Konsekwencje wniesienia pisma w formie dokumentu elektronicznego
W postanowieniu WSA w Szczecinie zaprezentowano możliwość wniesienia pisma w formie dokumentu elektronicznego przez elektroniczną skrzynkę podawczą, co skutkuje doręczaniem dokumentów stronom za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Skarga wniesiona za pośrednictwem platformy e-PUAP skłoniła sąd do wezwania Skarżącego do wykazania wyczerpania środka zaskarżenia poprzez wniesienie ponaglenia do SKO.
Tematyka: postanowienie, WSA, Szczecin, dokument elektroniczny, skarga, e-PUAP, ponaglenie, skarżący, adres elektroniczny, doręczenie, sąd administracyjny, wyczerpanie środka zaskarżenia, komunikacja elektroniczna
W postanowieniu WSA w Szczecinie zaprezentowano możliwość wniesienia pisma w formie dokumentu elektronicznego przez elektroniczną skrzynkę podawczą, co skutkuje doręczaniem dokumentów stronom za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Skarga wniesiona za pośrednictwem platformy e-PUAP skłoniła sąd do wezwania Skarżącego do wykazania wyczerpania środka zaskarżenia poprzez wniesienie ponaglenia do SKO.
W postanowieniu WSA w Szczecinie zaprezentowano pogląd, zgodnie z którym w postępowaniu sądowoadministracyjnym możliwe jest wniesienie pisma w formie dokumentu elektronicznego przez elektroniczną skrzynkę podawczą. W konsekwencji sąd doręcza dokumenty stronom korzystającym z tego trybu za pomocą środków komunikacji elektronicznej, na warunkach określonych w art. 74a PostAdmU. Skarga wniesiona za pośrednictwem platformy e-PUAP D.R. (dalej: Skarżący) złożył za pośrednictwem platformy e-PUAP skargę do WSA w Szczecinie na bezczynność Samorządowego Kolegium Odwoławczego w przedmiocie rozpoznania odwołania od decyzji Burmistrza Miasta S. WSA w Szczecinie wezwał 31.8.2022 r. Skarżącego do wykazania, czy przed wniesieniem skargi wyczerpał środek zaskarżenia poprzez wniesienie ponaglenia do SKO oraz nadesłania kopii tego ponaglenia wraz z dowodem jego nadania (złożenia), w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego wezwania, pod rygorem uznania, że Skarżący nie wyczerpał środka zaskarżenia. Powyższe wezwanie wysłano 18.10.2022 r. na adres elektroniczny, z którego nadano skargę, gdyż Skarżący nie wskazał w korespondencji w niniejszej sprawie innego adresu elektronicznego. Jak wynika z Urzędowego Poświadczenia Doręczenia, w polu „dane poświadczenia” widnieje zapis „brak daty odbioru” oraz data utworzenia poświadczenia - 18.10.2022 r. Natomiast w „danych uzupełniających” widnieje zapis dotyczący daty utworzenia pierwszego Urzędowego Poświadczenia Odbioru - 18.10.2022 r., utworzenia powtórnego Urzędowego Poświadczenia Odbioru - 26.10.2022 r. i terminu doręczenia - 1.11.2022 r., a także daty uznania dokumentu za doręczony - 2.11.2022 r. Skarżący nie odpowiedział na powyższe wezwanie. Skarga do WSA Zdaniem WSA w Szczecinie wyjaśnienia wymaga, że w przypadku wniesienia skargi sąd administracyjny w pierwszej kolejności bada jej dopuszczalność. Zgodnie bowiem z art. 58 § 1 pkt. 6 ustawy z 30.8.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 259; dalej: PostAdmU) sąd odrzuca skargę, jeżeli z innych przyczyn wniesienie skargi jest niedopuszczalne. W myśl art. 52 § 1 PostAdmU skargę można wnieść po wyczerpaniu środków zaskarżenia, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie, chyba że skargę wnosi prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka. Przez wyczerpanie środków zaskarżenia należy rozumieć sytuację, w której stronie nie przysługuje żaden środek zaskarżenia, taki jak zażalenie, odwołanie lub ponaglenie, przewidziany w ustawie (art. 52 § 1 PostAdmU). Z kolei stosownie do art. 53 § 2b PostAdmU skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania można wnieść do właściwego organu w każdym czasie po wniesieniu ponaglenia. W przypadku skarg na bezczynność organu wyczerpanie środków zaskarżenia następuje więc poprzez wniesienie przez stronę ponaglenia przewidzianego w art. 37 § 1 pkt. 1 KPA. Przepis ten stanowi, że stronie przysługuje prawo do wniesienia ponaglenia, jeżeli nie załatwiono sprawy w terminie określonym w art. 35 KPA lub przepisach szczególnych, ani w terminie wskazanym zgodnie z art. 36 § 1 KPA (bezczynność). Natomiast art. 37 § 3 pkt 1 KPA nakazuje wnosić ponaglenie do organu wyższego stopnia za pośrednictwem organu prowadzącego postępowanie; do organu prowadzącego postępowanie - jeżeli nie ma organu wyższego stopnia (art. 37 § 3 pkt 2 KPA). Jak wskazał WSA w Szczecinie, z powołanych wyżej przepisów wynika, że wniesienie ponaglenia, o którym mowa w art. 37 KPA, stanowi niezbędny warunek złożenia skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego na bezczynność organu administracji publicznej. Wobec tego WSA w Szczecinie wezwał Skarżącego do wykazania, czy przed wniesieniem skargi wyczerpał środek zaskarżenia poprzez wniesienie ponaglenia do SKO oraz nadesłania kopii tego ponaglenia wraz z dowodem jego nadania (złożenia). Pismo wniesione w formie dokumentu elektronicznego Jednocześnie WSA w Szczecinie wskazał, że w postępowaniu sądowoadministracyjnym możliwe jest wnoszenie pisma w formie dokumentu elektronicznego przez elektroniczną skrzynkę podawczą, a sąd w konsekwencji doręcza dokumenty stronom korzystającym z tego trybu za pomocą środków komunikacji elektronicznej, na warunkach określonych w art. 74a PostAdmU. Przez adres elektroniczny strony należy rozumieć adres konta na platformie ePUAP. W myśl art. 74a § 5 PostAdmU datą doręczenia pisma jest data podpisania przez adresata pisma urzędowego poświadczenia odbioru w sposób, o którym mowa w art. 74a § 3 pkt. 2 PostAdmU. W przypadku nieodebrania pisma w formie dokumentu elektronicznego sąd po upływie siedmiu dni, licząc od dnia wysłania zawiadomienia, przesyła powtórne zawiadomienie o możliwości odebrania tego pisma (art. 74a § 6 PostAdmU). Do powtórnego zawiadomienia stosuje się przepisy art. 74a § 3 i 4 PostAdmU (art. 74a § 7 PostAdmU), a w przypadku nieodebrania pisma doręczenie uważa się za dokonane po upływie czternastu dni, licząc od dnia przesłania pierwszego zawiadomienia (art. 74a § 8 PostAdmU). Przenosząc przywołaną wyżej regulację na grunt rozpatrywanej sprawy, WSA w Szczecinie wskazał, że w niniejszej sprawie Skarżący wniósł pismo w postępowaniu sądowym za pomocą środków komunikacji elektronicznej, co skutkowało doręczaniem skarżącemu pism przez sąd w formie dokumentu elektronicznego. Ponieważ Skarżący nie wskazał w korespondencji adresu elektronicznego, zatem stosownie do art. 46 § 2d PostAdmU Sąd przyjął, że właściwym jest adres elektroniczny, z którego nadano pismo wniesione w formie dokumentu elektronicznego, i na ten adres skierował wezwanie do wykazania wyczerpania środka zaskarżenia. Zgodnie bowiem z art. art. 46 § 2d PostAdmU, jeżeli pismo, o którym mowa w art. 46 § 2a PostAdmU (tj. pismo strony wnoszone w formie dokumentu elektronicznego), nie zawiera adresu elektronicznego, sąd przyjmuje, że właściwym jest adres elektroniczny, z którego nadano pismo wniesione w formie dokumentu elektronicznego, a gdy wniesiono je w innej formie i zawiera ono żądanie, o którym mowa w art. 46 § 2c PostAdmU (tj. żądanie doręczania pism sądu za pomocą środków komunikacji elektronicznej), doręczenie pism przez sąd następuje na adres wskazany zgodnie z art. 46 § 2 pkt. 1 lit. a) PostAdmU, przy czym w pierwszym piśmie sąd poucza o warunku podania adresu elektronicznego w żądaniu doręczania pism środkami komunikacji elektronicznej. Następnie WSA w Szczecinie wskazał, że jak wynika z Urzędowego Poświadczenia Doręczenia tego wezwania, dokument nie został odebrany przez adresata (Skarżącego) w okresie 14 dni od daty wysłania pierwszego UPD, zatem zgodnie z art. 74a § 8 PostAdmU doręczenie Skarżącemu ww. wezwania należy uznać za dokonane po upływie ww. terminu liczonego od dnia pierwszego zawiadomienia, co nastąpiło 18.10.2022 r., czyli 2.11.2022 r. Siedmiodniowy termin do udzielenia odpowiedzi na wezwanie sądowe upłynął 9.11.2022 r. Jednakże pomimo wystosowanego przez WSA w Szczecinie wezwania, Skarżący nie wykazał, aby zastosował taki środek zaskarżenia przed wniesieniem skargi. W ocenie WSA w Szczecinie w tej sytuacji należy przyjąć, że Skarżący nie wyczerpał przysługującego środka zaskarżenia, a tym samym nie spełnił jednego z niezbędnych warunków do wniesienia skargi do sądu administracyjnego. Rozstrzygnięcie WSA w Szczecinie Mając powyższe na uwadze, po rozpoznaniu 2.12.2022 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi Skarżącego na bezczynność SKO w przedmiocie rozpatrzenia odwołania, na podstawie art. 58 § 1 pkt. 6 i § 3 PostAdmU, WSA w Szczecinie odrzucił niedopuszczalną skargę. Komentarz Na gruncie stanu faktycznego ustalonego w rozpatrywanej sprawie WSA w Szczecinie podjął próbę analizy przepisów PostAdmU regulujących komunikację pomiędzy stroną postępowania a sądem administracyjnym, dokonywaną za pomocą dokumentów elektronicznych, i wskazał, że w ww. sytuacji (tj. w postępowaniu sądowoadministracyjnym) możliwa jest wymiana korespondencji za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Jak podkreślił WSA w Szczecinie, na gruncie obecnie obowiązujących przepisów w szczególności możliwe jest wniesienie pisma do sądu administracyjnego w formie dokumentu elektronicznego przez elektroniczną skrzynkę podawczą. Niemniej decyzja strony postępowania w tym zakresie pociąga za sobą konsekwencje określone w sposób ustawowy. Po pierwsze powoduje ona bowiem, że wszelka korespondencja sądowa doręczana jest stronie w formie dokumentu elektronicznego. Dokonywanie „podwójnych” doręczeń, tj. w drodze korespondencji elektronicznej, a także tradycyjną drogą za pośrednictwem operatora pocztowego, nie jest prawidłowe. Po drugie wiąże się ona z dokonywaniem przedmiotowych doręczeń na adres elektroniczny strony, rozumiany jako adres skrzynki ePUAP, wskazany przez stronę, a w przypadku braku tego wskazania - na ten adres elektroniczny, z którego strona nadała pismo w sprawie (np. skargę). W związku z krótkimi terminami na realizację żądań sądu, wyznaczanymi przez ten sąd w oparciu o ustawowe wytyczne w tym zakresie, szczególnie ważna jest świadomość tego, gdzie należy szukać korespondencji pochodzącej z sądu. Jest to też o tyle istotne, że sądy administracyjne wymagają od stron postępowania zachowania należytej staranności w dbałości o swoje sprawy, w tym m.in. w kontekście sposobu i terminu doręczeń, a także odpowiedzi na wezwania. Takiej dbałości zabrakło u Skarżącego, który nie udzielił odpowiedzi na wezwanie skierowane do niego przez SO, co spowodowało wydanie negatywnego dla niego rozstrzygnięcia sądowego. Postanowienie WSA w Szczecinie z 2.12.2022 r., II SAB/Sz 213/22,
WSA odrzucił skargę Skarżącego na bezczynność SKO, uznał ją za niedopuszczalną z uwagi na brak wyczerpania środka zaskarżenia. Decyzja ta wynika z możliwości wniesienia pisma w formie dokumentu elektronicznego, co wymaga świadomości strony co do adresu elektronicznego doręczeń i odpowiedzialności za terminowe działania.