Warunki doręczania pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej

WSA w Bydgoszczy zaprezentował swoje stanowisko dotyczące warunków doręczania pism przez sąd za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Sprawa dotyczyła skargi na postanowienie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. WSA wskazał na konieczność uzupełnienia braków formalnych skargi, które nie zostały spełnione przez stronę. Zastosowano przepisy proceduralne oraz art. 74a PostAdmU regulujący doręczanie pism elektronicznych przez sąd administracyjny.

Tematyka: WSA, Bydgoszcz, doręczanie pism, środki komunikacji elektronicznej, skarga, braki formalne, art. 74a PostAdmU, odrzucenie skargi

WSA w Bydgoszczy zaprezentował pogląd, zgodnie z którym warunkiem doręczania pism przez sąd za
pomocą środków komunikacji elektronicznej jest wniesienie drogą elektroniczną skargi przez stronę
skarżącą.
Stan faktyczny rozpatrywanej sprawy
A.B. (dalej: Strona, Skarżąca) reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, wniosła skargę na
postanowienie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 29.9.2022 r., 0114-KDIP3-1.4011.313.2022.5.AC,
w przedmiocie odmowy wydania interpretacji indywidualnej. Strona jednocześnie uiściła wpis sądowy od skargi
w kwocie 200 zł.
Pismem z 2.12.2022 r. pełnomocnik Skarżącej został wezwany przez WSA w Bydgoszczy do usunięcia w terminie
siedmiu dni od dnia doręczenia przedmiotowego wezwania braków formalnych ww. skargi przez: (i) podanie numeru
PESEL Skarżącej oraz (ii) złożenie pełnomocnictwa lub jego uwierzytelnionego odpisu do działania w imieniu
Skarżącego przed WSA w Bydgoszczy lub przed sądami administracyjnymi, pod rygorem odrzucenia skargi.
Wezwanie zostało przesłane pełnomocnikowi Skarżącej na podany przez niego w skardze adres elektronicznej
skrzynki odbiorczej. Z treści Urzędowego Poświadczenia Doręczenia (dalej: UPD) wynika, że wezwanie to z powodu
braku odbioru przez adresata zostało doręczone 16.12.2022 r. Wyznaczony termin (siedmiodniowy) do uzupełnienia
ww. braków formalnych skargi upływał zatem 23.12.2022 r.
Z akt sprawy wynika, że braki formalne skargi nie zostały uzupełnione.
Stan prawny
WSA w Bydgoszczy uznał, że ww. skarga podlega odrzuceniu z powodu nieuzupełnienia jej braków formalnych.
W pierwszej kolejności WSA w Bydgoszczy wskazał przepisy proceduralne znajdujące zastosowanie
w przedmiotowej sprawie. Zgodnie z art. 58 § 1 pkt. 3 ustawy z 30.8.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami
administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 259; dalej: PostAdmU) sąd odrzuca skargę, gdy pomimo wezwania nie
uzupełniono jej braków formalnych.
Następnie WSA w Bydgoszczy zauważył, że procedura doręczania pism przez sąd administracyjny za pomocą
środków komunikacji elektronicznej uregulowana jest w art. 74a PostAdmU, zgodnie z którym doręczenie pism
przez sąd następuje za pomocą środków komunikacji elektronicznej, jeżeli strona spełniła jeden z następujących
warunków:
1. Wniosła pismo w formie dokumentu elektronicznego przez elektroniczną skrzynkę podawczą sądu lub organu,
za pośrednictwem którego składane jest pismo;
2. Wystąpiła do sądu o takie doręczenie i wskazała sądowi adres elektroniczny;
3. Wyraziła zgodę na doręczanie pism za pomocą tych środków i wskazała sądowi adres elektroniczny.
Stosownie do art. 74a § 2 PostAdmU, jeżeli strona zrezygnuje z doręczania pism za pomocą środków komunikacji
elektronicznej, sąd doręcza pismo w sposób określony dla pisma w innej formie niż forma dokumentu
elektronicznego. Oświadczenie o rezygnacji z doręczania pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej składa
się w formie dokumentu elektronicznego. Zgodnie z art. 74a § 5 PostAdmU datą doręczenia pisma jest data
podpisania przez adresata pisma urzędowego poświadczenia odbioru w sposób, o którym mowa w art. 74a § 3 pkt. 2
PostAdmU. W przypadku nieodebrania pisma w formie dokumentu elektronicznego po upływie siedmiu dni, licząc od
dnia wysłania zawiadomienia, sąd przesyła powtórne zawiadomienie o możliwości odebrania tego pisma (art. 74a § 6
PostAdmU). Do powtórnego zawiadomienia stosuje się art. 74a § 3 i 4 PostAdmU (art. 74a § 7 PostAdmU).
W przypadku nieodebrania pisma doręczenie uważa się za dokonane po upływie czternastu dni, licząc od dnia
przesłania pierwszego zawiadomienia (art. 74a § 8 PostAdmU).
Stanowisko WSA w Bydgoszczy
Przenosząc powyższe regulacje na grunt rozpatrywanej sprawy, WSA w Bydgoszczy wskazał, że Skarżąca została
prawidłowo wezwana do uzupełnienia braków formalnych złożonej skargi pismem z 2.12.2022 r. Na podstawie
informacji zawartych w skardze wezwanie zostało przesłane do reprezentującego Stronę pełnomocnika za pomocą
środków komunikacji elektronicznej, na podany adres skrzynki ePUAP pełnomocnika Skarżącej.

Następnie WSA w Bydgoszczy podkreślił, że w przedmiotowej sprawie Strona, reprezentowana przez
profesjonalnego pełnomocnika, wniosła skargę za pomocą środków komunikacji elektronicznej. W skardze tej został
podany adres elektroniczny pełnomocnika Strony.
Zdaniem WSA w Bydgoszczy oznacza to, że został spełniony warunek doręczania pism za pomocą środków
komunikacji elektronicznej. Jednocześnie w aktach sprawy brak jest oświadczenia Strony o rezygnacji ze sposobu
takiego doręczania pism. W kontekście odwoływalności oświadczenia o ww. sposobie doręczeń NSA wskazał, że
nawet po wcześniejszym spełnieniu przesłanek doręczania pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej
strona może zrezygnować z tej formy doręczania. W takim przypadku sąd doręcza pismo w sposób określony dla
pisma w formie nieelektronicznej (postanowienie NSA z 18.8.2022 r., III OZ 556/22).
W konsekwencji WSA w Bydgoszczy prawidłowo wezwał pełnomocnika Skarżącej za pomocą środków komunikacji
elektronicznej na adres ePUAP: (...) do uzupełnienia braków formalnych skargi, zakreślając wymagany prawem
termin, oraz pouczając o skutkach jego niedotrzymania. Dane poświadczenia, zawarte w UPD, zawierają komunikat:
„brak daty odbioru”. Z danych uzupełniających (opcjonalnych) widniejących w ww. UPD, według których można
ustalić, kiedy dokonano awizacji dokumentu oraz określić datę, w przypadku niedokonania odbioru przez adresata,
wynika, że data utworzenia pierwszego UPD to 2.12.2022 r., powtórne UPD utworzono 10.12.2022 r., natomiast data
doręczenia dokumentu to 16.12.2022 r.
W tych okolicznościach wg WSA w Bydgoszczy należy uznać, że termin uzupełnienia braków formalnych skargi,
w związku doręczeniem dokumentu 16.12.2022 r. (tj. po upływie czternastu dni, licząc od dnia przesłania pierwszego
zawiadomienia, zgodnie z art. 74a § 8 PostAdmU), upływał 23.12.2022 r.
Rozstrzygnięcie WSA w Bydgoszczy
Z akt sprawy wynika, że pełnomocnik reprezentujący Stronę nie podał numeru PESEL Skarżącej oraz nie złożył
pełnomocnictwa lub jego uwierzytelnionego odpisu do działania w imieniu Skarżącej przed WSA w Bydgoszczy lub
przed sądami administracyjnymi. Ponieważ ww. braki formalne wniesionej skargi nie zostały uzupełnione, w sprawie
zaistniała podstawa do odrzucenia skargi. Mając na uwadze powyższe, WSA w Bydgoszczy – na podstawie art. 58 §
1 pkt. 3 i § 3 PostAdmU – po rozpoznaniu 23.1.2023 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi Skarżącej,
odrzucił skargę.

Komentarz
Przedmiotem rozważań podjętych przez WSA w Bydgoszczy na gruncie stanu faktycznego ustalonego
w analizowanym rozstrzygnięciu była procedura doręczania pism przez sąd administracyjny za pomocą środków
komunikacji elektronicznej. Tryb postępowania w takiej sytuacji został uregulowany wprost w PostAdmU,
a ustawodawca wskazał m.in. warunki, po spełnieniu których możliwe jest doręczanie korespondencji sądowej taką
drogą. Wynika z nich, że z taką inicjatywą (doręczania pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej) może
wystąpić zarówno sama strona, jak i sąd. Natomiast decyzja w tym zakresie należy do strony, która może wyrazić
stosowne oświadczenie na każdym etapie postępowania sądowego, a ponadto w każdej chwili może je odwołać. Jest
to wiec oświadczenie konkretne (dotyczące konkretnego postępowania), osobiste (składane przez stronę)
i odwoływalne. Wystąpienie choć jednej z przesłanek określonych w art. 74a § 1 PostAdmU obliguje sąd
administracyjny do doręczania pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej, któremu nie pozostawiono w tym
zakresie dowolności czy uznaniowości, a tym samym możliwości odmiennego postępowania w zakresie dokonywania
doręczeń. Powyższe miał na uwadze WSA w Bydgoszczy, który wobec wniesienia skargi na postanowienie
Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 29.9.2022 r. przez Stronę drogą elektroniczną wszelką korespondencję do
Strony prawidłowo kierował właśnie tą drogą. Podobnie wskazuje się w orzecznictwie NSA, zgodnie z którym taka
forma doręczeń (doręczanie przez sąd pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej) jest stosowana, jeśli
pełnomocnik strony: (i) wniósł o doręczanie pism w ten sposób lub (ii) wyraził na to zgodę i wskazał sądowi adres
elektroniczny, czyli adres na platformie ePUAP, a nie adres poczty elektronicznej (adres e-mail) (postanowienie NSA
z 28.9.2022 r. III OZ 556/22,
).

Postanowienie WSA w Bydgoszczy z 23.1.2023 r., I SA/Bd 657/22,

WSA w Bydgoszczy odrzucił skargę Skarżącej na postanowienie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z powodu nieuzupełnienia braków formalnych. W decyzji uwzględniono fakt złożenia skargi za pomocą środków komunikacji elektronicznej oraz brak oświadczenia strony o rezygnacji z tego sposobu doręczania pism. Termin uzupełnienia braków formalnych został przekroczony, co skutkowało odrzuceniem skargi.