Przydomowa oczyszczalnia ścieków jest konieczna

Właściciele nieruchomości muszą spełnić obowiązek podłączenia do sieci kanalizacyjnej lub wyposażenia w zbiornik bezodpływowy lub przydomową oczyszczalnię ścieków bytowych. Sprawa dotycząca tej kwestii została rozstrzygnięta przez WSA w Białymstoku, który potwierdził konieczność spełnienia wymagań prawnych.

Tematyka: przydomowa oczyszczalnia ścieków, zbiornik bezodpływowy, sieć kanalizacyjna, obowiązek właścicieli, WSA Białystok

Właściciele nieruchomości są zobowiązani do przyłączenia nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacyjnej,
a w przypadku gdy budowa sieci kanalizacyjnej jest technicznie lub ekonomicznie nieuzasadniona, muszą
wyposażyć nieruchomość w zbiornik bezodpływowy nieczystości ciekłych lub w przydomową oczyszczalnię
ścieków bytowych. Z obowiązku podłączenia nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacji zwalnia
posiadanie przydomowej oczyszczalni ścieków bytowych, spełniającej wymagania określone w przepisach
odrębnych.
Stan faktyczny i prawny
Sporem dotyczącym konieczności wybudowania przydomowej oczyszczalni zajął się WSA w Białymstoku. Do
konfliktu doszło, gdy na skutek kontroli straży miejskiej przeprowadzonej na terenie jednej z białostockich
nieruchomości stwierdzono brak przyłącza do miejskiej kanalizacji sanitarnej. W toku badania sprawy stwierdzono
również brak umowy oraz faktur potwierdzających wywóz nieczystości ciekłych z terenu posesji. Brak podłączenia do
miejskiej sieci kanalizacji sanitarnej potwierdziła także ewidencja uzbrojenia terenu, zawarta w miejskim zasobie
geodezyjnym. Prezydent miasta poinformował właściciela o konieczności wyposażenia nieruchomości w zbiornik
bezodpływowy nieczystości ciekłych lub przydomową oczyszczalnię ścieków bytowych. Zaznaczył przy tym, że
zabrania się wprowadzania ścieków bytowych i ścieków przemysłowych do urządzeń kanalizacyjnych
przeznaczonych do odprowadzania wód opadowych lub roztopowych, będących skutkiem opadów atmosferycznych.
Jednocześnie wskazano termin podjęcia działań w celu odcięcia odpływu ścieków od infrastruktury kanalizacji
deszczowej. W odpowiedzi na takie działanie właściciel zwrócił się do Prezydenta o wyrażenie zgody na wykonanie
bezodpływowego zbiornika ścieków sanitarnych oraz poprosił o wydanie decyzji administracyjnej w tej sprawie.
Ponadto wniósł on pisemną prośbę do Prezydenta o zobowiązanie służb miejskich do uzupełnienia brakującego
odcinka kanalizacji sanitarnej do granicy jego nieruchomości, podkreślając, że uzyskał warunki przyłączenia do
miejskiej sieci kanalizacji sanitarnej, które zostały wydane przez spółkę wodociągową. Dodał, że zlecił i posiada
uzgodniony przez wodociągi projekt przyłącza kanalizacji sanitarnej.
Na prośbę magistratu spółka zweryfikowała wniosek właściciela nieruchomości i stwierdziła, że sieć kanalizacyjna
sanitarna położona w ulicy sąsiadującej z daną nieruchomością stwarza techniczną możliwość odbioru ścieków i nie
ma konieczności budowy brakującego odcinka. Koszty budowy przyłącza kanalizacyjnego w całości powinien zatem
ponieść inwestor przyłącza. Stwierdzono, że nie ma podstaw prawnych do budowy przyłącza kanalizacyjnego
sanitarnego do przedmiotowej nieruchomości. Mając powyższe na uwadze, poinformowano skarżącego, że
Prezydent będzie prowadził postępowanie administracyjne w celu wydania decyzji nakazującej wybudowanie
zbiornika bezodpływowego lub przydomowej oczyszczalni ścieków bytowych. Urzędnicy zlecili Straży Miejskiej
ponowną kontrolę nieruchomości, w efekcie której potwierdzono, że sytuacja związana ze ściekami nie uległa
zmianie. W konsekwencji Prezydent wszczął z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie wyposażenia
nieruchomości w infrastrukturę ściekową. Właściciel wnioskował o umorzenie wspomnianego postępowania,
podkreślając, że to gmina ma obowiązek uzupełnienia brakującego odcinka sieci długości 7 m od istniejącej studni
kanalizacyjnej w ulicy do granicy jego działki, jednak biorąc pod uwagę wcześniejsze ustalenia, Prezydent uznał ten
wniosek za nieuzasadniony. Organ zauważył, iż już wcześniej próbowano zobowiązać właściciela do podłączenia
nieruchomości do miejskiej sieci sanitarnej (którą to sieć na określonym odcinku należałoby wybudować, ponieważ
aktualnie nie istnieje jej doprowadzenie do przedmiotowej nieruchomości). Odwołując się od ww. decyzji, właściciel
nieruchomości stwierdził m.in., że od 2018 r. domaga się uzupełnienia odcinka sieci sanitarnej do granic jego
nieruchomości. W jego opinii obowiązek, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt. 2 ustawy z 13.9.1996 r. o utrzymaniu
czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2519; dalej CzystGmU), nie może być zastąpiony doraźnym
obowiązkiem budowy szamba z ukrytym zamiarem generowania kosztów.
Po uchyleniu decyzji Prezydenta przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze, które nie kwestionując samej decyzji,
wskazało jedynie na jej zbyt skąpe uzasadnienie, skierowało sprawę do ponownego rozpatrzenia, zaś mężczyzna
zwrócił się jeszcze raz do wodociągów z prośbą o ugodowe załatwienie sprawy. Spółka ponownie przyjrzała się
okolicznościom, ale doszła do tych samych wniosków – nie miała podstaw prawnych, by wziąć na siebie koszty
przyłącza do wspomnianej nieruchomości. Sprawa znów trafiła do SKO, ale tym razem Kolegium utrzymało w mocy
decyzję Prezydenta. W takim stanie rzeczy właściciel nieruchomości skierował sprawę do sądu.
Rozstrzygnięcie WSA
WSA w Białymstoku w wyroku z 20.12.2022 r., II SA/Bk 596/22,
, stanął po stronie Organu I instancji.
W uzasadnieniu swojego stanowiska Organ ten podał, że „zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt. 2 CzystGmU właściciele
nieruchomości są zobowiązani do przyłączenia nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacyjnej, a w przypadku gdy

budowa sieci kanalizacyjnej jest technicznie lub ekonomicznie nieuzasadniona, do wyposażenia nieruchomości
w zbiornik bezodpływowy nieczystości ciekłych lub w przydomową oczyszczalnię ścieków bytowych. Z obowiązku
podłączenia nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacji zwalnia posiadanie przydomowej oczyszczalni ścieków
bytowych, spełniającej wymagania określone w przepisach odrębnych. Z art. 5 ust. 1 pkt. 2 CzystGmU wynika, że
w sytuacji gdy sieć kanalizacyjna nie istnieje lub jej budowa jest techniczne lub ekonomicznie nieuzasadniona,
wówczas właścicielowi nieruchomości przysługuje wybór między wyposażeniem nieruchomości w zbiornik
bezodpływowy nieczystości ciekłych lub w przydomową oczyszczalnię ścieków. Prawo wyboru przysługujące
właścicielowi nieruchomości, w przypadku gdy budowa sieci kanalizacyjnej nie jest uzasadniona, a także w sytuacji,
gdy jest ona uzasadniona, ale taka sieć nie została jeszcze zrealizowana, nie jest zależne od planów inwestycyjnych
gminy dotyczących wybudowania na danym terenie sieci kanalizacyjnej; plany takie nie mogą wyłączać uprawnienia
właściciela nieruchomości do budowy np. przydomowej oczyszczalni ścieków. Sam fakt planowania przez gminę
budowy kanalizacji pozostaje zatem bez wpływu na zakres uprawnień właściciela w przedmiocie wyboru formy
odprowadzania ścieków”.
Wyrok WSA w Białymstoku z 20.12.2022 r., II SA/Bk 596/22,

Decyzja WSA w Białymstoku stanowi istotne potwierdzenie obowiązku właścicieli nieruchomości w zakresie infrastruktury ściekowej. Właściciele muszą podjąć działania zgodnie z przepisami, aby zapewnić właściwe odprowadzanie nieczystości ciekłych.