Tajemnica skarbowa obejmuje informacje o postępowaniu kontrolnym

Tematyka: tajemnica skarbowa, postępowanie kontrolne, informacje publiczne, Urząd Skarbowy, Ordynacja podatkowa, dokumentacja podatkowa, kontrola skarbowa, organy administracji, tajemnica skarbowa

Informacje objęte tajemnicą skarbową nie podlegają udostępnieniu w trybie określonym przepisami ustawy
z 6.9.2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 902; dalej: DostInfPubU). Tajemnica
skarbowa obejmuje informacje o ewentualnym wszczęciu postępowania kontrolnego lub o ujawnieniu
nieprawidłowości.
Wniosek o udostępnienie informacji publicznej
W.L. zawiadomił Urząd Skarbowy w K. o możliwości popełnienia przestępstwa karno-skarbowego przez A.K. - osobę
fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą. Następnie złożył wniosek o udzielenie informacji, czy na skutek jego
zgłoszenia przeprowadzono kontrolę skarbową przedsiębiorcy i czy ujawniono nieprawidłowości. Naczelnik US w K.
odmówił udostępnienia wnioskowanych informacji, powołując się na art. 5 ust. 1 DostInfPubU. Zgodnie z tym
przepisem prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu w zakresie i na zasadach określonych w przepisach
o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych. Organ wskazał, że w tej
sprawie ochrona wnioskowanych informacji wynika z przepisów ustawy z 29.8.1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j.
Dz.U. z 2021 r. poz. 1540; dalej: OrdPU) i dotyczy tajemnicy skarbowej.
Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w K. utrzymał tę decyzję w mocy. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia wskazano,
że wbrew twierdzeniom K.S. wnioskiem nie zostały objęte informacje ogólne o kontroli, a dane dotyczące
konkretnego podmiotu. Z art. 293 § 1 OrdPU wynika, że indywidualne dane zawarte w deklaracji oraz innych
dokumentach składanych przez podatników, płatników lub inkasentów objęte są tajemnicą skarbową. Przepis ten
stosuje się również do danych zawartych m.in. w aktach dokumentujących czynności sprawdzające oraz aktach
postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej oraz aktach postępowania w sprawach
o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe. Organ zaznaczył, że informacje wynikające z zamieszczonych
w aktach podatkowych dokumentów podlegających tajemnicy skarbowej mogą być udostępnione niektórym
podmiotom na zasadach i w trybie określonym w art. 299 OrdPU, jednak wnioskodawca do nich nie należy. Jak
podkreślono, pracownikom urzędów skarbowych oraz izb administracji skarbowych grożą surowe sankcje
w przypadku nieuprawnionego ujawnienia informacji objętych tajemnicą.
Orzeczenie WSA
WSA w Szczecinie oddalił skargę K.S. W uzasadnieniu wyroku wyjaśniono, że generalnie obowiązuje zasada
jawności działalności organów administracji, w tym organów skarbowych i podatkowych, a także zasada jawności
dokumentów wytworzonych przez te organy. Jednak z art. 293 OrdPU wynika, że dokumenty wytworzone przez
organy administracji podatkowej w związku z ich czynnościami wobec konkretnych podatników, w tym kontrolą
skarbową dokonaną na skutek zawiadomienia, stanowią tajemnicę skarbową i na mocy art. 5 ust. 1 DostInfPubU nie
podlegają udostępnieniu.
Skarżący twierdził, że kwestie prowadzenia kontroli oraz ich wyników są jawne i podlegają obowiązkowej publikacji
w Biuletynie Informacji Publicznej. Jednak w ocenie Sądu żądane dane nie obejmują ogólnej informacji dotyczącej
działania organu podatkowego jako organu kontroli, a indywidualnego podatnika. Przepisy OrdPU wyłączają jawność
takiego postępowania, zatem Organy zasadnie odmówiły skarżącemu udostępnienia informacji publicznej. Nie ma
możliwości udzielenia osobie fizycznej, niewymienionej w art. 298 oraz art. 299 OrdPU i niebędącej stroną
postępowania podatkowego, danych objętych wnioskiem.
Stanowisko NSA
NSA oddalił skargę kasacyjną. Jak wyjaśniono, jedną z tajemnic ograniczających prawo do informacji
publicznej jest tajemnica skarbowa, której zakres przedmiotowy uregulowano w art. 293 § 1 i 2 OrdPU.
Tajemnicę skarbową stanowią indywidualne dane zawarte we wszelkich dokumentach, jakie podatnik, płatnik
lub inkasent składa organowi podatkowemu, lub jakie znajdują się w dokumentach organu podatkowego lub
dokumentach pozyskanych przez organ na temat indywidualnego podatnika. NSA podkreślił, że wnioskodawca
domaga się dostępu do informacji odnoszących się do w pełni zindywidualizowanego podmiotu, mających wynikać
wprost z akt podatkowych postępowania prowadzonego przez organ podatkowy. Wnioskowane informacje nie mają
więc charakteru danych ogólnych dotyczących kontroli in generali, czyli zbiorczych danych o podatnikach, lecz
dotyczą kontroli konkretnego podatnika i należą do dokumentacji, o której mowa w art. 293 § 2 pkt. 3 OrdPU.
Z rezultatu wykładni językowej wynika, że wskazany przepis stosuje się do wszystkich danych znajdujących
się w aktach postępowań, o których mowa w jego treści, w tym informacji o ewentualnym wszczęciu
postępowania kontrolnego, czy o ujawnieniu nieprawidłowości. W ocenie NSA użyte przez ustawodawcę
sformułowania przesądzają jednoznacznie, że tajemnicą skarbową objęte się wszelkie dane zawarte w aktach.

W takiej sytuacji, z uwagi na spełnienie przesłanki wskazanej w art. 5 ust. 1 DostInfPubU, Organ był zobowiązany do
wydania na podstawie art. 16 ust. 1 DostInfPubU decyzji odmawiającej udostępnienia informacji publicznej.
Wyrok NSA z 7.10.2022 r., III OSK 1482/21

W takiej sytuacji, z uwagi na spełnienie przesłanki wskazanej w art. 5 ust. 1 DostInfPubU, Organ był zobowiązany do wydania na podstawie art. 16 ust. 1 DostInfPubU decyzji odmawiającej udostępnienia informacji publicznej. Wyrok NSA z 7.10.2022 r., III OSK 1482/21