Po wznowieniu postępowania trzeba ponownie rozpoznać sprawę administracyjną
Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że po wznowieniu postępowania administracyjnego konieczne jest ponowne rozpoznanie sprawy co do istoty. Decyzja w sprawie wznowionej rozstrzyga zarówno podstawy wznowienia, jak i istotę sprawy administracyjnej. Postępowanie wznowieniowe nie jest jedynie weryfikacją, lecz ponownym rozpatrzeniem sprawy z udziałem wszystkich stron. Pełnomocnictwo ze sprawy o pozwolenie na budowę nie obejmuje automatycznie postępowania wznowieniowego.
Tematyka: Naczelny Sąd Administracyjny, wznowienie postępowania administracyjnego, postępowanie wznowieniowe, pełnomocnictwo, strony postępowania
Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że po wznowieniu postępowania administracyjnego konieczne jest ponowne rozpoznanie sprawy co do istoty. Decyzja w sprawie wznowionej rozstrzyga zarówno podstawy wznowienia, jak i istotę sprawy administracyjnej. Postępowanie wznowieniowe nie jest jedynie weryfikacją, lecz ponownym rozpatrzeniem sprawy z udziałem wszystkich stron. Pełnomocnictwo ze sprawy o pozwolenie na budowę nie obejmuje automatycznie postępowania wznowieniowego.
Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że skutkiem wznowienia postępowania administracyjnego dotyczącego pozwolenia na budowę, jest konieczność rozpoznania sprawy co do istoty. Jednocześnie uznano, że doręczanie korespondencji pełnomocnikowi inwestora z postępowania administracyjnego w postępowaniu wznowieniowym, nie może być uznane naruszenie prawa mające wpływ na wynik postępowania, w szczególności jeśli inwestor skutecznie zaskarży decyzję do sądu administracyjnego. Postępowanie administracyjne W bezpośrednim sąsiedztwie nieruchomości należącej do A.G., B.G. i C.G. rozpoczęto budowę linii kablowych wraz ze stacją transformatorową i słupem linii napowietrznej. Ponieważ A.G., B.G. i C.G. nie brali udziału w postępowaniu zakończonym wydaniem ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę i zatwierdzeniu projektu budowlanego, na podstawie którego prowadzono prace, wnieśli o wznowienie tego postępowania. Prezydent Miasta D. uznał, że strony postępowania zostały ustalone w sposób prawidłowy, natomiast Wojewoda uchylił zaskarżoną decyzję i decyzję o pozwoleniu na budowę oraz umorzył postępowanie w tej sprawie. W ocenie organu II instancji A.G., B.G. i C.G. nie powinni zostać pozbawieni udziału w postępowaniu. Z art. 28 ust. 2 ustawy z 7.7.1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 682; dalej: PrBud) wynika, że przymiot strony jest konsekwencją samego faktu oddziaływania zamierzonej inwestycji na nieruchomości sąsiednie a nie tego, czy to oddziaływanie przekracza ustalone normy. Wojewoda stwierdził, że wybudowanie słupowej stacji transformatorowej w odległości ok. 3 m od istniejącego budynku bez wątpienia pogorszy ogólne warunki mieszkaniowe jego mieszkańców i naraża ich na konieczność przebywania w polu elektromagnetycznym, hałasie i wibracjach, naruszy ład przestrzenny i pogorszy warunki krajobrazowe. Jednocześnie wskazał, że z uwagi na zakończenie budowy, nie jest już możliwe orzekanie w przedmiocie pozwolenia na budowę, dlatego właściwy organ nadzoru budowlanego powinien przeprowadzić postępowanie naprawcze. Postępowanie przed WSA Inwestor - „T.” S.A. zaskarżyła decyzję Wojewody, zarzucając m.in. naruszenie art. 10 § 1 KPA poprzez niezapewnienie jej czynnego udziału w toku postępowania wznowieniowego i odwoławczego. Skarżąca dowodziła, że pełnomocnik, do którego kierowano korespondencję, reprezentował ją jedynie w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę, zatem jego działanie zakończyło się w momencie wydania ostatecznej decyzji w tej sprawie. Skarżąca twierdziła również, że dokonane przez Wojewodę ustalenia o oddziaływaniu spornej inwestycji na działkę wnioskodawców, zostały dokonane w sposób całkowicie dowolny i bez przeprowadzenia postępowania dowodowego. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oddalił skargę. W uzasadnieniu wyroku stwierdzono, że wybudowanie słupowej stacji transformatorowej w bliskiej odległości od istniejącego budynku prowadzi do pogorszenia warunków mieszkaniowych osób go zamieszkujących. W ocenie Sądu, stroną postępowania w spornej sprawie powinny być nie tylko osoby, których interes prawny został naruszony, ale też takie, na których nieruchomości stacja transformatorowa może oddziaływać. Nie ma przy tym znaczenia, że z projektu budowlanego wynika, iż spełniono wszystkie wymagania wynikające z przepisów. Z orzecznictwa sądów administracyjnych wynika bowiem, że wątpliwości dotyczące legitymacji do udziału w postępowaniu w charakterze strony należy zawsze rozstrzygać na korzyść podmiotu domagającego się uznania go za stronę. Specyfika postępowania wznowieniowego Naczelny Sąd Administracyjny uchylił wyrok Sądu I instancji i decyzję Wojewody. W uzasadnieniu wyroku wyjaśniono, że wniesienie podania o wznowienia postępowania nie wszczyna postępowania wznowieniowego, tylko uruchamia fazę wstępną, której celem jest ustalenie, czy wznowienie postępowania jest dopuszczalne. Dopiero postanowienie o wznowieniu postępowania otwiera postępowanie, w którym właściwy organ ponownie rozpatruje sprawę zakończoną decyzją ostateczną badając, czy przyczyna wznowienia wpłynęła na treść decyzji. W sytuacji gdy strona nie brała udziału w dotychczasowym postępowaniu, istnieje konieczność ponownego przeprowadzenia postępowania co do istoty sprawy, z udziałem wszystkich stron aby stwierdzić, czy organ orzekający wydał prawidłową decyzję. NSA zaznaczył, że postępowanie wznowieniowe nie jest tylko postępowaniem weryfikacyjnym. Decyzja kończąca postępowanie w sprawie wznowionej rozstrzyga ją zarówno co do podstaw wznowienia, jak i co do istoty sprawy administracyjnej. Uchylenie decyzji i orzeczenie co do istoty sprawy w trybie art. 151 § 1 pkt 2 KPA powinno nastąpić wówczas, gdy organ stwierdzi istnienie którejś z podstaw wznowienia, a zarazem nie wystąpi żadna z przesłanek wykluczających uchylenie decyzji dotychczasowej, określonych w art. 146 KPA. NSA wskazał, że obowiązkiem Wojewody było więc ponowne rozpoznanie sprawy administracyjnej materialnej, a ograniczył się on tylko do ustalenia podstaw wznowienia postępowania, czyli uznania A.G., B.G. i C.G. za strony postępowania w przedmiocie pozwolenia na budowę. Stwierdzenie przez Wojewodę ziszczenia się przesłanki wznowieniowej z art. 145 § 1 pkt 4 KPA samo w sobie nie przesądzało o wadliwości decyzji ostatecznej w stopniu uzasadniającym konieczność jej uchylenia. Strony postępowania Z art. 28 KPA wynika, że stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Natomiast w procesie budowlanym o tym, kto ma przymiot strony rozstrzyga art. 28 ust. 2 PrBud, zgodnie z którym, stroną postępowania w sprawie o pozwolenie na budowę jest ten, kto jest właścicielem, użytkownikiem wieczystym, zarządcą nieruchomości pozostającą w obszarze oddziaływania obiektu. W ocenie NSA, z analizy decyzji Wojewody wynika jednak, że uznanie A.G., B.G. i C.G. za strony postępowania nastąpiło bez żadnych ustaleń, jedynie w oparciu o subiektywny pogląd, iż wybudowanie stacji transformatorowej pogorszy ich ogólne warunki mieszkaniowe. Organ nie dokonywał oceny zgodności lokalizacji inwestycji z obowiązującymi przepisami ani ustaleń czy objęte wnioskiem inwestora urządzenia elektroenergetyczne rzeczywiście emitują pole szkodliwe dla otoczenia, generują hałas lub wibracje. Wojewoda z góry przyjął występowanie immisji oraz pozostałych wskazanych przez wnioskodawców ograniczeń w korzystaniu z nieruchomości. Czy pełnomocnictwo ze sprawy o pozwolenie na budowę obejmuje postępowanie wznowieniowe? Odnosząc się do zarzutów dotyczących nieprawidłowości w zakresie powiadamiania pełnomocnika a nie skarżącej o wszczęciu postępowania wznowieniowego i wydanych decyzjach, NSA wyjaśnił, że z przepisów KPA nie można wyprowadzić wprost zakresu pełnomocnictwa. Nie wynika z nich czy pełnomocnictwo udzielone w sprawie pozwolenia na budowę rozciąga się również na wznowione postępowanie, tak jak w postępowaniu sądowoadministracyjnym. W konsekwencji powiadamianie pełnomocnika inwestora z postępowania administracyjnego w postępowaniu wznowieniowym, nie może być uznane za takie naruszenie prawa, które miałoby wpływ na wynik postępowania. NSA podkreślił, że w okolicznościach tej sprawy doręczenie to nie przeszkodziło „T.” S.A. skutecznie zaskarżyć decyzji Wojewody do sądu administracyjnego i wnieść skargę kasacyjną od jego wyroku. Jednocześnie zaznaczano, że w ponownym postępowaniu przed organem odwoławczym, z uwagi na zarzuty braku skutecznego umocowania pełnomocnika, konieczne będzie wyjaśnienie również tej kwestii. Wyrok NSA z 26.1.2023 r., II OSK 163/20,
Naczelny Sąd Administracyjny uchylił wyrok Sądu I instancji i decyzję Wojewody, stwierdzając konieczność ponownego rozpatrzenia sprawy co do istoty. NSA podkreślił, że organ musi uwzględnić zarówno podstawy wznowienia, jak i istotę sprawy administracyjnej, zgodnie z przepisami KPA oraz PrBud.