Jak uiścić wpis w postępowaniu sądowoadministracyjnym?

W postępowaniu sądowoadministracyjnym konieczne jest prawidłowe uiszczenie opłaty sądowej, zgodnie z przepisami prawa. Publikacja omawia kwestie dotyczące płatności gotówką do kasy sądu lub na rachunek bankowy, a także konsekwencje niewłaściwego uiszczenia wpisu. Przedstawione są również stanowiska WSA, NSA oraz TK w kontekście opłat sądowych i form ich uiszczenia.

Tematyka: opłata sądowa, sąd administracyjny, wpis sądowy, uiszczenie opłaty, znaki opłaty sądowej, NSA, TK, forma uiszczenia opłaty

W postępowaniu sądowoadministracyjnym opłatę sądową uiszcza się gotówką do kasy właściwego sądu
administracyjnego lub na rachunek bankowy właściwego sądu. Nie ma możliwości skutecznego opłacenia
pism sądowych znakami opłaty sądowej.
Orzeczenie WSA
WSA w Warszawie odmówił przywrócenia terminu do wniesienia skargi na decyzję Ministra Rozwoju. Po wpływie
zażalenia Sąd wezwał pełnomocnika skarżącego do uiszczenia wpisu w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania,
pod rygorem odrzucenia tego środka zaskarżenia. W wezwaniu wskazano, że uzupełnienie braków formalnych
powinno nastąpić poprzez wpłatę wpisu sądowego na rachunek bankowy WSA w Warszawie. W zakreślonym
terminie pełnomocnik G.K. poinformował Sąd o uiszczeniu wpisu w znakach opłaty sądowej. Po ustaleniu w rejestrze
opłat sądowych, że wpis od zażalenia nie został uiszczony na rachunek bankowy WSA w Warszawie, Sąd odrzucił
zażalenie. W uzasadnieniu postanowienia stwierdzono, że wykupienia znaku opłaty sądowej Ministerstwa
Sprawiedliwości nie można uznać za uiszczenie wpisu od zażalenia.
Stanowisko NSA
NSA oddalił zażalenie. Z art. 219 § 1 i 2 ustawy z 30.8.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami
administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 329; dalej: PostAdmU) wynika, że o płatę sądową należy uiścić
przy wniesieniu do sądu pisma podlegającego opłacie. Opłatę sądową uiszcza się gotówką do kasy
właściwego sądu administracyjnego lub na rachunek bankowy właściwego sądu. Nie jest zatem wystarczające
wykazanie, że stosowną opłatę uiszczono, ale na konto innego, niewłaściwego sądu (zob. postanowienie NSA
z 11.10.2017 r., II OZ 1055/17,
), lub na inny, nawet bardzo podobny numer rachunku bankowego (zob.
postanowienie NSA z 18.11.2014 r., I GSK 1820/14,
). Ustawodawca nie przewidział uiszczenia opłaty
sądowej w jakiejkolwiek innej formie, poza wskazanymi w art. 291 § 2 PostAdmU, w tym np. przez wykupienie
znaków opłaty sądowej Ministerstwa Sprawiedliwości (zob. postanowienie NSA z 13.1.2022 r., II GZ 472/21,
; postanowienie NSA z 16.7.2010 r., I OSK 1094/10,
). Dlatego NSA nie podzielił zarzutów zażalenia,
że uiszczenie opłaty sądowej w znakach sądowych ma taki sam skutek jak przelew na konto Sądu lub opłata wpisu
gotówką w kasie Sądu (zob. postanowienie NSA z 7.4.2022 r., I GZ 96/22,
; z 13.1.2022 r., II GZ 472/21,
). W uzasadnieniu postanowienia podkreślono, że wezwanie do uiszczenia wpisu od zażalenia doręczone
profesjonalnemu pełnomocnikowi zawierało wyraźne pouczenie o sposobie i terminie uiszczenia wpisu od skargi, jak
również o konsekwencjach jego niewykonania.
Wyrok TK
Należy podkreślić, że art. 219 § 2 PostAdmU był przedmiotem oceny Trybunału Konstytucyjnego, który stwierdził, że
jest on zgodny z art. 45 ust. 1 Konstytucji RP (zob. wyrok TK z 7.03.2006 r., SK 11/05,
). TK nie podzielił
stanowiska wnoszącego skargę konstytucyjną, że wyeliminowanie w tym przepisie jednej z trzech form opłat
sądowych, czyli opłaty znakami sądowymi, jest takim utrudnieniem prawa do sądu, że narusza Konstytucję
RP. TK stwierdził wręcz, że opłata znakami sądowymi była powszechnie uznawana za uciążliwą formę opłaty
sądowej, zarówno organizacyjnie i technicznie, jak i z punktu widzenia kosztów wymiaru sprawiedliwości.
Podkreślono, że mechanizm ten nie odpowiada postępowi organizacyjnemu, szczególnie w sferze bankowości
i obrotu bezgotówkowego. Informacja o numerach kont jest powszechnie dostępna, bez żadnych ograniczeń
czasowych, na stronach internetowych właściwych sądów. Przekaz opłaty na konto sądu może być dokonany
w każdej formie przekazu bankowego (zlecenie telefoniczne, zlecenie internetowe itd.) przez całą dobę. Każde
zlecenie bankowe jest odpowiednio rejestrowane i za datę dokonania opłaty uznaje się datę dokonania zlecenia, pod
warunkiem, że w tej dacie, a przynajmniej przed upływem terminu do wniesienia opłaty istniało pokrycie tej kwoty na
rachunku strony. Nie ma wówczas znaczenia to, kiedy bank lub instytucja finansowa faktycznie wykonała polecenie
przelewu (zob. postanowienie NSA z 23.6.2022 r., II GZ 177/22).
Postanowienie NSA z 18.8.2022 r., I OZ 333/22

Stanowisko NSA oraz wyrok TK potwierdzają konieczność prawidłowego uiszczenia opłaty sądowej zgodnie z obowiązującymi przepisami. Opłatę należy uiścić gotówką do kasy sądu lub na rachunek bankowy właściwego sądu administracyjnego. Konieczne jest ścisłe przestrzeganie wymogów formalnych w zakresie uiszczenia wpisu, aby uniknąć odrzucenia środka zaskarżenia.