Informacja publiczna przetworzona

Tematyka: informacja publiczna, przetwarzanie informacji, udostępnienie informacji publicznej, Naczelny Sąd Administracyjny, interpretacja przepisów

Wnioskodawca występujący o udostępnienie informacji publicznej na etapie składania wniosku nie musi
wiedzieć, że żądana przez niego informacja ma charakter informacji publicznej przetworzonej. Podmiot
zobowiązany do jej udostępnienia powinien zatem poinformować wnioskodawcę, że dana informacja jest
w jego ocenie informacją przetworzoną, wobec czego jej udostępnienie jest możliwe w zakresie, w jakim jest
to szczególnie istotne dla interesu publicznego – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.
Opis okoliczności faktycznych
Sprawa dotyczyła skargi kasacyjnej (...) sp. z o.o. w Ż. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w sprawie
ze skargi G. stowarzyszenie zwykłe na decyzję Spółki w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji publicznej.
Stowarzyszenie wystąpiło do Spółki o udostępnienie informacji publicznej w zakresie opisanym we wniosku.
Wyjaśniło, że informacje objęte wnioskiem w całym zakresie będą służyć prowadzonej przez nie działalności mającej
na celu ochronę interesu publicznego poprzez przeciwdziałanie marnotrawieniu środków publicznych i wypracowaniu
bardziej efektywnych metod zarządzania majątkiem komunalnym, w tym pozostającym w zarządzie Spółki.
Spółka odmówiła udostępnienia informacji publicznej co do części wniosku. W uzasadnieniu uznała, że w tym
zakresie zachodzi m.in. konieczność przetworzenia informacji, zaś Stowarzyszenie nie wykazało spełnienia
przesłanki szczególnej istotności dla interesu publicznego.
Stanowisko WSA
Wojewódzki Sąd Administracyjny uchylił zaskarżoną decyzję odmowną Spółki. W uzasadnieniu wyroku wyjaśnił, że
bezspornym jest, iż Spółka jest podmiotem zobowiązanym do udostępnienia informacji mającej walor informacji
publicznej na zasadach określonych w DostInfPubU. Realizuje bowiem zadania publiczne, dysponuje majątkiem
publicznym, a jedynym jej udziałowcem jest Miasto Ż. (art. 4 ust. 1 pkt 5 DostInfPubU). Poza sporem jest również to,
że zakres informacji objęty decyzją stanowi informację publiczną.
Następnie WSA wskazał, że o ile Spółka uznała, że żądana informacja ma charakter informacji przetworzonej,
a wystąpienie kwalifikowanego interesu publicznego nie wynika z treści wniosku o udostępnienie informacji
publicznej, to powinna była wezwać Stowarzyszenie do jego wykazania, wskazując jednocześnie, które
z żądanych informacji uważa za informacje przetworzone. Nie ma przy tym znaczenia, że takie wezwania, jak
twierdzi pełnomocnik Spółki, były kierowane w innych sprawach, bowiem każda z nich ma charakter
indywidualny. Skoro Spółka obowiązku tego nie dopełniła, to już z tego powodu zaskarżona decyzja, jako
naruszająca art. 3 ust. 1 pkt 1 DostInfPubU, nie mogła się ostać. Niezależnie od powyższego zastrzeżenia WSA
budziło również samo uzasadnienie dotyczące zakwalifikowania informacji, jako informacji przetworzonej. WSA
zauważył, że Stowarzyszenie domagało się m.in. udostępnienia informacji źródłowej, tj. kopii bądź skanu
dokumentów takich jak: uchwał Rady Nadzorczej, uchwał Zarządu Spółki, dokumentów określających zasady
korzystania i rozliczania samochodów i telefonów służbowych do celów prywatnych lub podpisanych umów w tym
zakresie, kopii lub skanu umów darowizn oraz umów sponsoringowych. Zdaniem WSA, takie sformułowanie wniosku
nie wskazywało, by strona żądała analizy tego materiału źródłowego, czy udostępnienia jakościowo nowej informacji,
a jedynie informacji już istniejącej, którą należało odszukać, uporządkować i skopiować. Natomiast takie czynności
jak selekcja dokumentów i ich analiza pod względem treści, konieczność dokonania anonimizacji dokumentów nie
czynią z nich jeszcze informacji przetworzonych.
WSA wskazał również, że na podstawie uzasadnienia decyzji nie sposób zweryfikować, czy istotnie utworzenie
zestawienia zawierającego wskazane przez Stowarzyszenie dane, których udostępnienia się domaga, takich jak data
i numer umowy, podmiot z którym zawarto umowę, przedmiot umowy, jej wartość i okres obowiązywania - stanowi
informację przetworzoną. Wprawdzie Spółka wskazała, że nie ma prawnego obowiązku prowadzenia rejestru umów,
natomiast nie wyjaśniła, czy w ogóle prowadzi wykazy/zestawienia umów i w jakiej wersji, a tym samym jakie dane są
w nim zawarte. Nadto Spółka nie wyjaśniła, ile umów cywilnoprawnych, a także umów z osobami prawnymi, zostało
zawartych we wskazanym we wniosku okresie, w jakich komórkach zostały one zgromadzone, wedle jakich kryteriów
zarchiwizowane, czy w komórkach tych prowadzone są wykazy umów, czy danymi żądanymi dysponuje główny
księgowy Spółki. WSA wyjaśnił, że dane w tym zakresie z pewnością pozwoliłyby na dokonanie oceny charakteru
wnioskowanych przez Stowarzyszenie informacji i w konsekwencji umożliwiłoby stwierdzenie, czy żądaną informację
uznać należy za informację przetworzoną.
Uzasadnienie prawne

Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną, albowiem żaden z podniesionych w niej zarzutów nie
zasługiwał na uwzględnienie. W realiach niniejszej sprawy Sąd pierwszej instancji prawidłowo ocenił, że skarżąca
kasacyjnie nie wyjaśniła należycie podstaw zakwalifikowania żądanych danych, jako informacji publicznej
przetworzonej, podstaw odmowy udostępnienia części wnioskowanych danych z uwagi na objęcie ich tajemnicą
przedsiębiorcy oraz podstaw ograniczenia dostępu do części informacji z uwagi na prywatność osoby fizycznej.
Nietrafny okazał się również zarzut polegający na błędnym przyjęciu, że Spółka winna była dodatkowo wzywać
Stowarzyszenie do wykazywania okoliczności mających przemawiać za tym, że udzielenie informacji objętych
wnioskiem uzasadnia szczególnie istoty interes publiczny, nawet wówczas, gdy we wniosku o udzielenie informacji
publicznej wskazał cel, dla których miała być pozyskana informacja oraz sposób jej wykorzystania. W przypadku,
gdy zdaniem podmiotu zobowiązanego żądane dane zawierają w istocie wniosek o udostępnienie informacji
przetworzonej powinien on zwrócić się do wnioskodawcy o wykazanie, że jego działanie jest szczególnie
istotne dla interesu publicznego. Jeżeli wnioskodawca tego nie uczyni, wówczas wniosek o udostępnienie
informacji przetworzonej winien zostać rozpoznany zarówno, gdy brak w nim będzie jakiegokolwiek uzasadnienia
„szczególnego interesu publicznego”, jak również, kiedy wnioskodawca w ogóle nie zareaguje na wezwanie, by ten
interes wykazać. W takiej sytuacji podmiot zobowiązany powinien samodzielnie zbadać przesłanki
przemawiające za istnieniem szczególnej istotności dla interesu publicznego. Jeżeli uzna, że takie przesłanki
wystąpią wówczas powinien udzielić informacji. Natomiast w sytuacji, jeśli ocena przeprowadzona przez podmiot
zobowiązany będzie negatywna - powinien na podstawie art. 16 ust. 1 DostInfPubU wydać decyzję o odmowie
udostępnienia żądanej informacji.
Wnioskodawca występujący o udostępnienie informacji publicznej na etapie składania wniosku nie musi
wiedzieć, że żądana przez niego informacja ma charakter informacji publicznej przetworzonej. Podmiot
zobowiązany do jej udostępnienia powinien zatem poinformować wnioskodawcę, że dana informacja jest w jego
ocenie informacją przetworzoną, wobec czego jej udostępnienie jest możliwe w zakresie, w jakim jest to szczególnie
istotne dla interesu publicznego. Wnioskodawca musi mieć bowiem realną możliwość uzyskania informacji, a co za
tym idzie - możliwość wykazania w zakreślonym przez podmiot zobowiązany terminie, że zachodzi przesłanka
warunkująca uzyskanie informacji.
Wydanie decyzji administracyjnej odmawiającej udostępnienia informacji publicznej przetworzonej z uwagi
na niewykazanie szczególnie istotnego interesu publicznego, bez uprzedniego wezwania wnioskodawcy do
jego wykazania, stanowi istotne naruszenie art. 17 ust. 1 w zw. z art. 3 ust. 1 pkt 1 i art. 14 ust. 2 DostInfPubU.

Komentarz
Odróżnienie informacji publicznej przetworzonej od informacji prostej budzi wątpliwości w praktyce. Ma to znaczenie
o tyle, że uznanie danej informacji za przetworzoną implikuje konieczność wykazania dodatkowej przesłanki jej
uzyskania – szczególnej istotności dla interesu publicznego. W takim jednak przypadku to po stronie podmiotu
obowiązanego do udostępnienia informacji występuje obowiązek poinformowania wnioskodawcy, że dana informacja
jest w jego ocenie informacją przetworzoną, wobec czego jej udostępnienie jest możliwe w zakresie, w jakim jest to
szczególnie istotne dla interesu publicznego – przy czym powinno to być należycie uzasadnione stanowisko,
umożliwiające wnioskodawcy odniesienie się i przedstawienie własnej argumentacji. Niedopełnienie przez podmiot
tych czynności i wydanie decyzji odmownej ma daleko idące skutki procesowe, ponieważ stanowi istotne naruszenie
przepisów DostInfPubU.

Wyrok NSA z 28.9.2022 r., III OSK 1410/21,

Odróżnienie informacji publicznej przetworzonej od informacji prostej budzi wątpliwości w praktyce. Ma to znaczenie o tyle, że uznanie danej informacji za przetworzoną implikuje konieczność wykazania dodatkowej przesłanki jej uzyskania – szczególnej istotności dla interesu publicznego. Niedopełnienie przez podmiot obowiązanego i wydanie decyzji odmownej ma daleko idące skutki procesowe, stanowiąc istotne naruszenie przepisów DostInfPubU.