Przepisy kompleksowo regulujące funkcjonowanie aplikacji mObywatel

W Ministerstwie Cyfryzacji trwają prace nad projektem ustawy o aplikacji mObywatel, mającej zastąpić obecne regulacje dotyczące aplikacji. Projekt uwzględnia zasady funkcjonowania aplikacji oraz warunki udostępniania nowych usług. Aplikacja zyskuje popularność zwłaszcza w czasie pandemii COVID-19, co zwiększa oczekiwania wobec niej.

Tematyka: aplikacja mObywatel, projekt ustawy, dokument elektroniczny, potwierdzanie tożsamości, e-usługi, Ministerstwo Cyfryzacji

W Ministerstwie Cyfryzacji trwają obecnie prace nad projektem ustawy o aplikacji mObywatel (UD394), który
zawiera kompleksowe uregulowania dla aplikacji mObywatel. Obecnie korzysta z niej już blisko 8 milionów
osób.
• Projekt ustawy obejmuje zasady funkcjonowania aplikacji mObywatel oraz warunki udostępniania
i świadczenia w jej ramach nowych usług;
• Projektowana ustawa ma zastąpić regulacje zawarte aktualnie w przepisach art. 19a-19j ustawy z 17.2.2005
r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 2070;
dalej: InformPodPublU);
• Aktualnie aplikacja mObywatel obejmuje następujące usługi: mObywatel, mPojazd, mPrawo Jazdy i Punkty
Karne, mLegitymacja szkolna, mLegitymacja studencka, Małopolska Karta Aglomeracyjna, Bilkom – bilety
kolejowe, eRecepta, Karta Dużej Rodziny (mKDR), Unijny Certyfikat Covid, Polak za granicą, Koronawirus:
informacje i zalecenia, Legitymacja UUT (UUT - ulgowe usługi transportowe) oraz Diia.pl (mobilny dokument
tożsamości dla obywatela Ukrainy).
Aplikacja mObywatel stale zyskuje na popularności, zwłaszcza w czasie ograniczeń związanych z pandemią COVID-
19. W związku z tym rosną wobec niej oczekiwania. Korzystanie z elektronicznych dokumentów obsługiwanych przez
aplikację mObywatel ma być możliwie jak najbardziej zbliżone do odpowiadających im dokumentów tradycyjnych.
Coraz więcej osób chce mieć możliwość zdalnego przekazania swoich danych, potwierdzania tożsamości oraz
załatwiania spraw urzędowych z wykorzystaniem usług online, w tym usług świadczonych za pomocą urządzeń
mobilnych. Ustawodawca zdecydował się więc kompleksowo uregulować zasady funkcjonowania aplikacji
mObywatel w specjalnej, oddzielnej ustawie. Rozwiązania proponowane w projekcie ustawy o aplikacji mObywatel
mają zastąpić przepisy art. 19a-19j InformPodPublU. Projektowana ustawa ma zatem za zadanie stworzenie nowych
podstaw prawnych, o które opierać się będzie funkcjonowanie aplikacji mObywatel oraz udostępnianych
i świadczonych w niej usług.
Najważniejsze rozwiązania zawarte w projekcie ustawy dotyczą wprowadzenia przepisów, na podstawie których
możliwe będzie oczekiwane przez obywateli wykorzystywanie i uznawanie dokumentów elektronicznych,
obsługiwanych przy użyciu aplikacji mObywatel, w życiu codziennym, w zakresie zbliżonym do wykorzystywania
dokumentów tradycyjnych. Ustawodawca położył przy tym szczególny nacisk na wykorzystywanie dokumentów
elektronicznych, obsługiwanych przy użyciu aplikacji mObywatel, jako mobilnych odpowiedników dowodów
osobistych. Ponadto projektowane przepisy mają za zadanie upowszechnienie wykorzystywania mLegitymacji
szkolnej i studenckiej odpowiednio przez uczniów i studentów.
Projektowana ustawa ma umożliwić wykorzystywanie aplikacji mObywatel jako czynnika uwierzytelniania profilu
zaufanego, o którym mowa w InformPodPublU. Ponadto obywatele zyskają możliwość dokonywania płatności
elektronicznych za usługi świadczone przez podmioty publiczne w aplikacji mObywatel.
W projekcie ustawy znalazły się także przepisy, których celem jest uproszczenie i usprawnienie dotychczasowych
procedur wdrażania nowych usług świadczonych w aplikacji mObywatel. Chodzi tutaj w szczególności
o doprecyzowanie warunków rozpoczęcia świadczenia przez podmioty usług opracowanych i udostępnionych przez
ministra właściwego do spraw informatyzacji oraz usług opracowanych i udostępnionych na wniosek tych podmiotów.
Ponadto podmioty te zyskają możliwość utrzymywania rejestrów związanych z tymi usługami w systemie
teleinformatycznym ministra właściwego do spraw informatyzacji, związanym z funkcjonowaniem aplikacji
mObywatel.

Potwierdzanie tożsamości przy wykorzystaniu aplikacji mObywatel
Jednym z istotniejszych rozwiązań zawartych w projekcie ustawy o aplikacji mObywatel jest zapewnienie obywatelom
możliwości potwierdzania swojej tożsamości przy wykorzystaniu aplikacji mObywatel.
Aktualnie podstawowym dokumentem w aplikacji mObywatel jest dokument elektroniczny zawierający dane pobrane
z Rejestru Dowodów Osobistych i rejestru PESEL (dokument mObywatel). Zawiera on: imię (imiona), nazwisko,
numer PESEL, datę urodzenia oraz fotografię. Projektowana ustawa rozszerza zakres danych, które będzie mógł
zawierać wspomniany dokument, w zależności od potrzeb użytkowników i nowych usług udostępnianych w aplikacji
mObywatel. Rozszerzony zbiór danych będzie obejmował: serię i numer dowodu osobistego, organ wydający dowód
osobisty, datę ważności dowodu osobistego, datę wydania dowodu osobistego, nazwisko rodowe, płeć, imię ojca,

nazwisko rodowe ojca, imię matki, nazwisko rodowe matki, miejsce urodzenia, kraj urodzenia, obywatelstwo, adres
zameldowania oraz datę zameldowania. Dzięki temu dokument mObywatel będzie stwierdzał tożsamość
i obywatelstwo polskie osoby na terytorium RP, w zakresie zawartych w nim danych, w relacjach wzajemnej fizycznej
obecności stron. Umożliwi to stosowanie aplikacji mObywatel we wszystkich sytuacjach, w których wykorzystywany
jest dowód osobisty. Projekt ustawy przewiduje bowiem, że jeżeli z przepisu prawa wynika obowiązek okazania
dowodu osobistego w celu potwierdzenia tożsamości, to obowiązek ten uznany będzie za spełniony przez użycie
dokumentu mObywatel.
Warto podkreślić, że fałszerstwo dokumentu mObywatel karane będzie na podstawie art. 270 § 1 KK jako fałszerstwo
dokumentów. W tym celu rozszerzony zostanie katalog przestępstw komputerowych, zawarty w art. 296b §1 KK.
Karalne będzie zatem wytwarzanie, pozyskiwanie, zbywanie lub udostępnianie urządzeń lub programów
komputerowych, a także haseł komputerowych, kodów dostępu lub innych danych umożliwiających nieuprawniony
dostęp do informacji przechowywanych w systemie informatycznym, systemie teleinformatycznym lub sieci
teleinformatycznej.

Projektowana ustawa ma na celu stworzenie nowych podstaw prawnych dla aplikacji mObywatel oraz upowszechnienie korzystania z elektronicznych dokumentów. Przewiduje m.in. możliwość potwierdzania tożsamości i dokonywania płatności elektronicznych za usługi publiczne.