Doręczenie decyzji w formie niepodpisanego elektronicznie pliku PDF bez skutków prawnych

Doręczenie stronie decyzji organu w formie pliku PDF bez podpisu elektronicznego nie wywołuje skutków prawnych, w szczególności nie otwiera terminu do złożenia skargi do sądu administracyjnego. Postępowanie administracyjne Prezydent Miasta S. nałożył na R.P. opłatę adiacencką z tytułu wzrostu wartości nieruchomości w związku z wybudowaniem drogi. Po wyczerpaniu środków zaskarżenia R.P. wystąpił do SKO w S. z wnioskiem o stwierdzenie nieważności decyzji Prezydenta Miasta S., twierdząc, że nie została mu ona skutecznie doręczona...

Tematyka: Doręczenie, decyzja, PDF, podpis elektroniczny, skutki prawne, postępowanie administracyjne, środki komunikacji elektronicznej, KPA, NSA, sąd administracyjny

Doręczenie stronie decyzji organu w formie pliku PDF bez podpisu elektronicznego nie wywołuje skutków prawnych, w szczególności nie otwiera terminu do złożenia skargi do sądu administracyjnego. Postępowanie administracyjne Prezydent Miasta S. nałożył na R.P. opłatę adiacencką z tytułu wzrostu wartości nieruchomości w związku z wybudowaniem drogi. Po wyczerpaniu środków zaskarżenia R.P. wystąpił do SKO w S. z wnioskiem o stwierdzenie nieważności decyzji Prezydenta Miasta S., twierdząc, że nie została mu ona skutecznie doręczona...

 

Doręczenie stronie decyzji organu w formie pliku PDF bez podpisu elektronicznego nie wywołuje skutków
prawnych, w szczególności nie otwiera terminu do złożenia skargi do sądu administracyjnego – wynika
z postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Postępowanie administracyjne
Prezydent Miasta S. nałożył na R.P. opłatę adiacencką z tytułu wzrostu wartości nieruchomości w związku
z wybudowaniem drogi. Po wyczerpaniu środków zaskarżenia R.P. wystąpił do SKO w S. z wnioskiem o stwierdzenie
nieważności decyzji Prezydenta Miasta S., twierdząc, że nie została mu ona skutecznie doręczona. R.P. wyjaśnił, że
korespondencję otrzymał drogą elektroniczną przez platformę e-PUAP w formie załącznika PDF, nieopatrzonego
podpisem elektronicznym. W tym samym trybie została mu doręczona decyzja Organu II instancji.
SKO w S. odmówiło stwierdzenia nieważności decyzji. Wskazało, że w aktach administracyjnych znajdują się
egzemplarze decyzji Organów I i II instancji, podpisane własnoręcznie, oraz egzemplarze podpisane kwalifikowanymi
podpisami elektronicznymi. Przepisy KPA nie regulują w sposób jednoznaczny zasad podpisywania załączników
w formie dokumentu elektronicznego, tak jak jest to w postępowaniu sądowoadministracyjnym, w którym
przewidziano wprost, że takie załączniki muszą być odrębnie podpisane elektronicznie. W ocenie Organu
wystarczające było podpisanie kwalifikowanym podpisem elektronicznym pisma przewodniego, do którego
załącznikiem była decyzja w formie pliku PDF. W konsekwencji SKO w S. uznało, że kwestionowana decyzja została
skutecznie doręczona R.P., o czym świadczy urzędowe poświadczenie doręczenia, wygenerowane przez platformę
e-PUAP.
Doręczenie decyzji za pomocą środków komunikacji elektronicznej
WSA w Łodzi odrzucił skargę. Zgodnie z art. 109 § 1 KPA decyzję doręcza się stronom na piśmie lub za pomocą
środków komunikacji elektronicznej. Przepis ten zobowiązuje więc organ do doręczenia stronie oryginału decyzji
(zob. wyrok NSA z 8.12.2020 r., II OSK 1906/20, 
). Skan decyzji w formie PDF, bez pliku zawierającego
podpis elektroniczny, nie spełnia wymagań przewidzianych dla doręczenia decyzji za pomocą środków komunikacji
elektronicznej, wskazanych w art. 2 pkt. 5 ustawy z 18.7.2022 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (t.j. Dz.U.
z 2020 r. poz. 344; dalej: ŚwiadUsłElektU). Środkami komunikacji elektronicznej są bowiem rozwiązania techniczne,
w tym urządzenia teleinformatyczne i współpracujące z nimi narzędzia programowe, umożliwiające indywidualne
porozumiewanie się na odległość przy wykorzystaniu transmisji danych między systemami teleinformatycznymi.
Dokument doręczany za pomocą środków komunikacji elektronicznej powinien być opatrzony kwalifikowanym
podpisem elektronicznym. W rezultacie nie można uznać za wystarczające podpisanie jedynie pisma przewodniego,
do którego dołączany jest niepodpisany egzemplarz rozstrzygnięcia w sprawie.
Skutki doręczenia decyzji
Sąd podkreślił, że o wprowadzeniu decyzji do obrotu prawnego i jej obowiązywaniu wobec strony można
mówić dopiero z chwilą jej skutecznego doręczenia, a wyjątkowo - ustnego ogłoszenia. Z tą chwilą decyzja
zaczyna wiązać organ, który ją wydał, a jednocześnie dopiero od tego momentu może zostać zaskarżona.
W konsekwencji, nawet jeśli decyzja została prawidłowo podpisana, to nie wchodzi ona do obrotu prawnego
i nie wywołuje żadnych skutków prawnych przed jej doręczeniem lub ogłoszeniem stronie. Niezgodne
z przepisami KPA doręczenie pisma, od którego rozpoczyna bieg termin procesowy, stanowi naruszenie zasady
oficjalności doręczeń, mogące spowodować pozbawienie strony możliwości obrony swych praw.
W uzasadnieniu postanowienia wskazano, że skarżący wystąpił do Organu z wnioskiem o dokonywanie mu doręczeń
korespondencji w sprawie za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Organ był związany tym wnioskiem
i doręczał skarżącemu wydane w sprawie decyzje za pośrednictwem platformy ePUAP. Decyzje były doręczane
w formie pliku w formacie PDF, ale brak było pliku zawierającego podpis elektroniczny, co oznacza niespełnienie
wymagań przewidzianych dla stosowania środków komunikacji elektronicznej, o których mowa w art. 2 pkt. 5
ŚwiadUsłElektU.
Nie można wnieść skargi przed doręczeniem decyzji
Zgodnie z art. 53 § 1 i art. 54 § 1 ustawy z 30.8.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j.
Dz.U. z 2022 r. poz. 329; dalej: PostAdmU) skargę wnosi się do sądu administracyjnego za pośrednictwem organu,
którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi, w terminie 30 dni



od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie. Z akt sprawy wynika, że R.P. wniósł skargę do sądu
administracyjnego przed skutecznym doręczeniem mu kwestionowanej decyzji, a takie działanie nie rodzi skutków
prawnych (zob. wyrok NSA z 27.3.2019 r., I GSK 325/19, 
). W rezultacie skarga jako przedwczesna podlega
odrzuceniu na podstawie art. 58 § 1 pkt. 6 PostAdmU.
Stanowisko NSA
NSA oddalił skargę kasacyjną Organu. Wśród wymaganych elementów decyzji w art. 107 KPA został wymieniony
podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego pracownika organu upoważnionego do wydania
decyzji, a jeżeli decyzja wydana została w formie dokumentu elektronicznego - kwalifikowany podpis elektroniczny.
W uzasadnieniu wyroku podkreślono, że strona ma prawo otrzymać egzemplarz decyzji stanowiącej jej
oryginał. W przypadku wybrania kanału komunikacji elektronicznej wymóg ten będzie spełniony tylko w razie
przesłania decyzji opatrzonej podpisem elektronicznym. Dokonując doręczenia za pomocą ePUAP, Organ nie
dochował wymogu przesłania decyzji opatrzonej podpisem elektronicznym. NSA uznał, że odwzorowanie treści
decyzji w formie PDF bez pliku zawierającego podpis elektroniczny nie spełnia wymagań przewidzianych dla
stosowania środków komunikacji elektronicznych, o których stanowi art. 2 pkt 5 ŚwiadUsłElektU. Skoro
skarżącemu nie doręczono decyzji podpisanej elektronicznie, to Sąd I instancji zasadnie stwierdził, że skarga została
wniesiona przed doręczeniem decyzji, a więc podlegała odrzuceniu jako przedwczesna na podstawie art. 58 § 1 pkt.
6 PostAdmU.
Postanowienie NSA z 20.10.2022 r., I OSK 1465/22, 








 

Sąd podkreślił, że o wprowadzeniu decyzji do obrotu prawnego i jej obowiązywaniu wobec strony można mówić dopiero z chwilą jej skutecznego doręczenia, a wyjątkowo - ustnego ogłoszenia. Z tą chwilą decyzja zaczyna wiązać organ, który ją wydał, a jednocześnie dopiero od tego momentu może zostać zaskarżona. W konsekwencji, nawet jeśli decyzja została prawidłowo podpisana, to nie wchodzi ona do obrotu prawnego i nie wywołuje żadnych skutków prawnych przed jej doręczeniem lub ogłoszeniem stronie...