Niedochowanie terminu powoduje odmowę wznowienia postępowania

Termin miesięczny na żądanie wznowienia postępowania biegnie od daty, w której strona dowiedziała się o decyzji. Złożenie podania w terminie jest kluczowe, gdyż jego niedochowanie skutkuje odmową wznowienia postępowania. NSA po rozpoznaniu skargi kasacyjnej od wyroku WSA w Olsztynie oddalił tę skargę kasacyjną. Organ bada, czy wniosek o wznowienie spełnia ustawowe przesłanki i został złożony w terminie. Odmowa wznowienia postępowania może wynikać z niedochowania terminu formalnego przez stronę.

Tematyka: wznowienie postępowania, termin miesięczny, odmowa wznowienia, skarga kasacyjna, organ administracji, ustawowe przesłanki, dowód dochowania terminu, postępowanie wznowieniowe, precyzja, materiał dowodowy

Termin miesięczny na żądanie wznowienia postępowania biegnie od daty, w której strona dowiedziała się o decyzji. Złożenie podania w terminie jest kluczowe, gdyż jego niedochowanie skutkuje odmową wznowienia postępowania. NSA po rozpoznaniu skargi kasacyjnej od wyroku WSA w Olsztynie oddalił tę skargę kasacyjną. Organ bada, czy wniosek o wznowienie spełnia ustawowe przesłanki i został złożony w terminie. Odmowa wznowienia postępowania może wynikać z niedochowania terminu formalnego przez stronę.

Termin miesięczny na żądanie wznowienia postępowania, w przypadku powoływania się przez wnoszącego
podanie o wznowienie postępowania na przesłankę z art. 145 § 1 pkt. 4 KPA biegnie od daty, w którym strona
dowiedziała się o decyzji. Złożenie podania w terminie jest jedną z okoliczności dopuszczalności wznowienia
postępowania. Kwestia ta badana jest przez organ z urzędu. Niedopełnienie obowiązku zachowania terminu
skutkuje odmową wznowienia postępowania bez potrzeby badania innych okoliczności.
Stan faktyczny
NSA po rozpoznaniu skargi kasacyjnej od wyroku WSA w Olsztynie z 2.4.2019 r., II SA/Ol 88/19, 
, w sprawie
ze skargi na postanowienie SKO w Olsztynie w przedmiocie wznowienia postępowania w sprawie środowiskowych
uwarunkowań dla przedsięwzięcia oddalił tę skargę kasacyjną.
Wcześniej WSA także oddalił skargę.
Z rozstrzygnięciem tym nie zgodziła się Skarżąca i w skardze kasacyjnej zarzuciła m.in. nieprawidłową kontrolę przez
WSA w Olsztynie legalności postanowienia SKO i oddalenie skargi, będące konsekwencją błędnego przyjęcia, że
obowiązkiem organu prowadzącego postępowanie w przedmiocie wniosku o wznowienie postępowania jest
precyzyjne ustalenie daty powzięcia wiedzy o wydaniu decyzji przez podmiot, który nie uczestniczył w postępowaniu
administracyjnym zakończonym wydaniem tej decyzji, a który domaga się wznowienia postępowania. Ciężar dowodu
co do zachowania terminu, o którym w art. 148 § 2 KPA, spoczywa na podmiocie występującym z wnioskiem
o wznowienie postępowania, zaś organ bada jedynie, czy przedstawione przez ten podmiot dokumenty potwierdzają
zachowanie ww. terminu, przy czym naruszenie przez WSA w Olsztynie powyższych przepisów niewątpliwie miało
istotny wpływ na wynik sprawy, bowiem doprowadziło do oddalenia skargi, która powinna zostać uwzględniona.
Stanowisko NSA
NSA wskazał, że podanie o wznowienie postępowania administracyjnego wszczyna postępowanie wstępne, które
powinno się zakończyć załatwieniem sprawy w sposób przewidziany w art. 149 KPA, a więc wydaniem
postanowienia o wznowieniu postępowania lub o odmowie jego wznowienia. Na tym etapie organ bada m.in., czy
wniosek o wznowienie postępowania jest oparty na ustawowych przesłankach wznowienia postępowania, oraz czy
został wniesiony z zachowaniem terminów przewidzianych w art. 148 KPA.
Wobec powyższego należy stwierdzić, że przed przystąpieniem do merytorycznego rozpatrywania wniosku
o wznowienie organ musi ustalić, czy wniosek został złożony w terminie przewidzianym prawem. W przypadku gdy
wniosek został złożony po upływie miesiąca od dnia, w którym strona dowiedziała się o decyzji, konieczne jest
wydanie postanowienia o odmowie wznowienia postępowania. Organ administracji obowiązany jest bowiem z urzędu
badać zachowanie terminu. Stwierdzenie przez organ w fazie wstępnej postępowania faktu uchybienia terminu do
wniesienia podania o wznowienie postępowania uniemożliwia merytoryczne rozpoznanie sprawy. W konsekwencji
musi skutkować odmową wznowienia postępowania z przyczyn formalnych.
Ciężar dowodu dochowania terminu, o którym mowa w art. 148 § 1 KPA, spoczywa na stronie, która domaga się
wznowienia postępowania w sprawie. Strona musi więc udowodnić, kiedy dowiedziała się o okolicznościach
stanowiących podstawę do wznowienia postępowania w sposób pozwalający organowi zweryfikować i ustalić, że jej
podanie o wznowienie wpłynęło przed upływem jednomiesięcznego terminu od dnia, w którym dowiedziała się
o okolicznościach stanowiących podstawę do wznowienia. Oczywiście nie zwalnia to organu z obowiązku
przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w tym zakresie, a następnie weryfikacji twierdzeń wnioskodawcy.
Takie stanowisko wyraził również w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku WSA. Sąd I instancji zasadnie bowiem
stwierdził, że na organie ciąży obowiązek dokonania weryfikacji twierdzeń strony i przedstawionych przez nią
dowodów co do zachowania terminu do wniesienia podania o wznowienie postępowania. WSA stwierdził, że art. 148
§ 2 KPA wymaga precyzyjnego ustalenia daty powzięcia wiedzy o wydaniu decyzji, a nie hipotetycznej możliwości
podjęcia takiej wiedzy przez podmiot żądający wznowienia postępowania. W tym też znaczeniu Sąd I instancji
podkreślił wagę ustalenia daty, w której strona dowiedziała się o istnieniu decyzji. W tym przypadku, skoro strona
oświadczyła, że o decyzji dowiedziała się 13.7.2018 r., i jako dowód potwierdzający tę okoliczność przedstawiła e-
mail z 12.7.2018 r., to zadaniem organu była weryfikacja tych twierdzeń. Odmowa wszczęcia postępowania
wznowieniowego mogłaby mieć miejsce dopiero wówczas, gdyby na podstawie materiału zgromadzonego w sprawie,
czy też innych dowodów, organ byłby w stanie zaprzeczyć prawdziwości twierdzeń wnioskodawczyni, że nie został
zachowany miesięczny termin do złożenia podania o wznowienie postępowania. W takim znaczeniu ustalenie daty


dowiedzenia się o decyzji, jeżeli data ta wykracza poza termin miesięczny określony w art. 148 § 2 KPA, jest istotna
dla rozstrzygnięcia sprawy. Nie zawsze więc chodzi o to, aby w sposób precyzyjny, ze wskazaniem daty dziennej,
wykazać, kiedy strona dowiedziała się o decyzji, ale oto, żeby weryfikując twierdzenia strony, ustalić, że termin
miesiąca do złożenia podania o wznowienie został zachowany, lub też wykazać, że tak się nie stało.
Sąd I instancji nie przerzucił ciężaru dowodowego na Organy administracji co do wykazania, że podanie
o wznowienie został wniesione w terminie, lecz stwierdził, że należy dokonać takiej weryfikacji, a same domniemania
i hipotezy w tym zakresie nie są wystarczające.
Sąd I instancji ma rację, że Organ I instancji oparł swoje ustalenia co do zachowania terminu do wniesienia podania
o wznowienie postępowania jedynie o hipotezy i domniemania. Wbrew twierdzeniom skargi kasacyjnej Organ nie
zebrał ani nie przeprowadził w tym zakresie żadnych dowodów. Na podstawie określonych okoliczności, takich jak
interesowanie się członków rodziny wnioskodawczyni tą inwestycją, prowadzenie kampanii informacyjnej przez
inwestora i organizacje ekologiczne, komentowanie tej inwestycji w mediach społecznościowych, Organ I instancji
wysnuł wniosek o tym, że skarżąca o decyzji wiedziała wcześniej niż wskazała w podaniu. WSA zasadnie więc
stwierdził, że okoliczności, na które powołuje się Organ, wskazują jedynie na potencjalną możliwość powzięcia
wiedzy o decyzji w innym terminie niż wskazany w podaniu o wznowienie postępowania. Brak jest jednak wykazania,
że strona o decyzji mogła dowiedzieć się wcześniej niż twierdzi w podaniu o wznowieniu postępowania. To, że osoby
z rodziny wnioskodawczyni wiedziały o treści decyzji wcześniej, nie może automatycznie skutkować oceną, że taka
wiedzę posiadała także skarżąca. Świadczy to o tym, że o decyzji wiedzieli ojciec i brat wnioskodawczyni. Brak jest
jednak dowodów, że w terminie wcześniejszym niż wskazany w podaniu wiedza ta została przez te osoby
przekazana skarżącej. Wbrew twierdzeniom skargi kasacyjnej zgromadzone dowody nie wskazują na okoliczność, że
wnioskodawczyni o decyzji dowiedziała się w takiej dacie, która wskazuje na brak dochowania terminu do wniesienia
podania o wznowienie postępowania.
Należy ponownie podkreślić, że na wnoszącym podanie o wznowienie ciąży obowiązek wykazania, że zachował
termin do wniesienia tego podania, nie zaś wykazanie, że o decyzji mógł dowiedzieć się wcześniej. To organ
zobligowany jest do weryfikacji twierdzeń, i w oparciu o konkretne dowody zanegowania prawdziwości twierdzeń
strony co do dochowania terminu do wniesienia podania o wznowienie. W rozpoznawanej sprawie brak jest materiału
dowodowego, który byłby wystarczający do stwierdzenia, że skarżąca o decyzji dowiedziała się w innej dacie niż
przez nią wskazana, a w konsekwencji nie dochowała terminu do wniesienia podania o wznowienie postępowania.

Komentarz
Postępowanie wznowieniowe rodzi szereg problemów proceduralnych. Wynika to głównie z tego, że jest ono
dwuetapowe. Pierwszy z etapów służy sprawdzeniu, czy podanie o wznowienie wniesiono w ustawowym terminie,
i czy opiera się na ustawowych przesłankach. To bardzo ważny etap, bo warunkuje dalszą część procedury. Istotne
jest też to, że to wnioskodawca powinien wykazać, że zachował termin do złożenia wniosku – organ ma obowiązek te
okoliczności jedynie skrupulatnie zweryfikować.

Wyrok NSA z 20.12.2022 r., III OSK 1581/21, 








Postępowanie wznowieniowe wymaga precyzji i zachowania ustawowych terminów. Wnioskodawca musi udowodnić, że podanie o wznowienie zostało złożone we właściwym terminie. NSA wskazał, że organ musi dokładnie zweryfikować twierdzenia strony dotyczące dochowania terminu. Brak materiału dowodowego potwierdzającego niedochowanie terminu skutkuje odmową wznowienia postępowania.