczenie spodziewa się odnieść w innym postępowaniu. W publikacji omawiany jest spór dotyczący odmowy wydania zaświadczenia o samodzielności lokalu, gdzie Sąd uchylił decyzje Prezydenta Miasta i SKO. Skarżący argumentował swoje interesy prawne, dotyczące procesu o zasiedzenie. Istotne jest także wyjaśnienie pojęcia samodzielnego lokalu mieszkalnego oraz konieczność zaświadczenia o spełnieniu wymogów samodzielności lokalu. Wyrok WSA potwierdza istnienie interesu prawnego skarżącego w uzyskaniu zaświadczenia.

Tematyka: interes prawny, zaświadczenie o samodzielności lokalu, WSA Rzeszów, zasiedzenie, samodzielny lokal mieszkalny, własność lokali

Interes prawny w uzyskaniu zaświadczenia nie musi pokrywać się z interesem prawnym w znaczeniu
materialnoprawnym. Interes prawny w uzyskaniu zaświadczenia może wynikać z postrzeganej przez osobę
ubiegającą się o zaświadczenie korzyści, jaką ta osoba spodziewa się odnieść z wykorzystania
zaświadczenia w innym postępowaniu.
Stan faktyczny
WSA w Rzeszowie rozpoznał sprawę ze skargi na postanowienie SKO w przedmiocie odmowy wydania
zaświadczenia o samodzielności lokalu. W wydanym wyroku Sąd uchylił zaskarżone postanowienie i wcześniejsze
postanowienie Prezydenta Miasta. W tej sprawie SKO utrzymało w mocy postanowienie Prezydenta Miasta
w przedmiocie odmowy wydania zaświadczenia o samodzielności lokalu.
Prezydent Miasta postanowieniem odmówił wydania zaświadczenia o samodzielności lokalu. W uzasadnieniu
postanowienia Organ I instancji wskazał, że zgodnie z wypisem z rejestru gruntów działki jedynym właścicielem
działki i budynku jest Miasto. Organ I instancji stwierdził, że w związku z tym, iż skarżący nie jest właścicielem,
współwłaścicielem, ani też nie posiada żadnego innego prawa do nieruchomości, wydanie zaświadczenia jest
bezpodstawne.
Od powyższego postanowienia skarżący wniósł zażalenie, w którym wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia
poprzez wydanie zaświadczenia o samodzielności przedmiotowego lokalu, ewentualnie uchylenie zaskarżonego
postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Organ I instancji. Do zażalenia skarżący
dołączył kserokopię wniosku o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości w drodze zasiedzenia wraz
z dowodem złożenia do SR.
SKO utrzymało w mocy ww. postanowienie Organu I instancji, z czym nie zgodził się skarżący.
Stanowisko WSA
Sąd uznał, że skarga zasługuje na uwzględnienie, gdyż przyczyna, dla której odmówiono wydania zaświadczenia
w okolicznościach niniejszej sprawy, była zdaniem Sądu wadliwa. O możliwość wydania zaświadczenia
o samodzielności lokalu decyduje treść art. 217 i art. 218 KPA w powiązaniu z art. 2 ust. 2 i 3 ustawy z 24.6.1994 r.
o własności lokali (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1048; dalej: WłLokU).
Zgodnie z art. 2 ust. 2 WłLokU samodzielnym lokalem mieszkalnym w rozumieniu ustawy jest wydzielona trwałymi
ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami
pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych. Przepis ten stosuje się odpowiednio również do
samodzielnych lokali wykorzystywanych zgodnie z przeznaczeniem na cele inne niż mieszkalne. Powyższa definicja
ma charakter samodzielny i pełny, nie ma w niej w szczególności odesłania do ustaleń miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego ani do treści decyzji wydawanych w procesie budowalnym. Takie odesłania
zawarte są w art. 2 ust. 1a WłLokU, który dotyczy ustanowienia odrębnej własności lokalu, a więc prawnej formy
przekształcenia istniejącego stanu.
Stosownie do art. 2 ust. 3 WłLokU spełnienie wymagań, o których mowa w art. 2 ust. 1a-2 WłLokU, stwierdza
starosta w formie zaświadczenia. Zaświadczenie o samodzielności lokalu, o którym mowa art. 2 ust. 3 WłLokU,
stanowi zaś potwierdzenie istniejącego stanu faktycznego (zob. wyrok WSA w Krakowie z 29.1.2019 r., II SA/Kr
1429/18,
). Ma ono służyć w dalszej kolejności ustanowieniu odrębnej własności lokalu, jednakże samo
zaświadczenie o samodzielności lokalu ma rozstrzygać o spełnieniu wymogów technicznych określonych w art. 2 ust.
2 WłLokU. Zaświadczenie o samodzielności lokalu jest bowiem dokumentem urzędowym, potwierdzającym, że dany
lokal spełnia wymogi samodzielności lokalu. Jest ono niezbędne dla dokonania czynności wydzielenia lokalu jako
samodzielnej nieruchomości lokalowej z nieruchomości głównej. Wydzielenie lokalu jako odrębnej nieruchomości jest
niezbędne do ustanowienia dla danego lokalu prawa odrębnej własności i jego wpisu do księgi wieczystej (zob. R.
Dziczek [w:] Własność lokali. Komentarz. Wzory pozwów i wniosków sądowych, wyd. VIII, Warszawa 2021, art. 2).
Definicja samodzielnego lokalu mieszkalnego, zawarta w art. 2 ust. 2 WłLokU, określa jedynie co może stanowić
przedmiot prawa własności lokalowej, czyli fizyczne warunki przedmiotu tego prawa. W żadnym jednak razie nie daje
podstaw do uznania, że rzecz spełniająca te warunki fizyczne jest prawem odrębnej własności lokalu (wyrok SA
w Lublinie z 26.11.2020 r., I ACa 566/19,
).

W zaskarżonym postanowieniu SKO uzasadniało odmowę wydania zaświadczenia o samodzielności lokalu brakiem
po stronie skarżącego interesu prawnego w uzyskaniu przedmiotowego zaświadczenia z uwagi na brak tytułu
prawno-rzeczowego do nieruchomości. Art. 217 § 2 pkt 2 KPA stanowi, że zaświadczenie wydaje się, jeżeli osoba
ubiega się o zaświadczenie ze względu na swój interes prawny w urzędowym potwierdzeniu określonych faktów lub
stanu prawnego.
W przekonaniu Sądu interes prawny, o którym mowa w art. 217 § 2 pkt. 2 KPA, może być wywodzony zarówno
z norm prawa materialnego, jak i przepisów procesowych. Zatem interes prawny ma osoba, która chce się posłużyć
zaświadczeniem w postępowaniu wyjaśniającym w innej sprawie z uwagi na zasadę udziału strony w postępowaniu
dowodowym, w tym prawa do składania wniosków dowodowych (zob. M. Jaśkowska [w:] M. Wilbrandt-Gotowicz, A.
Wróbel, M. Jaśkowska, Komentarz aktualizowany do Kodeksu postępowania administracyjnego, LEX/el. 2022, art.
217).
Jak podnosił skarżący już w zażaleniu, przed SR toczy się postępowanie o zasiedzenie przedmiotowego lokalu na
skutek wniosku złożonego przez skarżącego. Zaświadczenie o samodzielności lokalu stanowi natomiast wyłączny
dowód na okoliczność spełnienia przez lokal wymogów samodzielności. Okoliczność złożenia wniosku do SR
skarżący udokumentował wraz z wniesieniem zażalenia. Należy więc uznać, że wskazywany przez skarżącego
interes prawny ma charakter procesowy, gdyż wynika z potrzeby przedłożenia w toku postępowania cywilnego
zaświadczenia o samodzielności lokalu na okoliczności wywodzone przez skarżącego.
WSA podzielił stanowisko wyrażane w orzecznictwie sądów administracyjnych, zgodnie z którym interes prawny
w uzyskaniu zaświadczenia nie musi pokrywać się z interesem prawnym w znaczeniu materialnoprawnym. Interes
prawny w uzyskaniu zaświadczenia wystarczająco może wynikać z postrzeganej przez osobę ubiegającą się
o zaświadczenie korzyści, jaką spodziewa się ta osoba odnieść z wykorzystania zaświadczenia w innym
postępowaniu (zob. wyroki WSA w Krakowie: z 7.5.2019 r., III SA/Kr 256/19,
; z 13.5.2014 r., II SA/Kr 445/14,
).
W ocenie WSA skarżący w niniejszej sprawie wykazał fakt legitymowania się interesem prawnym w uzyskaniu
zaświadczenia o samodzielności lokalu. Z tych powodów Sąd uznał, że odmowa wydania zaświadczenia
z powołaniem się na brak wykazania przez skarżącego interesu prawnego w jego uzyskaniu nie znajduje
umocowania w świetle art. 217 § 2 pkt. 2 KPA w powiązaniu z treścią art. 2 ust. 2 i ust. 3 WłLokU.

Komentarz
Omawiany wyrok nie jest prawomocny. Warto jednakże zwrócić na niego uwagę, ponieważ odnosi się do ważnego
praktycznie zagadnienia ustalenia interesu prawnego w postępowaniu administracyjnym, tutaj: w procedurze
uzyskania zaświadczenia. WSA odwołuje się w omawianym wyroku do tego orzecznictwa, które dopuszcza ustalenie
istnienia interesu na podstawie przepisów prawa procesowego, także postępowania cywilnego. W omawianej
sprawie interes prawny w uzyskaniu zaświadczenia o samodzielności lokalu jest uzasadniony tym, że wnioskodawca
zainicjował postępowanie cywilne o zasiedzenie w sprawie dotyczącej danego lokalu.

Wyrok WSA w Rzeszowie z 19.7.2022 r., II SA/Rz 279/22

Wyrok WSA w Rzeszowie z 19.7.2022 r. dotyczy istotnego zagadnienia ustalenia interesu prawnego w procedurze uzyskania zaświadczenia o samodzielności lokalu. Sąd uznał, że skarżący wykazał fakt legitymowania się interesem prawnym, co obaliło argumentację braku takiego interesu. Decyzja ma istotne znaczenie dla osób ubiegających się o zaświadczenia w sprawach cywilnych i administracyjnych.