Podpis skargi wnoszonej przez platformę e-PUAP

W postanowieniu WSA w Opolu z 16.5.2023 r. omówiono kwestię podpisu skargi wnoszonej przez platformę e-PUAP. Skarga musi być podpisana kwalifikowanym podpisem elektronicznym, zaufanym lub osobistym, aby została uznana za ważną. Braki formalne skargi mogą skutkować odrzuceniem postępowania przed sądem administracyjnym.

Tematyka: skarga, podpis elektroniczny, platforma e-PUAP, WSA Opolu, braki formalne, odrzucenie skargi, numer PESEL, wartość przedmiotu zaskarżenia

W postanowieniu WSA w Opolu z 16.5.2023 r. przypomniano, że skargę stanowiącą załącznik do formularza
pisma ogólnego, podpisanego podpisem zaufanym, przesłanego przez platformę e-PUAP, należy uznać za
podpisaną jedynie wówczas, gdy została ona odrębnie podpisana podpisem kwalifikowanym, podpisem
zaufanym albo podpisem osobistym.
Skarga do WSA w Opolu
T.M. (dalej: Skarżący), reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł do WSA w Opolu skargę na
decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Opolu w przedmiocie określenia w podatku od towarów i usług za
II kwartał 2015 r. nadwyżki podatku naliczonego nad należnym oraz kwoty podatku do zapłaty za maj i czerwiec 2015
r. Skarga zawierała braki formalne. W związku z tym zarządzeniem Przewodniczącego Wydziału, pełnomocnika
Skarżącego wezwano do usunięcia braków formalnych skargi przez:
1. złożenie do akt sądowych oryginału lub uwierzytelnionego odpisu pełnomocnictwa procesowego, obejmującego
upoważnienie do działania w imieniu Skarżącego przed WSA w Opolu;
2. podanie numeru PESEL Skarżącego;
3. podanie wartości przedmiotu zaskarżenia i w tym celu wskazanie, jaka wartość zobowiązania jest
kwestionowana;
4. podpisanie wniesionej skargi podpisem elektronicznym - zgodnie z art. 46 § 2a ustawy z 30.8.2002 r. Prawo
o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 259; dalej: PostAdmU), w związku
z art. 46 § 2 PostAdmU. W wezwaniu wskazano, że podpisem elektronicznym zostało podpisane jedynie pismo
przewodnie do skargi wniesionej za pomocą platformy e-PUAP, podczas gdy skarga stanowiąca jego załącznik
pozbawiona jest podpisu elektronicznego w formie umożliwiającej jego weryfikację przez WSA w Opolu.
Ww. wezwanie zostało uznane za skutecznie doręczone pełnomocnikowi Skarżącego 19.4.2023 r., co wynika
z urzędowego potwierdzenia doręczenia. Termin do wykonania ww. czynności upływał 26.4.2023 r. Pełnomocnik
Skarżącego do dnia wydania omawianego postanowienia nie uzupełnił ww. braków formalnych.
Stanowisko WSA w Opolu
Zdaniem WSA w Opolu skarga podlega odrzuceniu, a jej badanie merytoryczne poprzedza analiza dopuszczalności
ww. pisma pod względem formalnym. Dlatego też sąd zobligowany jest do zbadania, czy skarga nie zawiera braków,
o których mowa w art. 58 § 1 pkt. 1-6 PostAdmU oraz w art. 220 § 3 PostAdmU. Zgodnie z art. 57 § 1 PostAdmU
skarga powinna czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym określonym w art. 46 PostAdmU i art.
47 PostAdmU. Z kolei zgodnie z art. 49 § 1 PostAdmU, jeżeli pismo strony nie może otrzymać prawidłowego biegu
wskutek niezachowania warunków formalnych, przewodniczący wzywa stronę do jego uzupełnienia lub poprawienia
w terminie siedmiu dni pod rygorem pozostawienia pisma bez rozpoznania, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Zgodnie z art. 58 § 1 pkt. 3 PostAdmU sąd odrzuca skargę, której braki formalne nie zostały uzupełnione w terminie.
Następnie WSA w Opolu wyjaśnił, że w sprawie zastosowanie miał art. 74a PostAdmU (doręczenia następowały
w formie elektronicznej), zgodnie z którym doręczanie pism przez sąd następuje za pomocą środków komunikacji
elektronicznej, jeżeli strona wniosła pismo w formie dokumentu elektronicznego przez elektroniczną skrzynkę
podawczą sądu lub organu, za pośrednictwem którego składane jest pismo. Skarga została wniesiona przez
pełnomocnika Skarżącego w formie elektronicznej, a w jej treści zawarto wniosek o doręczanie pism za pomocą
komunikacji elektronicznej. WSA w Opolu skierował ww. wezwanie na elektroniczną skrzynkę odbiorczą
pełnomocnika Skarżącego.
Zgodnie z art. 74a § 5, 6 i 8 PostAdmU datą doręczenia pisma w formie elektronicznej jest data podpisania przez
adresata pisma urzędowego poświadczenia odbioru kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym
albo podpisem osobistym, przy czym w przypadku nieodebrania pisma w formie dokumentu elektronicznego sąd, po
upływie siedmiu dni, licząc od dnia wysłania zawiadomienia, przesyła powtórne zawiadomienie o możliwości
odebrania tego pisma. W przypadku nieodebrania pisma doręczenie uważa się za dokonane po upływie czternastu
dni, licząc od dnia przesłania pierwszego zawiadomienia. Wezwanie do uzupełnienia braków formalnych skargi
zostało wysłane na adres elektroniczny pełnomocnika Skarżącego i uznane za skutecznie doręczone 19.4.2023 r.;
termin do wykonania ww. czynności upływał 26.4.2023 r., a braki formalne skargi nie zostały uzupełnione.

WSA w Opolu wskazał, że jednym z wymogów formalnych pisma procesowego jest podpis strony albo jej
przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika. Podpis pod pismem potwierdza, że pismo to pochodzi od osoby,
która je podpisała i sankcjonuje wolę dokonania czynności w postępowaniu. Brak podpisu jest wadą formalną skargi
w rozumieniu art. 57 § 1 in initio PostAdmU w zw. z art. 46 § 1 pkt. 4 PostAdmU i uzasadnia wezwanie do jego
usunięcia na podstawie art. 49 § 1 PostAdmU. W niniejszej sprawie na wniesionej skardze brak było kwalifikowanego
podpisu elektronicznego pełnomocnika Skarżącego. Zgodnie z art. 46 § 2a PostAdmU, w przypadku gdy pismo
strony jest wnoszone w formie dokumentu elektronicznego, powinno ponadto zawierać adres elektroniczny oraz
zostać podpisane przez stronę albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika kwalifikowanym podpisem
elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym. Na tle zasad podpisywania załączników do pisma
wnoszonego do sądu w formie dokumentu elektronicznego za pośrednictwem platformy e-PUAP w orzecznictwie
sądów administracyjnych wystąpiły rozbieżności. Zagadnieniem tym zajął się skład poszerzony NSA, który przyjął, że
zgodnie z art. 57 § 1 PostAdmU w zw. z art. 46 § 1 pkt. 4 PostAdmU oraz art. 12b § 1 PostAdmU i art. 46 § 2a i 2b
PostAdmU skargę stanowiącą załącznik do formularza pisma ogólnego, podpisanego podpisem zaufanym,
przesłanego przez platformę e-PUAP, należy uznać za podpisaną jedynie wówczas, gdy została ona odrębnie
podpisana podpisem kwalifikowanym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym (uchwała NSA
z 6.12.2021 r., I FPS 2/21,
). Uchwała ta ma moc ogólnie wiążącą w stosunku do sądów administracyjnych
(art. 269 § 1 PostAdmU), co sprowadza się do tego, że ww. stanowisko NSA wiąże pośrednio wszystkie składy
orzekające sądów administracyjnych, dopóki nie nastąpi zmiana tego stanowiska. Natomiast strony oraz inni
uczestnicy postępowania są pośrednio związani mocą prawną uchwał, która polega na tym, iż podmioty te nie są
w stanie przełamać wykładni przyjętej w uchwale swoją interpretacją.
W niniejszej sprawie pełnomocnik Skarżącego został wezwany do elektronicznego podpisania skargi. Wezwanie
zostało uznane za skutecznie doręczone adresatowi za pośrednictwem platformy e-PUAP 19.4.2023 r. Pomimo
czynności podjętych przez WSA w Opolu, pełnomocnik Skarżącego do dnia wydania niniejszego postanowienia nie
nadesłał podpisanej skargi, a termin zakreślony dla dopełnienia tej czynności upłynął 26.4.2023 r., co skutkowało
odrzuceniem skargi.
WSA w Opolu zwrócił uwagę, że zgodnie z art. 46 § 2 pkt.1 lit. b) PostAdmU, w przypadku gdy pismo strony jest
pierwszym pismem w sprawie, powinno zawierać numer PESEL strony wnoszącej pismo, będącej osobą fizyczną,
oraz numer PESEL jej przedstawiciela ustawowego, jeżeli są obowiązani do jego posiadania albo posiadają go, nie
mając takiego obowiązku. Skarga nie zawierała numeru PESEL Skarżącego. Dlatego w rozpoznawanej sprawie
miało miejsce wezwanie, ale nie zostało wykonane - w zakreślonym terminie pełnomocnik Skarżącego nie nadesłał
numeru PESEL. Oznacza to, że mimo wezwania brak formalny skargi nie został uzupełniony.
Pełnomocnik Skarżącego nie przedłożył również ani oryginału, ani uwierzytelnionego odpisu udzielonego mu
pełnomocnictwa, obejmującego upoważnienie do działania w imieniu strony przed WSA w Opolu. Pomimo
prawidłowego wezwania nie uzupełnił on ww. braku formalnego.
WSA w Opolu zwrócił także uwagę, że zgodnie z art. 215 § 1 PostAdmU w każdym piśmie wszczynającym
postępowanie sądowe w danej instancji należy podać wartość przedmiotu zaskarżenia, jeżeli od tej wartości zależy
wysokość opłaty. Nakłada to na stronę wszczynającą postępowanie w danej instancji (jak to ma miejsce
w przedmiotowym przypadku - w drodze skargi) obowiązek podania wartości przedmiotu zaskarżenia w sprawach,
w których przedmiotem zaskarżenia są należności pieniężne. Brak podania wartości przedmiotu zaskarżenia
uniemożliwia rozpoznanie niniejszej sprawy, nie pozwala bowiem na obliczenie wpisu sądowego, a czynności tej nie
może przejąć i dokonać za Skarżącego WSA w Opolu. Pomimo prawidłowego wezwania, brak ten nie został
uzupełniony.
Mając na uwadze ww. okoliczności, na podstawie art. 58 § 1 pkt. 3 i § 3 PostAdmU WSA w Opolu orzekł
o odrzuceniu skargi.

Komentarz
Na gruncie analizowanego stanu faktycznego WSA w Opolu wypowiedział się na temat zasad podpisywania
załączników do pisma wnoszonego do sądu w formie dokumentu elektronicznego za pośrednictwem platformy e-
PUAP. Powołując się na uchwałę NSA wiążącą w ww. kwestii, WSA w Opolu podkreślił wymóg odrębnego podpisu
skargi jako załącznika do takiego pisma. Jednocześnie WSA w Opolu zwrócił uwagę na konsekwencje uchybienia
ww. wymogowi. Nieuzupełnienie przedmiotowego braku formalnego prowadzi do odrzucenia skargi. Z taką sytuacją
mamy do czynienia w rozpatrywanej sprawie.

Postanowienie WSA w Opolu z 16.5.2023 r., I SA/Op 112/23,

WSA w Opolu ostatecznie odrzucił skargę z powodu braków formalnych, takich jak brak kwalifikowanego podpisu elektronicznego pełnomocnika Skarżącego oraz brak numeru PESEL. Skarga nie zawierała również wartości przedmiotu zaskarżenia, co uniemożliwiło jej rozpatrzenie. WSA podkreślił konieczność zgodności skargi z wymogami formalnymi, zwłaszcza w przypadku skarg wniesionych przez platformę e-PUAP.