Przesłanki odebrania psa właścicielowi

Analiza treści art. 7 ust. 3 OchrZwU prowadzi do wniosku, że wydanie „następczej” decyzji o czasowym odebraniu zwierzęcia wymaga zaistnienia kumulatywnie dwóch przesłanek. Po pierwsze, pozostawanie zwierzęcia u aktualnego właściciela lub opiekuna zagraża jego życiu lub zdrowiu. To zagrożenie nie musi być spowodowane znęcaniem się nad zwierzęciem, ale też innym zachowaniem, np. brakiem opieki weterynaryjnej nad chorym czy rannym zwierzęciem.

Tematyka: OchrZwU, czasowe odebranie zwierzęcia, przesłanki odebrania psa właścicielowi

Analiza treści art. 7 ust. 3 OchrZwU prowadzi do wniosku, że wydanie „następczej” decyzji o czasowym odebraniu zwierzęcia wymaga zaistnienia kumulatywnie dwóch przesłanek. Po pierwsze, pozostawanie zwierzęcia u aktualnego właściciela lub opiekuna zagraża jego życiu lub zdrowiu. To zagrożenie nie musi być spowodowane znęcaniem się nad zwierzęciem, ale też innym zachowaniem, np. brakiem opieki weterynaryjnej nad chorym czy rannym zwierzęciem.

Analiza treści art. 7 ust. 3 OchrZwU prowadzi do wniosku, że wydanie „następczej” decyzji o czasowym
odebraniu zwierzęcia wymaga zaistnienia kumulatywnie dwóch przesłanek. Po pierwsze, pozostawanie
zwierzęcia u aktualnego właściciela lub opiekuna zagraża jego życiu lub zdrowiu. To zagrożenie nie musi być
spowodowanie znęcaniem się nad zwierzęciem, ale też innym zachowaniem, np. brakiem opieki
weterynaryjnej nad chorym czy rannym zwierzęciem. Źródłem zagrożenia jest zachowanie (działanie,
zaniechanie) właściciela (opiekuna). Po drugie, zaistniał stan niecierpiący zwłoki, który wymusza
natychmiastowe odebranie zwierzęcia. Przepis ten opisuje sytuację, gdy dochodzi do konieczności
zabezpieczenia sytuacji bytowej zwierzęcia w wyjątkowych warunkach.
Stan faktyczny
WSA w Gorzowie Wielkopolskim rozpoznał skargę na decyzję SKO w przedmiocie orzeczenia o czasowym
odebraniu zwierzęcia. Sąd oddalił tę skargę.
W sprawie tej członkowie Biura Ochrony Zwierząt Inspektorat wraz z funkcjonariuszami Komisariatu Policji odebrali
skarżącym psa w typie owczarka niemieckiego w wieku ok. 7 miesięcy z uwagi na fakt, iż dalsze pozostawanie
zwierzęcia u dotychczasowych właścicieli bezpośrednio zagrażało jego zdrowiu i życiu.
W wyniku wszczętego postępowania administracyjnego, na podstawie art. 7 ust. 3 i art. 6 ustawy z 21.8.1997 r.
o ochronie zwierząt (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 572; dalej: OchrZwU) Burmistrz odmówił czasowego odebrania
opisanego wyżej psa. Na skutek odwołania wniesionego przez Biuro Ochrony Zwierząt SKO uchyliło zaskarżoną
decyzję i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia Organowi I instancji, z uwagi na istotne braki
w zgromadzonym materiale dowodowym.
W toku ponownie przeprowadzonego postępowania administracyjnego Organ I instancji uzyskał dostęp do akt
równolegle prowadzonego pod nadzorem Prokuratury Rejonowej postępowania karnego w przedmiocie znęcania się
nad opisanym wyżej psem (przesłuchania świadków, opinie biegłych na okoliczność wpływu warunków, w jakich
znajdował się pies, na jego stan zdrowia fizycznego i psychicznego), jak również przeprowadził we własnym zakresie
postępowanie dowodowe (m.in. przesłuchania świadków, dokumentacja fotograficzna).
Burmistrz ponownie orzekł o czasowym odebraniu psa, z uwagi na fakt, że dalsze pozostawanie zwierzęcia
u dotychczasowych właścicieli bezpośrednio zagrażało jego zdrowiu lub życiu. Po rozpoznaniu odwołania SKO
utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję Burmistrza.
W ocenie SKO zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w wystarczającym stopniu uzasadniał orzeczenie
o czasowym odebraniu psa ze względu na fakt długotrwałego przetrzymywania go na małym, ciasnym,
nasłonecznionym balkonie, przy czym dodatkowo pies leżał na balkonie, a w jego brzuch wbijała się ostra część
ramy od roweru. Za kluczowe i wystarczające dla rozpoznania sprawy SKO uznało przede wszystkim dowody
z przesłuchań świadków w toku postępowania karnego oraz opinie biegłej sądowej, przy czym Organ odwoławczy
szczegółowo przytoczył treść tych zeznań. Wskazano także, że w toku postępowania karnego został dopuszczony
dowód z opinii biegłego sądowego z dziedziny zoopsychologii i kynologii, z której wynika m.in., iż warunki utrzymania
i przetrzymywania psa wyczerpały znamiona znęcania się nad zwierzęciem.
Sprawa trafiła ze skargą właścicieli psa do WSA.
Stanowisko WSA
Oceniając zgodność z prawem zaskarżonej decyzji, Sąd doszedł do wniosku, iż brak było podstaw do jej
wyeliminowania z obrotu prawnego. Stosownie do treści art. 1 ust. 3 OchrZwU organy administracji publicznej
podejmują działania na rzecz ochrony zwierząt, współdziałając w tym zakresie z odpowiednimi instytucjami
i organizacjami krajowymi i międzynarodowymi. W myśl art. 4 pkt. 15 OchrZwU przez właściwe warunki bytowania
zwierząt należy rozumieć zapewnienie zwierzęciu możliwości egzystencji, zgodnie z potrzebami danego gatunku,
rasy, płci i wieku. Utrzymywanie zwierząt w niewłaściwych warunkach bytowania, w tym utrzymywanie ich w stanie
rażącego zaniedbania lub niechlujstwa, bądź w pomieszczeniach albo klatkach uniemożliwiających im zachowanie
naturalnej pozycji (art. 6 ust. 2 pkt 10 OchrZwU) stanowi formę znęcania się nad zwierzętami. Jak wynika z treści art.
7 ust. 1 OchrZwU, zwierzę traktowane w sposób określony w art. 6 ust. 2 OchrZwU może być czasowo odebrane
właścicielowi na podstawie decyzji wójta (burmistrza, prezydenta miasta), właściwego ze względu na miejsce pobytu
zwierzęcia. Decyzja, o której mowa w art. 6 ust. 1 OchrZwU, podejmowana jest z urzędu po uzyskaniu informacji od



Policji, straży gminnej, lekarza weterynarii lub upoważnionego przedstawiciela organizacji społecznej, której
statutowym celem działania jest ochrona zwierząt (art. 7 ust. 1a OchrZwU). Podlega ona natychmiastowemu
wykonaniu (art. 7 ust. 2 OchrZwU). Z kolei w myśl art. 7 ust. 3 OchrZwU, w przypadkach niecierpiących zwłoki, gdy
dalsze pozostawanie zwierzęcia u dotychczasowego właściciela lub opiekuna zagraża jego życiu lub zdrowiu,
policjant, strażnik gminny lub upoważniony przedstawiciel organizacji społecznej, której statutowym celem działania
jest ochrona zwierząt, odbiera mu zwierzę, zawiadamiając o tym niezwłocznie wójta (burmistrza, prezydenta miasta),
celem podjęcia decyzji w przedmiocie odebrania zwierzęcia.
Z powyższego wynika, iż w art. 7 OchrZwU uregulowane zostały dwa różne (odrębne) tryby postępowania,
prowadzące do wydania decyzji o czasowym odebraniu zwierzęcia. W sytuacji określonej w art. 7 ust. 1 OchrZwU
czasowe odebranie zwierzęcia musi poprzedzać wydanie konstytutywnej decyzji administracyjnej w tym przedmiocie,
natomiast w trybie przewidzianym w art. 7 ust. 3 OchrZwU, odnoszącym się do „przypadków niecierpiących zwłoki”,
czynność polegająca na faktycznym odebraniu zwierzęcia poprzedza podjęcie przez właściwy organ decyzji
w sprawie. Stany faktyczne opisane w hipotezach przytoczonych przepisów, stanowiące zasadniczą przesłankę
wydania decyzji, są odmienne. W pierwszym przypadku (art. 7 ust. 1 OchrZwU) chodzi o przypadki znęcania się nad
zwierzęciem w rozumieniu art. 6 ust. 2 OchrZwU. W drugim zaś chodzi o sytuację niecierpiącą zwłoki, bowiem dalsze
pozostawanie zwierzęcia u dotychczasowego właściciela lub opiekuna zagraża jego życiu lub zdrowiu, przy czym
niekoniecznie przyczyną tego jest znęcanie się właściciela bądź opiekuna nad zwierzęciem. W rozpatrywanej
sprawie ocenie zgodności z prawem podlega decyzja wydana w drugim z opisanych wyżej trybów, tzn. w oparciu
o treść art. 7 ust. 3 OchrZwU.
Pojęcie „zagrożenia” odnosi się do stanu hipotetycznego i tylko potencjalnego zagrożenia zdrowia zwierzęcia. Już
samo posłużenie się przez ustawodawcę omawianym pojęciem wskazuje właśnie na ową potencjalność
i hipotetyczność. Stan zagrożenia nie oznacza wystąpienia bezpośredniego, realnego zagrożenia życia lub
zdrowia zwierzęcia, ale że stan ten może, a nie musi wywołać negatywne skutki dla jego życia lub zdrowia, co
właśnie wyczerpuje pojęcie zagrożenia. Poza tym niewątpliwie ocena w tym zakresie musi wynikać z konkretnej
sytuacji, w jakiej znajduje się zwierzę. Taki stan należy powiązać z kwalifikowanymi naruszeniami z art. 6 ust. 2
OchrZwU, o czym już wyżej wspomniano. Wśród tych kwalifikowanych naruszeń wskazano na sytuacje będące
nośnikiem zagrożenia dla życia lub zdrowia zwierzęcia. Już samo stworzenie określonego stanu wyczerpuje pojęcie
zagrożenia, co jest równoznaczne z podstawą do stwierdzenia istnienia przypadku niecierpiącego zwłoki.
Oceniając zebrany materiał dowodowy, Organy prawidłowo uznały, iż w niniejszej sprawie niewątpliwie uzasadnione
było wydanie decyzji w trybie określonym w art. 7 ust. 3 OchrZwU, z uwagi na utrzymywanie przez skarżących
opisywanego psa w warunkach wskazanych w art. 6 ust. 2 pkt. 10 oraz art. 6 ust. 2 pkt. 17 OchrZwU.

Komentarz
WSA w omawianym wyroku odniósł się szczegółowo do przesłanek odebrania zwierzęcia właścicielowi z uwagi na
niezapewnienie właściwych warunków. Za „niewłaściwe warunki”, uznaje się m.in. takie, które nie zapewniają
zwierzęciu możliwości egzystencji, zgodnie z potrzebami gatunku, rasy, płci i wieku. Przy czym niewłaściwe warunki
bytowania to nie tylko wskazane w tym przepisie przykłady, lecz także np. brak zapewnienia zwierzęciu właściwego
schronienia przed chłodem, upałem, deszczem, śniegiem itp. (por. wyrok WSA w Warszawie z 18.11.2021 r., IV
SA/Wa 999/21, 
). Okoliczności opisane szczegółowo w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji wskazywały, że
dalsze pozostawanie zwierzęcia u właścicieli w dotychczasowych warunkach zagraża jego zdrowiu i życiu. W takich
sprawach ważne jest precyzyjne ustalenie stanu faktycznego w oparciu o określone dowody.

Wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 8.12.2022 r., II SA/Go 523/22, 








Okoliczności opisane szczegółowo w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji wskazywały, że dalsze pozostawanie zwierzęcia u właścicieli w dotychczasowych warunkach zagraża jego zdrowiu i życiu. W takich sprawach ważne jest precyzyjne ustalenie stanu faktycznego w oparciu o określone dowody.