Możliwość zaskarżenia decyzji o ustaleniu lokalizacji celu publicznego

Publikacja omawia możliwość zaskarżenia decyzji o ustaleniu lokalizacji celu publicznego, koncentrując się na sporze między magistratem a Wojewodą Mazowieckim. Stan prawny oraz kolejne etapy postępowania sądowego, administracyjnego i odwoławczego są szczegółowo analizowane, ukazując różne interpretacje prawa dotyczące stron postępowania lokalizacyjnego. Ostatecznie wyrok NSA uchylił decyzję sądu I instancji, wskazując na błędy proceduralne i konieczność ponownego rozpatrzenia sprawy.

Tematyka: postępowanie lokalizacyjne, decyzja administracyjna, strony postępowania, magistrat, Wojewoda Mazowiecki, Minister Inwestycji i Rozwoju, WSA, NSA, spór sądowy, błędy proceduralne, interpretacja prawa

Kto może być stroną postępowania lokalizacyjnego? Czy magistrat ma prawo do tego statusu, jeśli
przedsięwzięcie ma zostać zrealizowane w obrębie miasta? W sporze dotyczącym umiejscowienia inwestycji
celu publicznego związaną z tym kwestią musiał zająć się sąd.
Stan prawny
Na sądową wokandę trafił spór dotyczący umorzenia postępowania administracyjnego. Doszło do niego, kiedy
w 2018 r. Komitet Społeczny Budowy wystąpił do Wojewody Mazowieckiego o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji
inwestycji celu publicznego dla przedsięwzięcia docelowo zlokalizowanego na terenie zamkniętym. Wojewoda po
rozpoznaniu sprawy wydał decyzję, jednak takie działanie nie spodobało się włodarzom miasta. Urzędnicy zarzucili
Wojewodzie liczne naruszenia przepisów, w tym m.in. poprzez brak przyznania miastu przymiotu strony
w postępowaniu o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego oraz brak powiadomienia strony
przed wydaniem decyzji o możliwości wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych
żądań. Uznali także, że Wojewoda niezbyt dokładnie przyjrzał się okolicznościom rozpatrywanej sprawy.
Organ odwoławczy, Minister Inwestycji i Rozwoju, umorzył postępowanie odwoławcze. Skoncentrował się przede
wszystkim na uprawnieniu magistratu do wniesienia odwołania i żądania uchylenia wydanej decyzji. Jak wynika
wprost z art. 127 § 1 KPA, odwołanie od decyzji wydanej w I instancji służy wyłącznie stronie. W uzasadnieniu swojej
decyzji Minister tłumaczył, że z treści art. 53 ust. 1 ustawy z 27.3.2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 503; dalej ZagospPrzestrzU) wynika, że stronami postępowania
lokalizacyjnego są z pewnością inwestor oraz właściciele i użytkownicy wieczyści nieruchomości objętych inwestycją,
zaś magistrat miasta nie posiadał żadnego tytułu prawnego do nieruchomości, na której planowana była inwestycja.
Zgodnie z ZagospPrzestrzU stronami postępowania lokalizacyjnego mogą być także inne podmioty niż
wnioskodawca oraz właściciele (użytkownicy wieczyści) nieruchomości, przez które dana inwestycja przebiega. Art.
53 ust. 1 ZagospPrzestrzU nie zawiera jednak unormowania odnoszącego się do pojęcia strony w sprawach
dotyczących ustalenia lokalizacji inwestycji celu publicznego. Powyższe oznacza, że w postępowaniu zmierzającym
do wydania decyzji lokalizacyjnej katalog stron, poza wymienionym w art. 53 ust. 1 ZagospPrzestrzU, ustalany jest
w oparciu o treść art. 28 KPA. Ten z kolei ustanawia, że stroną postępowania administracyjnego jest każdy, czyjego
interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie, albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes
prawny lub obowiązek. W opinii Wojewody przymiot strony w postępowaniu w sprawie ustalenia lokalizacji inwestycji
celu publicznego ma właściciel (użytkownik wieczysty) nieruchomości sąsiednich, w takim zakresie, w jakim
inwestycja ta oddziałuje na jego uzasadnione, chronione prawem interesy. Jednak na podstawie materiału
zgromadzonego w omawianej sprawie stwierdził on, że granice obszaru oddziaływania projektowanej inwestycji
wyznacza jej oddziaływanie faktyczne w postaci zacienienia, zaś ww. obszar oddziaływania nie wkracza na teren
nieruchomości należących do miasta, a co za tym idzie - nie jest ono legitymowane do kwestionowania decyzji
Wojewody.
Stanowisko WSA
Sprawa trafiła do WSA w Warszawie, który oddalił skargę, przychylając się do werdyktu Organu I instancji. Co
prawda Sąd zwrócił uwagę na fakt, że Minister postąpił niewłaściwie, wydając decyzję o umorzeniu postępowania
odwoławczego. Powinien stwierdzić niedopuszczalność odwołania, jednak to nie zmieniło obrotu całej sprawy. Sąd
uzasadnił, że: „Sformułowane w skardze zarzuty dotyczące naruszenia przepisów prawa procesowego są zasadne,
choć jak wskazano - z innych przyczyn”. Ponadto WSA w Warszawie, przywołując regulację art. 127a § 1 i 2 KPA,
stwierdził, że: „W dacie wydania decyzji Organu I instancji nastąpiło jej doręczenie podmiotom uznanym za strony
oraz doręczenie Organowi oświadczeń złożonych przez strony o zrzeczeniu się prawa do wniesienia odwołania.
Skutkowało to, iż decyzja Organu I instancji stała się ostateczną, zachodziła przeto przeszkoda uniemożliwiająca
prowadzenie postępowania odwoławczego”. W opinii Organu nieuzasadniona analiza interesu prawnego po stronie
Miasta nie doprowadziła do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy zakończonej ostateczną decyzją. W ocenie WSA
w Warszawie stanowisko Wojewody o braku możliwości rozstrzygania w sprawie było co do istoty prawidłowe, choć
z innych powodów. Dlatego też odwołanie nie mogło skutkować merytorycznym rozpatrzeniem sprawy.
Rozstrzygnięcie NSA
Werdykt został zaskarżony do NSA. Organ ten w wyroku z 20.7.2022 r., II OSK 2202/19,
, uznał skargę za
zasadną i uchylił wyrok Sądu I instancji. Skład orzekający zwrócił uwagę na kwestie związane z terminem doręczenia
pierwotnie skarżonej decyzji. Przywołując regulację art. 127a § 1 i 2 KPA, Sąd I instancji stwierdził, że w dacie
wydania decyzji Organu I instancji nastąpiło jej doręczenie podmiotom uznanym za strony oraz doręczenie Organowi

oświadczeń złożonych przez strony o zrzeczeniu się prawa do wniesienia odwołania. Skutkowało to tym, że decyzja
Organu I instancji stała się ostateczną, a co za tym idzie - zachodziła przeszkoda uniemożliwiająca prowadzenie
postępowania odwoławczego.
W uzasadnieniu wyroku NSA podał: „Sąd I instancji przyjął, że decyzja Wojewody została doręczona podmiotom
uznanym za strony w tym samym dniu, w którym wydano tę decyzję (tj. 2.2.2018 r.), a także doręczono organowi
oświadczenia złożone przez strony o zrzeczeniu się prawa do wniesienia odwołania (…). W następstwie tych ustaleń
Sądu I instancji przyjęto w zaskarżonym wyroku, że w nieuprawniony sposób Minister prowadził rozważania co do
statusu podmiotu odwołującego się, gdy niedopuszczalność odwołania wynikała «w sposób oczywisty» z treści art.
16 i 127a KPA. W konsekwencji Sąd a quo doszedł do przekonania, że finalnie – mimo stwierdzenia, iż doszło do
naruszenia przepisów procesowych – zaskarżona decyzja nie narusza przepisów, w stopniu, który ma wpływ na
wynik sprawy. Zarazem, oddalając skargę na podstawie art. 151 PostAdmU, Sąd wskazał, że w przypadku
przekonania o istnieniu wad postępowania lub wad decyzji podmiot posiadający interes prawny dysponuje
uprawnieniem do zainicjowania postępowania o wznowienie postępowania lub postępowania o stwierdzenie
nieważności postępowania. Stanowisko Sądu I instancji nie jest prawidłowe, a sprawa wymaga ponownego
rozpatrzenia”.
Wyrok NSA z 20.7.2022 r., II OSK 2202/19,

Werdykt NSA z lipca 2022 r. przyniósł zmianę w dotychczasowym rozstrzygnięciu, kwestionując decyzję sądu I instancji. W uzasadnieniu podkreślono istotę terminowego doręczenia decyzji oraz błędy proceduralne, które wpłynęły na poprzedni wyrok. Sprawa wymagała ponownego rozpatrzenia z uwzględnieniem prawidłowego stanowiska prawnego.